Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

ბლოგები

პარასკევი, 17 აგვისტო 2018

კი, კი, ვიცი, რომ თაღლითი ტაქსისტები ყველგან არიან. ბევრს ვმოგზაურობ და უკვე აღარც ვაქცევ ყურადღებას გაიძვერა მძღოლებს, აეროპორტის გასასვლელთან, ფარისეველი ღიმილითა და საქმიანი მოძრაობებით რომ გზას ჩაგიკეტავენ და წაგჩურჩულებენ - ”ტაქსი დაგჭირდება?”.

”ტაქსი დაგჭირდება?”, ”ტაქსი გინდა?”, ”საით, ძმობილო?” - ეს საქართველოში. მაგრამ, სხვაგანაც ასეა, სხვა ქალაქებშიც. ნიუ-იორკის აეროპორტში გაიძვერა ტაქსისტებს დისპეტჩერები უმკლავდებიან - სწორედ მათი დახმარებით (და ზედამხედველობით!) იცავენ რიგს მძღოლებიც და მგზავრებიც. თუმცა, ყოველთვის არ იყო ასე - თავის დროზე სწორედ ნიუ-იორკის აეროპორტები გამოირჩეოდა, თურმე, თაღლითი ტაქსისტების განსაკუთრებული სიმრავლით; ცნობილია, მაგალითად, შემთხვევა, როცა კენედის აეროპორტიდან მანჰეტენამდე ნიგერიელი სტუდენტებისთვის ტაქსისტს 1 350 დოლარი წაურთმევია. მერე აურჩევიათ ქალაქის მკაცრი მერი, ჯულიანი, ”ნულოვანი ტოლერანტობის” ცნობილი მომხრე და დაუმყარებია წესრიგი.

სააკაშვილიც პატივს სცემდა, მგონი, ამ კაცს.„ნაციონალური მოძრაობის“ მმართველობის წლებში თბილისის აეროპორტში ნაკლებად ნახავდით კარებთან ჩასაფრებულ აფერისტ მძღოლებს. უფრო მეტიც, 2007 წელს მიხეილ სააკაშვილმა აეროპორტში გახსნა რკინიგზის სადგური, რომელსაც ”ნამდვილი სენსაცია” უწოდა. ”ჟენევის აეროპორტის რკინიგზასაც კი ჯობიაო”, გვითხრა (ხომ გახსოვთ, როგორ უყვარდა შედარებები და დატოლებები?). თუმცა, მოგვიანებით აღმოჩნდა, რომ მატარებლის გრაფიკი თვითმფრინავების განრიგს ნაკლებად დაემთხვა. ამიტომ, აეროპორტის რკინიგზამ, რომელიც 13 მილიონი ლარი დაჯდა, მალე დაასრულა თავისი ისტორია.

ტაქსები თბილისის აეროპორტში
ტაქსები თბილისის აეროპორტში

საქართველოს ხელისუფლებაში მოსულ ”ოცნებას”, მოგეხსენებათ, არაფერი მოსწონდა, რაც „ნაცებმა“ გააკეთეს, ამიტომ ახალმა ხელისუფლებამ არც არაფერი გააკეთა იმისთვის, რომ ღამით თბილისის აეროპორტში ჩამოფრენილი მგზავრისთვის ელემენტარული პირობა შეექმნა დედაქალაქში მოსახვედრად. უფრო მეტიც, ე.წ. ”ტოიოტა-ტაქსი”, რომელიც აეროპორტის გასასვლელთან იყო გამაგრებული, ძალაუფლების ხიბლმა ისე გაათავხედა, რომ მოტყუებული უცხოელი მგზავრებიდან ადგილობრივ მოსახლეობაზე გადავიდა... 3 დღის წინ, ”ტოიოტის” მძღოლმა აეროპორტიდან აღმაშენებლამდე 60 ლარი მოგვთხოვა! ქართულ ენაზე. ზუსტად ასე: ”აღმაშენებლამდე 60 ლარი დაჯდება, გენაცვალე!”... აეროპორტის პრივილეგირებული ტაქსი ინარჩუნებს სტილს უცხოელებთან ურთიერთობაშიც: რუსულენოვანისთვის ტარიფი სხვაა, ევროპელისთვის - სულ სხვა და აზიელისთვის - კიდევ სხვა. სალომე ზურაბიშვილის რიტორიკას თუ მივმართავთ - ”ელიტარული ტურისტისგან” სხვა თანხას თხოულობენ და ზურგჩანთიანი უცხოელი ყმაწვილისგანსულ სხვას. თუმცა, ამას რა მნიშვნელობა აქვს - ”ტოიოტა-ტაქსი” კვლავაც რჩება მთავარ მოთამაშედ თბილისის აეროპორტის გასასვლელში. ყველა სხვა მანქანას, სხვა ტაქსის აკრძალული აქვს გასასვლელთან დამუხრუჭებაც კი. თუკი შესძლებთ მანქანის ტელეფონით გამოძახებას, იმის იმედი ნუ გექნებათ, რომ მძღოლი მოახერხებს და დაგიცდით, სანამ მანქანაში ბარგს ჩადებთ: აეროპორტის გასასვლელთან დგას არა მარტო ფირმის დისპეტჩერი, რომელსაც ეღიმება უცხოელებთან მოვაჭრე თავის მძღოლებზე... გასასვლელთან დგას პატრული, რომელიც სხვა მანქანებს დამუხრუჭების საშუალებას არ აძლევს. ეს ”ტოიოტა-ტაქსის” სამეფოა, მეგობრებო. ამიტომ, ფასებს აქ სწორედ ეს ფირმა აწესებს. თუ არ გაწყობთ, ნუ გაწყობთ... ავტობუსით წადი ქალაქში.

