საერთაშორისო საინფორმაციო კომპანიები საქართველოში ვითარების გასარკვევად ხშირად მოსკოვში მყოფ კორესპონდენტებსა თუ ექსპერტებს უკავშირდებიან და ასევე არც თუ იშვიათად იღებენ იმას, რაც არ სჭირდებათ. ამ შემთხვევაშიც საქართველოს მოვლენებში გარკვევის ნაცვლად, რასაც წამყვანის შეკითხვა შეეხებოდა, რესპონდენტი, ანუ ალეკსეი მალაშენკო პირდაპირ საქართველოში რუსეთის ინტერესების ზრდასა და მიღწეულ წარმატებებზე საუბარს შეუდგა. მის ბოლო კომენტარს ჟურნალისტის მხრიდან ეთერისთვის ხანგრძლივი პაუზა მოჰყვა. აი, რა განაცხადა მალაშენკომ: [მალაშენკო ინგლისურად] "ვითარება საქართველოში და საქართველოსა და რუსეთს შორის არსებული ურთიერთობა დღეს არის ერთ-ერთი დასტური იმისა, რომ რუსეთი ბრუნდება თავის ყოფილ საბჭოთა სივრცეში.....". მე არ დამიშვია, რომ "სი-ენ-ენ"-ის პირდაპირ ეთერში მყოფ ექსპერტს ტერმინები აერია. ალეკსეი მალაშენკოს უბრალოდ მისივე პოზიციების დასაზუსტებლად დავუკავშირდი, რომელმაც საუბარი სწორედ "სი-ენ-ენ"-ზე გამოთქმული მოსაზრების შესწორებით დაიწყო. საკმაოდ ორიგინალურია ის საქართველოში რუსეთის ბაზების როლის შეფასებისასაც:
ნ.გ.
თქვენ ბრძანეთ, რომ დღევანდელი ვითარება საქართველოში და რუსეთ-საქართველოს დღევანდელი ურთიერთობები ადასტურებს იმას, რომ რუსეთი ბრუნდება პოსტ-საბჭოთა სივრცეში. კი მაგრამ, როდის წავიდა რუსეთი პოსტ-საბჭოთა სივრციდან და კონკრეტულად საქართველოდან და რა სახით ბრუნდება ის დღეს?
ალეკსეი მალაშენკო:
-
თქვენ შესანიშნავად დასვით კითხვა იმ მხრივ, რომ გარკვეულ ნიუანსებზე გამომიჭირეთ. საქმე იმაშია, რომ წავიდა საბჭოთა კავშირი, ხაზს ვუსვამ - წავიდა და ბრუნდება, არა, კი არ ბრუნდება - მოდის, ჩემი აზრით, ხარისხობრივად ახალი სახელმწიფო - რუსეთი თავისი ჯერ კიდევ განუსაზღვრელი, საკმაოდ ბურუსით მოცული სახელმწიფოებრივი ინტერესებით. და პრინციპში, ბოლომდე ნათელიც კი არ არის რა უნდა რუსეთს პოსტ-საბჭოთა სივრცეში. ჩუბაისის მიერ გამოთქმული იდეა შეიძლება იყოს პირველი ხმამაღლა გამოთქმული აზრი ამ საკითხზე. მე მიმაჩნია, რომ ლაპარაკია არა დაბრუნებაზე, არამედ სხვა სახელმწიფოს მოსვლაზე. ამიტომ, როცა რუსეთს იმპერიულ ამბიციებში ადანაშაულებენ, მე გულახდილად რომ გითხრათ, ამაში ეჭვი მეპარება, რადგან იმპერიის პირობაზე რუსეთი ძალიან სუსტია. სხვა საქმეა, რომ ის იყენებს იმ მექანიზმს, რომელიც მას საბჭოთა კავშირიდან შემორჩა და ამ თვალსაზრისით მე პირველ ადგილზე დავაყენებდი არა სამხედრო ბაზებს, არამედ ენერგეტიკას - რუსეთის ეკონომიკის ერთადერთ ნაწილა, რომელიც დღეს მუშაობს და რომელიც შეიძლება გამოყენებული იყოს პოსტ-საბჭოთა სივრცეში დამკვიდრებისკენ მიმართული