Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

ბლოგები

სამშაბათი, 2 ოქტომბერი 2018

დავით კლდიაშვილს რომ მშობლიური ენა დაავიწყდა რუსეთის იმპერიის სამსახურში, საყოველთაოდ ცნობილი ამბავია. ხელახლა მოუწია დიდ მწერალს ქართულად ენის ამოდგმა. იგივე დაემართა გენერალ გიორგი კვინიტაძესაც, რომელიც მოგონებების წიგნში ასე იხსენებს 1918 წლით დათარიღებულ ერთ-ერთ ამბავს: „ლაპარაკობდნენ ქართულად. მე არ ვიცოდი ჩემი მშობლიური ენა და ძლივძლივობით ვიჭერდი აზრს“ (Говорили по-грузински. Я не знал своего родного языка и едва улавливал общий смысл речей). მოკლედ, ორივე რუსეთის სამსახურში იყო (ერთი - პოლკოვნიკი, მეორე - გენერალი) და ორივემ მშობლიური ენა დაივიწყა, მაგრამ, ამის მიუხედავად, ორივე საქართველოს პატრიოტად დარჩა ცხოვრების ყველა ეტაპზე. ენა ვერ მოგიბრუნდება ან ერთს, ან მეორეს რუსეთუმე უწოდო და ის წლები წამოაძახო, რომლებიც რუსეთის სამსახურში გაატარეს. ქართველი პატრიოტისთვის, ალბათ, არაფერია იმაზე უარესი, ვიდრე რუსეთუმეობაში დადანაშაულება. საქმე ისაა, რომ 28 ოქტომბრის საპრეზიდენტო არჩევნების ყველაზე მნიშვნელოვანი (წონიანი) კანდიდატები ერთმანეთს ღალატსა და რუსეთუმეობაში სდებენ ბრალს.

„მოღალატეა!“, „ქართული ენა არ იცის!“ - ასეთია ოპონენტების მიერ დანახული სალომე ზურაბიშვილი - პრეზიდენტობის კანდიდატი, რომელსაც მმართველი პარტია უჭერს მხარს.

პრეზერვატივის დიზაინები შექმნილია "აიისას" პლატფორმის #გაბანტე-ს ფარგლებში
პრეზერვატივის დიზაინები შექმნილია "აიისას" პლატფორმის #გაბანტე-ს ფარგლებში

„Наш кандидат!“ „მე [პუტინი] ვირჩევ გრიგოლ ვაშაძეს! შენ?“ - ეს კიდევ ყველაზე რეიტინგული ოპოზიციური პარტიის - „ნაციონალური მოძრაობის“ - კანდიდატის გასაშავებლად დაბეჭდილი პლაკატებია, რომლებითაც, სავარაუდოდ, ხელისუფლების მხარდამჭერები ფარავენ გრიგოლ ვაშაძის საარჩევნო ბანერებს.

1 ოქტომბერს, “ქართული ოცნების” ხელისუფლებაში ყოფნის მეექვსე წლისთავზე, ბიძინა ივანიშვილმა სალომე ზურაბიშვილი მოიხსენია როგორც საქართველოდან რუსეთის ჯარების გამძევებელი, როგორც ნიკო ნიკოლაძის შვილიშვილი და ქართული ემიგრაციის პირველი თაობის შთამომავალი, როგორც ქართველი პატრიოტი. პარალელურად, ივანიშვილმა განაცხადა, რომ სააკაშვილი შემოუძღვა ზურაბიშვილის მიერ გაძევებულ რუსულ ჯარს და ამის გამო მოხდა საქართველოს ტერიტორიების 20 პროცენტის ოკუპირება. მოღალატეები ცდილობენ მოღალატედ მონათლონ ქალბატონი სალომეო, დასძინა ივანიშვილმა

სალომე ზურაბიშვილის ოპონენტების არგუმენტები 2008 წლის ომის შესახებ გაკეთებულ განცხადებებს ეყრდნობა (პრეზიდენტმა სააკაშვილმა დაიწყო ომი, ქართულმა ავიაციამ დაბომბა წითელუბანი...), გრიგოლ ვაშაძეს კი საბჭოთა კავშირის საგარეო საქმეთა სამინისტროში გაკეთებულ კარიერას და რუსეთის მოქალაქეობას აძახებენ.

