Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

შენიშვნა ბელადისგან


ავტორი: ანა ჯაფარიძე

ხშირად ადამიანი დაუფიქრებლად იქცევა მეორე ადამიანის მიმართ. და ამით გულს რომ ვტკენთ ამაზე არ ვფიქრობთ. რა არის დაუფიქრებლობაში? თუნდაც უნებლიე შენიშვნა. არდა ხშირად იმისგან ვიღებთ ვინც თავად „შესანიშნია“. ბერძნული აქილევსის არ იყოს ქუსლი სუსტი წერტილი აღმოჩნდა მისთვის. ტროას ბრძოლის დროს მას პარისმა ესროლა აპოლონის წარმართვის წყალობით ისარი. ზუსტად ამ სუსტ წერტილზე მინდა ვისაუბრო, თან იმასაც თუ გავითვალისწინებთ რომ ხშირად აქილევსის ნაირ ძლევამოსილებს კი არ „აჭერენ მაზოლზე“, არამედ მათზე გაცილებით სუსტზე იყრიან ჯავრებს. ახლა ფროიდს არ მივმართავ, როგორც პოპ ფსიქოლოგს მეოცე საუკუნისია, და არა მარტო, უბრალოდ ადამიანური ენით ავხსნი ამ ყველაფერს წამოიდგინეთ წრეში ჩახაზული წერტილები, მათ ერთმანეთთან კავშირი უნდათ, ვხაზავთ ვაკავშირებთ. მაგრამ ერთ არ ვითვალისწინებთ ხაზის გავლების სტრუქტურას. ასეა ცხოვრებაშიც ამ გეომეტრიული გათვლით, თან წერტილიდან წერტილამდე სწორ და ერთნაირ ხაზებს ვერ ვავლებთ. ახლა მგონი ამ მათემატიკურმა ჩანახაზმა სრული გრაფიკი მოგვცა შენიშვნის დახასიათებით. ისე ამ საგანში დიდათ ვერ გამოვირჩეოდი წარჩინებით, მაგრამ აქ კი გამომადგა თვალსაჩინოებისათვის. რა ხდება რელურ შემთხვევაში? ვიძლევით სიტყვიერ ბგერას ადანიანი კი უფრო კომპლექსდება. მივიღოთ თუ დავიკიდოთ როგორც ალასანიამ „დაიკიდა“ და წავიდა, მას მიყვა დანარჩენი... თუ შევეგუოთ და ვემონოთ. არ გეგონოთ შენიშვნას სხვა რამეში ვურევ, მაგრამ იქნებ ადამინს ამ საკითხზე უფრო მეტი გამოცდილება აქვს შენზე და მოსმენა ჯობდეს?! შემიშვნა არსებობს, მკაცრი, რბილი, განწყობის. განწობაზე ხშირად გეტყვიან „უი რა კარგი ხარ“ ან „არა ეს არაწორია, ასე ვერ წაიკითხავ“ ან „ამ საქმის რა გაგეგბა“, ხოლო მეორე დღეს იგივე ადამიანი შეიძლება სხვა ხასიათზეა და ამ სიტყვების შემობრუნება უხდება სულ სხავნაირად. ასეთი პოლიტიკა რამდენად მისაღებია ჩვენი ხელისუფლებისათვის, ცოტა ეჭვში მაყენებს. მარტივი მაგალითია საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილის ჯერ გაკეთებული განცხადება წასვლაზე, ხოლო მერე მინისტრად დანიშვნაზე. აქედან დასკვნა, ცხელ გულზე გადაწყვეტილების მიღება და ჭარბი ემოცია ქართველებს ყოველთვის წინსვლაში გვაფერხებს. „შენიშნული“ ხალხის კვლავ დაბრუნება კი ამართლებს ამათ, ვიდრე „შემნიშვნელებს“. სკოლაში პატარა ბავშვს რომ ასწავლიან, პატარა მკაცრს შენიშვნაზე შეიძლება გული აუცრუვდეს მას, ან სტიმული დაეკარგოს ასეა ალბათ ზოგიერთი დიდობაშიც, რადგან ბელადი ბელადია და შეუცვლელია. ოჯახში ხშირად უფროსს უსმენენ, მაგრამ იშვიათად უმცროსს. მაგრამ ახლა გამახსენდა ხალხურ ზღაპრებს რომ ვკითხულობდი, ყოველთვის უმცროსი ჯობნიდა უფროსს. ზღაპრების მაგალითი პრაქტიკაში რომ გადმოვიღოთ იქნებ დასასრული კეთილით და „ჭირი იქა, ლხინი აქა, ქატო იქა, ფქვილი აქათი“ დასრულდეს. შენიშვნის სრულად გაგებაში ერთ რამეს დავაკვირდი, თურმე ეჭვიანი შემნიშვნელიც არსებობს მაგალითად ბელადი გნიშნავს ხოლო გვერდზე მდგომი თვალებით გნუსხავს, შენ რჩევას გაძლევს ან მასზე მეტად გლანძღავს ან გაქებს ის კი ეჭვიანობს. მიზნის მისახწევღად რამდენად გასათვალისწინებულია შენიშვნები? იმდენად თუ საქმეს სჭირდება. ბევრჯერ მიზანი დამისახია და სურვილი მქონია რამის გაკეთების, მაგრამ ხშირად