გარკვეული ზრახვების განსახორციელებლად, როგორც შუა აზიაში, ასევე ამიერკავკასიაში და მათ შორის - საქართველოში. რაც შეეხება სამხედრო ბაზებს, გულახდილად რომ გითხრათ, მე მათ მნიშვნელობას არ გავაზვიადებდი ისევე, როგორც არ გავაზვიადებდი რუსეთის არმიის მნიშვნელობას. ეს არ არის საბჭოთა არმია, ეს არ არის საბჭოთა სამხედრო ამბიციები. ეს, მე ვიტყოდი, არის საბჭოტა სისტემის ის რუდიმენტები, რომლებიც ებღაუჭებიან პოსტ-საბჭოთა სივრცეს და რომლებიც ან რაღაც გზით უნდა გარდაიქმნას, თუმცა, არ ვიცი როგორ, მაგრამ ის ფუნქციები, რომლებსაც ისინი ადრე ასრულებდნენ, უკვე აღარ ასრულებენ და თუ რა ფუნქციების შესრულება შეუძლიათ ახლა, ღმერთმა უწყის. მე კიდევ შემიძლია იმის წარმოდგენა, რომ ცენტრალურ აზიაში სადღაც რომელიღაც ბაზა შეიძლება გამოყენებული იყოს ვიღაც მუსულმანი ექსტრემისტების წინააღმდეგ, მაგრამ რისი გაკეთება შეუძლიათ რუს სამხედროებს ამიერკავკასიაში - სომხეთში, ან საქართველოში, მე ამის წარმოდგენა მიჭირს. აქ უფრო ფსიქოლოგიური ფაქტორი მუშაობს და მეტი არაფერი. მაგრამ იმაზე ფიქრი, რომ საქართველოს ტერიტორიაზე რუსეთის სამხედრო ბაზების ყოფნა რაღაც გზით გავლენას მოახდენს საქართველოს შიდაპოლიტიკურ სიტუაციაზე... აი, გუშინაც მოვისმინე საუბარი იმის შესახებ, რომ რუსეთის ტანკები თბილისში შევლენ, ეს სისულელეა. და მაინც, ამეიერკავკასიაში და საერთოდ პოსტ-საბჭოთა სივრცეში ახალი რუსეთის ყოფნის საფუძველი არის არა რუსეთის არმია, არამედ ეკონომიკური ბერკეტები და კონკრეტულად ერთი ბერკეტი - ენერგეტიკა.
ნ.გ.
მაგრამ მე თქვენს ვებ-გვერდზე წავიკითხე ცენტრის დირექტორის მოადგილის კომენტარი სწორედ საქართველოში არსებული რუსეთის ბაზების შესახებ, რომლებსაც ის გაცილებით დიდ როლს ანიჭებს, ვიდრე ფსიქოლოგიური ფაქტორია...
ა.მ.
საქმე იმაშია, რომ მას სხვა პროგრამა აქვს. ამ საკითხს მე სხვაგავარად ვუყურებ და ამასთან, თავადაც გესმით...
ნ.გ.
ერთი სიტყვით, თქვენ თვლით, რომ ბაზები არ არის რუსეთის ხელისუფლების იარაღი...
ა.მ.
ეს არ არის იარაღი. ეს არის რაღაც სიმბოლო, რაღაც სხვაა, თუ გნებავთ, ისტორიული რემინისცენციაა. შეიძლება განვიხილოთ ვარიანტი, როცა, ღმერთმა არ ქნას და სადმე დაიწყება სამოქალაქო ომი, ეს ბაზები შეიძლება იქცეს განაწყენებულთა და შეურაცხყოფილთა მიზიდულობის ცენტრად და მეტი არაფერი. მე ვერ წარმომიდგენია, რომ ასეთ ვითარებაში რუსეთის სამხედრო ბაზებიდან წამოვიდეს აქტიურობის ინიციატივა. ბოლოსდაბოლოს, ეს ბაზები, თუკი ღმერთმა დაგვიფაროს და სადმე რამე დაიწყება, მათ საკუთარი თავის დაცვა მოუწევთ.
ნ.გ.
გუშინ "მაიაკის" ეთერში განაცხადეთ, რომ შევარდნაძე დასავლეთმა მიატოვა.