მთლიანობაში, ამ ბრალდებებში (საფუძვლიანსა თუ უსაფუძვლოში) კარგი თითქმის არაფერია (ამომრჩეველთა დიდი ნაწილი ნებისმიერ შემთხვევაში იფიქრებს, რომ მისი ქვეყნის პრეზიდენტი ღალატობს ქვეყნის ეროვნულ ინტერესებს), მაგრამ თავი იმით შეგვიძლია დავიმშვიდოთ, რომ ღიად რუსეთუმეობას არავინ აღიარებს. რუსეთუმეობა კვლავ სალანძღავ სიტყვად რჩება. მეტიც, რუსეთუმეობა ელექტორალურადაც არ არის გამართლებული. საზოგადოებრივი აზრის კვლევებიც აჩვენებს, რომ, რუსული პროპაგანდის გაძლიერების მიუხედავად, საქართველოს მოსახლეობის 53 პროცენტი ქვეყნის ეროვნული უსაფრთხოებისთვის ყველაზე დიდ საფრთხედ რუსეთთან დაკავშირებულ ფაქტორებს (სამხედრო აგრესია, აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონის ოკუპაცია, ეკონომიკური დამოკიდებულება რუსეთზე და ა. შ.) მიიჩნევს. ეს ფაქტორები ერთიათად მნიშვნელოვანია, მაგალითად, ნაციონალისტური ჯგუფების მიერ ბოლო დროს წამოწეულ „საქართველოში თურქეთის ინეტერესებზე“, რასაც საფრთხედ მიიჩნევს გამოკითხულთა მხოლოდ 5%.

ფილოსოფოს გია ნოდიას დაკვირვებითაც, ანტირუსული რიტორიკა აღარ არის მხოლოდ ტრადიციულად პროდასავლური პარტიების სავიზიტო ბარათი. „ქართული ოცნების“ ლიდერები და ცალკეული წევრები, რომლებიც ხელისუფლებაში მოსვლის პირველ წლებში ერიდებოდნენ „რუსეთის გაღიზიანებას“, დღეს თამამად გამოთქვამენ ანტირუსულ აზრებს.

„ცხადია, არსებობენ ღიად ან შეფარულად პრორუსული ძალები, მაგრამ მათი მეინსტრიმიზაცია ვერ მოხერხდა. მაგალითისთვის ავიღოთ „პატრიოტთა ალიანსი“. გვაქვს საფუძველი, „პატრიოტთა ალიანსი“ მივიჩნიოთ პრორუსულ ძალად, მაგრამ ამ პარტიის ლიდერებიც კი არ აღიარებენ, რომ პრორუსულ ძალას წარმოადგენენ“, - ამბობს გია ნოდია.

გადმოწერა

შესაბამისად, ის გარემოება, რომ რომელიმე კანდიდატი (ან კანდიდატის მხარდამჭერი) ოპონენტს რუსეთუმეობაში სდებს ბრალს, არ ნიშნავს იმას, რომ თვითონ ეს კანდიდატი პროდასავლური ორიენტაციის პოლიტიკოსია და რუსეთის ინტერესებთან ახლოს არ ჩაუვლია. ვიღაცის ბრალდებები გულწრფელია, ვიღაცის კი - საარჩევნო ტექნოლოგიის ნაწილი; ვიღაც არგუმენტირებულად ამხელს ოპონენტს, ვიღაც კი მოქმედებს პრინციპით, ჩემი შენ გითხარიო ან, როგორც რუსები იტყვიან, Сам дурак-ო. მტყუანი და მართალი ამომრჩეველმა უნდა გაარჩიოს - გაარჩიოს დღევანდელი რთული კონტექსტის გათვალისწინებით, თორემ რუსეთუმეობაში დადანაშაულებისთვის რომ არც ქართული ენის ცუდი ცოდნა კმარა და არც რუსეთის სამსახურში ყოფნა, დავით კლდიაშვილისა და გიორგი კვინიტაძის ბიოგრაფიებიდანაც ნათლად ჩანს.

27 სექტემბერი სოხუმის დაცემის დღეა. წელს 25-ედ აღინიშნება ეს დღე, რაც იმას ნიშნავს, რომ 25-ედ ეცემა და იწვის სოხუმი, 25-ედ ხოცავენ სოხუმში დარჩენილ ადამიანებს, 25-ედ ეხვევა შავ ცეცხლში ჩამოგდებული თვითმფრინავი, 25-ედ ვერ იტევს ჟანგიანი კატარღა ადამიანთა სხეულებს, 25-ედ უწევთ სოხუმელებს მშობლიური ქალაქის დატოვება, 25-ედ შედგომა სიკვდილის გზაზე, 25-ედ ტარება ლტოლვილის მძიმე და დამამცირებელი ტვირთისა...

სოხუმი დაეცა... დაეცა და ასობით ათასი ადამიანისთვის დაიკარგა ფიზიკური სხეული, იქცა ზღვიდან მონაბერ ნიავად, მზიან დილად, მეზობლის ღიმილად, მაგნოლიის სურნელად, მშობლიური ქუჩის ხმაურად, თურქული ყავის ქაფად, ტალღებზე მოტივტივე თოლიების ყრანტალად, მეთევზეების გაშტერებულ მზერად...

სოხუმი დაეცა და იქცა მოგონებად, რომელსაც ვერ მოერია წარსული, რომელსაც წლიდან წლამდე, გაბუნდოვანების ნაცვლად, სულ უფრო მკვეთრი ფერები ემატება, თითქოს ყველაფერი 25 წლის წინ კი არა, გუშინ ან დღეს დილით მოხდა, თითქოს მთელი ეს 25 წელი გრძელდება სოხუმის დაცემა, თითქოს მუდმივ 27 სექტემბრის აწმყოში გავიჭედეთ და არ გვტოვებს განცდა, რომ ჯერ კიდევ შეიძლება სოხუმის გადარჩენა, ჯერ კიდევ შეიძლება შერიგება, ჯერ კიდევ შეიძლება ერთად ცხოვრება...