სურვილი არ აღემატება შენს შესაძლებლობეს, მაშინ ჯობია ქუდი დაიხურო და წახვიდე. რაც წინა მთავრობის შემთხვევაში მოხდა, როცა კრიზიასია თან უკვე 2 წელი ამხელა პასუხისმგებლობა გაქვს ბოლომდე უნდა მიჰყვე. შეინარჩუნე ის რაც გააკეთე, თუნდაც შენი თავისთვის. სხვა რამეში გამოიყინე არა ცემა ტყეპაში, ერთმანეთის ლანძღვაში. მივყვეთ რეალობას, მარტო კანონის დაწესება ჰიმნის დროს ქუდის მოხდის და არ მოხდის საქმეში არ არის. ნებისმიერი საქმის განხილვაში შემნიშვნელის როლი კარგად ჩანს, თუნდაც ძველი საქმეები მოვიყვანოთ მაგალითად. ისე ჭრიან და კერავენ როგორც თავად სურთ. მაშინ რით უნდა განვასხაოთ ეს მთავრობა და ახლანდელი ერთმანეთისგან? კარგი გამოთქმა „ვაის შევეყარე, ვუის გავეყარეო.“ თუმცა რა გვეთქმის ვცხოვრობთ ტრადიციულად შეზღუდულ საზოგადოებაში მსხვერპშეწირავს ვერ გადავეჩვიეთ, წინ ნაგავის დაყრას და დაბინძურებას. აქაც შენიშვნა ბევრს ნიშნავს, მოდი აქ მივიღოთ შენიშვნა და გავიზიაროთ. უფრო გამოადგება ჩვენს ქვეყანას. ორივე მხარეს ეხება... დიდი მრჩველად არ გამოვდგები ხშირად საკუთარი გადაწყვეტილებით ვარ უკმაყოფილო, მაგრამ მერე ცხოვრების მანძილზე ხდება ისეთი რამეები, რომ ვფიქრობ ეს იმ დროს კანონზომიერი იყო. ადანიანები ვართ ყველა ალბათ ძნელია როცა შენი თავის გარდა უკან მილიონი გყავს საზრუნავი. ამ დროს კიდე შემნიშვნელიც ისეთი რომ ვერ გამოდგება რომ მყარად გაუსვას ხაზი ზემოთ ნახსენებ წრეში. გემომეტრიაში ერთი ნიუტონის კანონები ვიცოდი კარგად, ახლა რომ გითხრათ მახსოვსთქო მოგაწყუებთ, გამოცდაზე ოთხიანზე ვიცოდი, მაგრამ რადგან ალგებრაში დამაკმაყოფილებელი მყავდა მასწავლებელმა ნიშანი არ დამიწერა. აი ზოგჯერ ასეთც ხდება რომ სწავლობ და არ გაფასაბენ, შენიშვნასაც ითვალისწინებ, მაგრამ ფინალში შენი არ სჯერათ. ბევრი შენ თავზეა დამოკიდებული გახსოვდეს შენიშვნის მიუხედავათ შენიძლება მიზნამდე ერთი ნაბიჯიღა დაგრჩა. ამიტომაც ჩვენი ქართული ტემპერამეტის მსხვერპლები ვართ ხშირად. ვერ ვთოკავთ შიგნითაც პოლიტიკურ ემოციებს ამისთვის ვზარალდებით. ხოლო ისტორიულად კი მტერი ყოველთვის გვერდძე გვყავადა და სარგებლობდა. ერთხელ ნუთუ ჩვენ ვერ გავხდებით ჩასაფრებულის როლში და შევნიშნავთ იმას რომ დასრულოთ სიტუაცია სასიკეთოდ. შენიშვნის ფუძე ნიშანია დავუსვათ ჩვენ თავებს ნიშანი, შევაფასოთ შესაძლებლობები სწორი თვალით, ვებრძოლოთ ჩვენს თავს, დავამარცხოთ „პეპელები“ და გამოვა ნიშანი შემნიშვნელის გარეშე. შემნიშვნელი თავად მიხვდება, რომ ცდება თავის შეცდომას აღიარებს. შენიშვნებზე დამოკიდებული ადანიანი კი იწვრთნება საღაზროვნებამდე თუ მას ეს აქვს. იმედი ვიქონიოთ რომ ჩვენი ხელისუფლებაც გონს მოეგება ერთხელ სამუდამოთ - „ქოცია“ თუ „ნაცია“.

ძვირფასო მეგობრებო,

რადიო თავისუფლების რუბრიკაში „თავისუფალი სივრცე“ შეგიძლიათ საკუთარი ბლოგებისა და პუბლიცისტური სტატიების გამოქვეყნება.

ტექსტი არ უნდა აღემატებოდეს 700 სიტყვას.

რედაქცია იტოვებს უფლებას, საკუთარი შეხედულებისამებრ შეარჩიოს ტექსტები გამოსაქვეყნებლად. ავტორებს ვთხოვთ, გაითვალისწინონ რადიო თავისუფლების სარედაქციო პოლიტიკა, რომელსაც შეგიძლიათ გაეცნოთ განყოფილებაში „ფორუმის წესები“.

გთხოვთ, ტექსტი გამოგზავნეთ Word-ის დოკუმენტის სახით.

ტექსტები ქვეყნდება უცვლელად, რედაქტირების გარეშე.

მასალები მოგვაწოდეთ მისამართზე: tavisupleba@rferl.org
(subject-ში ჩაწერეთ „თავისუფალი სივრცე“)

XS
SM
MD
LG