ა.მ.
დიახ.
ნ.გ.
შეიძლება თუ არა ამის საფუძველზე დავასკვნათ, რომ დასავლეთმა მიაგდო საქართველო... თქვენ ამბობდით, რომ დასავლეთმა ზოგიერთ სფეროებში კომპეტენცია რეგიონში რუსეთს გადასცა. კი მაგრამ, ხომ არ შეიძლება დასავლეთმა დაკარგოს ინტერესი რეგიონის მიმართ, რომელიც შევარდნაძეში არ მდგომარეობს, არამედ სულ სხვა რამეშია?
ა.მ.
როცა დასავლეთზე ვლაპარაკობთ, უპირველეს ყოვლისა მხედველობაში გვაქვს მისი ორი ნაწილი: აშშ და ევროპა. აშშ-ს ახლა, მოგეხსენებათ ყველაზე მეტად აინტერესებს ერაყი, ახლო აღმოსავლეთი და ამაზე მიდის უდიდესი თანხები. თავად წარმოიდგინეთ ის 17 მილიარდი დოლარი, რომლის დახარჯვაც ერაყში იგეგმება ვერ შეედრება იმ 772, თუ 778 მილიონ დოლარს, რომელიც აშშ-მ საქართველოში დახარჯა 1992-დან 2000 წლის ჩათვლით. განსხვავებულია თანხები და შესაბამისად განსხვავებულია ინტერესები. მიუხედავად ამისა აშშ-ს ინტერესი რეგიონის და საქართველოს მიმართ მაინც შენარჩუნებულია და მომავალშიც იქნება. თუმცა, ეს არ არის ის ეგოისტური ინტერესი, რომელიც თავიდან იყო და რუსეთის განდევნას ისახავდა მიზნად, არამედ ახლა საუბარია აშშ-სა და რუსეთს შორის მოლაპარაკებასა და კონსენსუსის მიღწევაზე რეგიონში. და რადგანაც დღეს დასავლეთი სულ სხვა საქმით არის დაინტერესებული და ბოლოსდაბოლოს იქ ერთ დროს იყო საბჭოთა კავშირი, რუსეთს იქ აქვს ენერგეტიკული ინტერესები, თუნდაც - სამხედრო... თუკი დასავლეთის ლოგიკას მივყვებით, დასავლეთი ფიქრობს - მოდით მივცეთ რუსეთს ნება თავისი ინტერესების გარკვეული ნაწილი დაიკმაყოფილოს იმ პირობით, რომ მისი ინტერესები არ შეზღუდავს დასავლეთის ინტერესებს. ამის ნათელყოფაა ის, რაც ხდება ამიერკავკასიაში და ცენტრალურ აზიაში. სხვათაშორის ისიც, რომ აზერბაიჯანში გაიმარჯვა ილჰამ ალიევმა და ამ ყველაფერმა (იმ მანიფესტაციებისა და ხმაურის გათვალისწინებით) საკმაოდ უმტკივნეულოდ ჩაიარა, ეს იმის შედეგია, რომ ჰეიდარ ალიევი ატარებდა პროამერიკულ პოლიტიკას რუსეთის ინტერესების გათვალისწინებით. სწორედ ამიტომ იყო, რომ ვაშინგტონი და რუსეთი შეთანხმდნენ პრეზიდენტის კანდიდატურაზე, მე ასე ვიტყოდი. ეს საკმაოდ ცინიკური შეფასებაა, მაგრამ ასეთი შთაბეჭდილება რჩება. რაზე შეთანხმდებიან საქართველოს შემთხვევაში? - ესეც ცინიკურად ჟღერს, მაგრამ გარდაუვალია ის, რომ ძალიან ბევრია დამოკიდებული გარე ფაქტორზე. როცა მე გარე ფაქტორზე ვლაპარაკობ, მხედველობაში არ მაქვს კონკრეტულად მოსკოვი, ვაშინგტონი, პარიზი, ბერლინი და კიდევ სხვა ქალაქი, არამედ გარე ფაქტორი, რომელიც არსებობს საქართველოს საზღვრებს გარეთ. გარე ფაქტორზე იქნება დამოკიდებული პოზიციებს შეინარჩუნებს შევარდნაძე, თუ ადგილს გაიმაგრებს სააკაშვილი, თუ იქ იქნება რაღაც კოალიცია - ბურჯანაძე, ჟვანია და კიდევ ვინმე სხვა. მაგრამ გარე ფაქტორის გარეშე საქართველოს პრობლემის ნორმალურად გადაჭრის გზას მე ვერ ვხედავ.