სოხუმი დაეცა! და განა, რა გაკეთდა იმისათვის, რომ არ დაცემულიყო?

ცხადია, აქ არ იგულისხმება ცალკეული ადამიანების თავგანწირვა და სიმამაცე, ისევე როგორც არ იგულისხმება სამხედრო და პოლიტიკური ხელმძღვანელობის საბრძოლო ტაქტიკური თუ სტრატეგიული შეცდომები!

საბჭოთა იმპერიამ დაარწმუნა ქართველები და აფხაზები მათი სასიცოცხლო ინტერესების შეუთავსებლობაში. ვერც ქართველებმა და ვერც აფხაზებმა ვერ შეძლეს ამ მოჯადოებული წრის გარღვევა. არადა, ცალკეული მცდელობები ორივე მხრიდან იყო. ჯერ კიდევ 1978 წელს აკაკი ბაქრაძე წერილში „აფხაზთა საკითხი“ ამბობდა, „აფხაზთა ჭირვეულობის“ მამოძრავებელი ძალა მოსკოვიაო.

„ამ ჭირვეულობით მოსკოვი საქართველოში ქმნის დესტაბილურ მდგომარეობას. არსებითად სპობს ქართველთა ეროვნული მიზნით გაერთიანების შესაძლებლობას. აფხაზთა სახით მოსკოვს მომარჯვებული აქვს დანა, რომელსაც მაშინვე ჩასცემს საქართველოს ზურგში, როგორც კი ქართველები დააპირებენ ეროვნულ გამოფხიზლებას. მოსკოვის პროვოცირებული „აფხაზური ჭირვეულობა“ ერთდროულად არის მიმართული როგორც აფხაზი, ისე ქართველი ხალხის წინააღმდეგ. ამიტომ როგორც ქართველებს, ისე აფხაზებს ღრმა დაფიქრება მართებთ“, - წერდა აკაკი ბაქრაძე.

თუმცა „დაფიქრების“ ნაცვლად მხარეებმა იმის გარკვევა დაიწყეს, თუ ვინ იყო მართალი და ვინ - მტყუანი, ვინ იყო „ძირძველი“, ვინ ჩრდილო კავკასიიდან „ჩამოთესლებული“ და ვინ დემოგრაფიული სურათის შესაცვლელად საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან ჩამოსახლებული. იმის გამო, რომ ეროვნულობა იყო საბჭოთა ავტონომიურობის ძირითადი პრინციპი, მხარეებმა დაიწყეს ერთმანეთის თვლა, რაშიც ხალისით ეხმარებოდნენ მათ საკავშირო ინსტიტუტები. ლამის ყველა ქართველმა და აფხაზმა იცოდა, რომ აფხაზეთში სამჯერ მეტი ქართველი ცხოვრობდა, ვიდრე აფხაზი. ასევე საყოველთაოდ იყო ცნობილი (გადათვლილი) ქართველებისა და აფხაზების რაოდენობა გალში, ოჩამჩირეში, სოხუმში, გულრიფშში და გუდაუთაში... მოკლედ, ერთი მხარისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი აღმოჩნდა ეთნიკური ბალანსის შენარჩუნება, მეორისთვის - შეცვლა, კაცობრიობის გამოცდილება კი გვეუბნება: როცა ადამიანები იწყებენ ერთმანეთის დათვლას ეთნიკური ნიშნით, ეს ადამიანები აუცილებლად დაასრულებენ ერთმანეთის გვამების გადათვლით. სოხუმის დაცემაც მაშინ დაიწყო, როცა ქართველებმა და აფხაზებმა ამგვარი „ეთნიკური არითმეტიკის“ წესები მიიღეს, როცა ეთნიკურობამ გადაფარა ყველაფერი - მეზობლობა, ნათესაობა, მეგობრობა, ადამიანობა...

ის, რომ 27 სექტემბერი აფხაზებისთვის სოხუმის გათავისუფლების დღეა, არსებითად არაფერს ცვლის და, ამ „გათავისუფლებაში“ გარე ძალების მონაწილეობის გათვალისწინებით, ეს გარემოება პირობითიც კია. უბედურება ისაა, რომ ერთდროულად, პარალელურ სივრცეებში, არსებობს „ქართველების სოხუმი“ და „აფხაზების სოხუმი“. 27 სექტემბერს ერთში დაცემას გლოვობენ, მეორეში კი გათავისუფლებას ზეიმობენ. სოხუმის დაცემაც მაშინ დასრულდება, როცა აფხაზებისა და ქართველებისთვის ერთი, საერთო სოხუმი იარსებებს, საერთო სიხარულით და საერთო ტკივილით.

ჩამოტვირთე მეტი

ბლოგერები

ყველა ბლოგერი
XS
SM
MD
LG