ნ.გ.
გასაგებია. თქვენ ამასწინანდელ ინტერვიუებში აღნიშნეთ რუსეთში მყოფი ქართველი ბიზნესმენების როლი ამ არჩევნებში და ისიც კი განაცხადეთ, რომ ეს ბიზნესმენები თავის დროზე იმასაც კი შეეცადნენ, რომ შევარდნაძის მემკვიდრის შემზადებაზე ეზრუნათ, რაც მათ, თითქოს, არ გამოუვიდათ. ეს თემა არც ისე პოპულარულია და არც ისე აქტიურად იხილება საქართველოში. რას ემყარებით, როცა ამ ბიზნესმენთა როლზე საუბრობთ?
ა.მ.
როგორც წესი, ასეთ თემებზე საუბარი სხვადასხვა ხმებს, ჭორებს ემყარება, რადგან ვერანაირ დოკუმენტსა და ჭეშმარიტებას თქვენ ვერ მიაკვლევთ. მაგრამ ყველა დამეთანხმება იმაში, რომ პატარკაციშვილი აშკარად მონაწილეობდა ამ ყველაფერში და რომ მისგან ბლოკისთვის "ახალი საქართველო" გარკვეული თანხა წავიდა, ეს ნათელია. რაც შეეხება მემკვიდრის შემზადებას, აქ მე არ ვისურვებდი ზოგიერთი გვარის დასახელებას, რომელიც საქართველოში კარგად იციან. ყოველ შემთხვევაში ის, რომ შევარდნაძე ისურვებდა, შეიძლება არა ანალოგიური, მაგრამ რაღაცით მსგავსი სისტემის გათამაშებას, რომელიც განხორციელდა რუსეთსა და აზერბაიჯანში, მოემზადებინა მემკვიდრე, რომელიც შეამსუბუქებდა მის წასვლასა და მისი და მისი ოჯახის შემდგომ მდგომარეობას, ეს ცალსახაა და ბუნებრივიც ასეთი კალიბრის ფიგურისთვის და ნორმალური იმ ვითარებაში, რომელიც საქართველოში წარმოიშვა.
ნ.გ.
როგორ გგონიათ, უკვე გვიანია მემკვიდრის მომზადებაზე ზრუნვა?
ა.მ.
როგორ გითხრათ, ამაზე ერთი სტუდენტური ანდაზა მახსენდება: "კარტის გამოცნობა რომ შემეძლოს, უნივერსიტეტში არ ვიყურყუტებდიო". მე მგონია, რომ დაგვიანებულია და დანარჩენი ეშმაკმა უწყის.
ნ.გ.
თქვენ ბრძანეთ, რომ დღევანდელი ვითარება საქართველოში და რუსეთ-საქართველოს დღევანდელი ურთიერთობები ადასტურებს იმას, რომ რუსეთი ბრუნდება პოსტ-საბჭოთა სივრცეში. კი მაგრამ, როდის წავიდა რუსეთი პოსტ-საბჭოთა სივრციდან და კონკრეტულად საქართველოდან და რა სახით ბრუნდება ის დღეს?
ალეკსეი მალაშენკო:
-
თქვენ შესანიშნავად დასვით კითხვა იმ მხრივ, რომ გარკვეულ ნიუანსებზე გამომიჭირეთ. საქმე იმაშია, რომ წავიდა საბჭოთა კავშირი, ხაზს ვუსვამ - წავიდა და ბრუნდება, არა, კი არ ბრუნდება - მოდის, ჩემი აზრით, ხარისხობრივად ახალი სახელმწიფო - რუსეთი თავისი ჯერ კიდევ განუსაზღვრელი, საკმაოდ ბურუსით მოცული სახელმწიფოებრივი ინტერესებით. და პრინციპში, ბოლომდე ნათელიც კი არ არის რა უნდა რუსეთს პოსტ-საბჭოთა სივრცეში. ჩუბაისის მიერ გამოთქმული იდეა შეიძლება იყოს პირველი ხმამაღლა გამოთქმული აზრი ამ საკითხზე. მე მიმაჩნია, რომ ლაპარაკია არა დაბრუნებაზე, არამედ სხვა სახელმწიფოს მოსვლაზე. ამიტომ, როცა რუსეთს იმპერიულ ამბიციებში ადანაშაულებენ, მე გულახდილად რომ გითხრათ, ამაში ეჭვი მეპარება, რადგან იმპერიის პირობაზე რუსეთი ძალიან სუსტია. სხვა საქმეა, რომ ის იყენებს იმ მექანიზმს, რომელიც მას საბჭოთა კავშირიდან შემორჩა და ამ თვალსაზრისით მე პირველ ადგილზე დავაყენებდი არა სამხედრო ბაზებს, არამედ ენერგეტიკას - რუსეთის ეკონომიკის ერთადერთ ნაწილა, რომელიც დღეს მუშაობს და რომელიც შეიძლება გამოყენებული იყოს პოსტ-საბჭოთა სივრცეში დამკვიდრებისკენ მიმართული გარკვეული ზრახვების განსახორციელებლად, როგორც შუა აზიაში, ასევე ამიერკავკასიაში და მათ შორის - საქართველოში. რაც შეეხება სამხედრო ბაზებს, გულახდილად რომ გითხრათ, მე მათ მნიშვნელობას არ გავაზვიადებდი ისევე, როგორც არ გავაზვიადებდი რუსეთის არმიის მნიშვნელობას. ეს არ არის საბჭოთა არმია, ეს არ არის საბჭოთა სამხედრო ამბიციები. ეს, მე ვიტყოდი, არის საბჭოტა სისტემის ის რუდიმენტები, რომლებიც ებღაუჭებიან პოსტ-საბჭოთა სივრცეს და რომლებიც ან რაღაც გზით უნდა გარდაიქმნას, თუმცა, არ ვიცი როგორ, მაგრამ ის ფუნქციები, რომლებსაც ისინი ადრე ასრულებდნენ, უკვე აღარ ასრულებენ და თუ რა ფუნქციების შესრულება შეუძლიათ ახლა, ღმერთმა უწყის. მე კიდევ შემიძლია იმის წარმოდგენა, რომ ცენტრალურ აზიაში სადღაც რომელიღაც ბაზა შეიძლება გამოყენებული იყოს ვიღაც მუსულმანი ექსტრემისტების წინააღმდეგ, მაგრამ რისი გაკეთება შეუძლიათ რუს სამხედროებს ამიერკავკასიაში - სომხეთში, ან საქართველოში, მე ამის წარმოდგენა მიჭირს. აქ უფრო ფსიქოლოგიური ფაქტორი მუშაობს და მეტი არაფერი. მაგრამ იმაზე ფიქრი, რომ საქართველოს ტერიტორიაზე რუსეთის სამხედრო ბაზების ყოფნა რაღაც გზით გავლენას მოახდენს საქართველოს შიდაპოლიტიკურ სიტუაციაზე... აი, გუშინაც მოვისმინე საუბარი იმის შესახებ, რომ რუსეთის ტანკები თბილისში შევლენ, ეს სისულელეა. და მაინც, ამეიერკავკასიაში და საერთოდ პოსტ-საბჭოთა სივრცეში ახალი რუსეთის ყოფნის საფუძველი არის არა რუსეთის არმია, არამედ ეკონომიკური ბერკეტები და კონკრეტულად ერთი ბერკეტი - ენერგეტიკა.
ნ.გ.
მაგრამ მე თქვენს ვებ-გვერდზე წავიკითხე ცენტრის დირექტორის მოადგილის კომენტარი სწორედ საქართველოში არსებული რუსეთის ბაზების შესახებ, რომლებსაც ის გაცილებით დიდ როლს ანიჭებს, ვიდრე ფსიქოლოგიური ფაქტორია...
ა.მ.
საქმე იმაშია, რომ მას სხვა პროგრამა აქვს. ამ საკითხს მე სხვაგავარად ვუყურებ და ამასთან, თავადაც გესმით...
ნ.გ.
ერთი სიტყვით, თქვენ თვლით, რომ ბაზები არ არის რუსეთის ხელისუფლების იარაღი...
ა.მ.
ეს არ არის იარაღი. ეს არის რაღაც სიმბოლო, რაღაც სხვაა, თუ გნებავთ, ისტორიული რემინისცენციაა. შეიძლება განვიხილოთ ვარიანტი, როცა, ღმერთმა არ ქნას და სადმე დაიწყება სამოქალაქო ომი, ეს ბაზები შეიძლება იქცეს განაწყენებულთა და შეურაცხყოფილთა მიზიდულობის ცენტრად და მეტი არაფერი. მე ვერ წარმომიდგენია, რომ ასეთ ვითარებაში რუსეთის სამხედრო ბაზებიდან წამოვიდეს აქტიურობის ინიციატივა. ბოლოსდაბოლოს, ეს ბაზები, თუკი ღმერთმა დაგვიფაროს და სადმე რამე დაიწყება, მათ საკუთარი თავის დაცვა მოუწევთ.
ნ.გ.
გუშინ "მაიაკის" ეთერში განაცხადეთ, რომ შევარდნაძე დასავლეთმა მიატოვა.
ა.მ.
დიახ.
ნ.გ.
შეიძლება თუ არა ამის საფუძველზე დავასკვნათ, რომ დასავლეთმა მიაგდო საქართველო... თქვენ ამბობდით, რომ დასავლეთმა ზოგიერთ სფეროებში კომპეტენცია რეგიონში რუსეთს გადასცა. კი მაგრამ, ხომ არ შეიძლება დასავლეთმა დაკარგოს ინტერესი რეგიონის მიმართ, რომელიც შევარდნაძეში არ მდგომარეობს, არამედ სულ სხვა რამეშია?
ა.მ.
როცა დასავლეთზე ვლაპარაკობთ, უპირველეს ყოვლისა მხედველობაში გვაქვს მისი ორი ნაწილი: აშშ და ევროპა. აშშ-ს ახლა, მოგეხსენებათ ყველაზე მეტად აინტერესებს ერაყი, ახლო აღმოსავლეთი და ამაზე მიდის უდიდესი თანხები. თავად წარმოიდგინეთ ის 17 მილიარდი დოლარი, რომლის დახარჯვაც ერაყში იგეგმება ვერ შეედრება იმ 772, თუ 778 მილიონ დოლარს, რომელიც აშშ-მ საქართველოში დახარჯა 1992-დან 2000 წლის ჩათვლით. განსხვავებულია თანხები და შესაბამისად განსხვავებულია ინტერესები. მიუხედავად ამისა აშშ-ს ინტერესი რეგიონის და საქართველოს მიმართ მაინც შენარჩუნებულია და მომავალშიც იქნება. თუმცა, ეს არ არის ის ეგოისტური ინტერესი, რომელიც თავიდან იყო და რუსეთის განდევნას ისახავდა მიზნად, არამედ ახლა საუბარია აშშ-სა და რუსეთს შორის მოლაპარაკებასა და კონსენსუსის მიღწევაზე რეგიონში. და რადგანაც დღეს დასავლეთი სულ სხვა საქმით არის დაინტერესებული და ბოლოსდაბოლოს იქ ერთ დროს იყო საბჭოთა კავშირი, რუსეთს იქ აქვს ენერგეტიკული ინტერესები, თუნდაც - სამხედრო... თუკი დასავლეთის ლოგიკას მივყვებით, დასავლეთი ფიქრობს - მოდით მივცეთ რუსეთს ნება თავისი ინტერესების გარკვეული ნაწილი დაიკმაყოფილოს იმ პირობით, რომ მისი ინტერესები არ შეზღუდავს დასავლეთის ინტერესებს. ამის ნათელყოფაა ის, რაც ხდება ამიერკავკასიაში და ცენტრალურ აზიაში. სხვათაშორის ისიც, რომ აზერბაიჯანში გაიმარჯვა ილჰამ ალიევმა და ამ ყველაფერმა (იმ მანიფესტაციებისა და ხმაურის გათვალისწინებით) საკმაოდ უმტკივნეულოდ ჩაიარა, ეს იმის შედეგია, რომ ჰეიდარ ალიევი ატარებდა პროამერიკულ პოლიტიკას რუსეთის ინტერესების გათვალისწინებით. სწორედ ამიტომ იყო, რომ ვაშინგტონი და რუსეთი შეთანხმდნენ პრეზიდენტის კანდიდატურაზე, მე ასე ვიტყოდი. ეს საკმაოდ ცინიკური შეფასებაა, მაგრამ ასეთი შთაბეჭდილება რჩება. რაზე შეთანხმდებიან საქართველოს შემთხვევაში? - ესეც ცინიკურად ჟღერს, მაგრამ გარდაუვალია ის, რომ ძალიან ბევრია დამოკიდებული გარე ფაქტორზე. როცა მე გარე ფაქტორზე ვლაპარაკობ, მხედველობაში არ მაქვს კონკრეტულად მოსკოვი, ვაშინგტონი, პარიზი, ბერლინი და კიდევ სხვა ქალაქი, არამედ გარე ფაქტორი, რომელიც არსებობს საქართველოს საზღვრებს გარეთ. გარე ფაქტორზე იქნება დამოკიდებული პოზიციებს შეინარჩუნებს შევარდნაძე, თუ ადგილს გაიმაგრებს სააკაშვილი, თუ იქ იქნება რაღაც კოალიცია - ბურჯანაძე, ჟვანია და კიდევ ვინმე სხვა. მაგრამ გარე ფაქტორის გარეშე საქართველოს პრობლემის ნორმალურად გადაჭრის გზას მე ვერ ვხედავ.
ნ.გ.
გასაგებია. თქვენ ამასწინანდელ ინტერვიუებში აღნიშნეთ რუსეთში მყოფი ქართველი ბიზნესმენების როლი ამ არჩევნებში და ისიც კი განაცხადეთ, რომ ეს ბიზნესმენები თავის დროზე იმასაც კი შეეცადნენ, რომ შევარდნაძის მემკვიდრის შემზადებაზე ეზრუნათ, რაც მათ, თითქოს, არ გამოუვიდათ. ეს თემა არც ისე პოპულარულია და არც ისე აქტიურად იხილება საქართველოში. რას ემყარებით, როცა ამ ბიზნესმენთა როლზე საუბრობთ?
ა.მ.
როგორც წესი, ასეთ თემებზე საუბარი სხვადასხვა ხმებს, ჭორებს ემყარება, რადგან ვერანაირ დოკუმენტსა და ჭეშმარიტებას თქვენ ვერ მიაკვლევთ. მაგრამ ყველა დამეთანხმება იმაში, რომ პატარკაციშვილი აშკარად მონაწილეობდა ამ ყველაფერში და რომ მისგან ბლოკისთვის "ახალი საქართველო" გარკვეული თანხა წავიდა, ეს ნათელია. რაც შეეხება მემკვიდრის შემზადებას, აქ მე არ ვისურვებდი ზოგიერთი გვარის დასახელებას, რომელიც საქართველოში კარგად იციან. ყოველ შემთხვევაში ის, რომ შევარდნაძე ისურვებდა, შეიძლება არა ანალოგიური, მაგრამ რაღაცით მსგავსი სისტემის გათამაშებას, რომელიც განხორციელდა რუსეთსა და აზერბაიჯანში, მოემზადებინა მემკვიდრე, რომელიც შეამსუბუქებდა მის წასვლასა და მისი და მისი ოჯახის შემდგომ მდგომარეობას, ეს ცალსახაა და ბუნებრივიც ასეთი კალიბრის ფიგურისთვის და ნორმალური იმ ვითარებაში, რომელიც საქართველოში წარმოიშვა.
ნ.გ.
როგორ გგონიათ, უკვე გვიანია მემკვიდრის მომზადებაზე ზრუნვა?
ა.მ.
როგორ გითხრათ, ამაზე ერთი სტუდენტური ანდაზა მახსენდება: "კარტის გამოცნობა რომ შემეძლოს, უნივერსიტეტში არ ვიყურყუტებდიო". მე მგონია, რომ დაგვიანებულია და დანარჩენი ეშმაკმა უწყის.