"ტოიოტა-ტაქსი" თბილისის აეროპორტში
"ტოიოტა-ტაქსი" თბილისის აეროპორტში

ის, რაც შუაღამეს თბილისის აეროპორტის კართან ხდება, ეს პატარა ბაქანი, გაკრიალებული ”ტოიოტებით”, თავგასული დისპეტჩერებითა და ნერვიული პატრულით, დიახაც, დღევანდელი საქართველოს სახეა... კარგით, სახე თუ არაა, შესასვლელი ხომ არის დღევანდელ საქართველოში?თუკი მძღოლი უკვე სახალხოდ, ყველას დასანახად ატყუებს უცხოელ სტუმარს (ჩვენი ჩამოსვლისას ”ტოიოტა-ტაქსის” მსხვერპლი რომელიღაც რუსი ტურისტი აღმოჩნდა - ქალს მაინც არ უპასუხეს, აქვთ თუ არა მრიცხველი მანქანაში), გამოდის, რომ მას არც ჩვენი აზრი აინტერესებს. უფრო სწორად, დარწმუნებულია, რომ მეტნაკლებად, მაგრამ ჩვენც გავუგებთ მის ეშმაკობებს და შეიძლება, მოვუწონოთ კიდეც ეს უტიფრობა.

ხედავთ რა ხდება? ადამიანების მოტყუება, ან, შინაურულად რომ ვთქვათ, მათი „დაგოიმება” გადაიქცევა თეატრად, სცენად... ცოტაც და, მძღოლი ჩვენგან ოვაციებს მოითხოვს, რადგან დარწმუნებულია, რომ ჩვენც ზუსტად მასავით მოვიქცეოდით - იმდენს წავართმევდით უცხოელ სტუმარს, რამდენსაც შევძლებდით, რამდენის საშუალებასაც ამ უცხოელის უჭკუობა მოგვცემდა... და იღბალიც... უფალიც, რა თქმა უნდა!

ჩვენ ჯერ კიდევ მაშინ დაგვაგოიმეს, როცა ერთ კომპანიას, რომელსაც თბილისის აეროპორტი გადასცეს, უსაზღვრო ძალაუფლება არგუნეს. საქმე იქამდე მივიდა, რომ დღეს „ჯორჯიან ეარვეიზის“ თვითმფრინავის მგზავრები, პარიზიდან თბილისში ჩამოფრენის შემდეგ, ავტობუსით გადაჰყავთ აეროპორტის შენობაში (განსხვავებით თუნდაც, თურქული ავიაკომპანიების მგზავრებისგან, რომლებიც „ჩასხდომის ხიდით“ სარგებლობენ). შესაძლებელია, იმიტომ, რომ თბილისის საერთაშორისო აეროპორტის მმართველი „ტავ ჯორჯია“ მაინცდამაინც არ წყალობს ეროვნულ ავიაკომპანიას... ისევე როგორც, არ წყალობს ტაქსის სხვა ფირმებს, რომელთა წინააღმდეგ აქ ყველა ერთადაა გაერთიანებული.

თბილისი ბერლინი არაა, სადაც აეროპორტის ტაქსიში ჩაჯდომისთანავე მძღოლი მრიცხველს ჩაგირთავთ. არც მადრიდია, სადაც მერიამ ერთიანი ტარიფი დააწესა აეროპორტიდან ქალაქის ნებისმიერ რაიონში მგზავრობაზე (30 ევრო). თბილისში "ბაზარი" ბობოქრობს. "ბაზარმა" კი ასე მოინდომა - თავხედობა, ყველას დასანახად.

ჯერ სადა ვართ. აი, „ელიტარული ტურიზმი“ რომ გვექნება, მდიდარი ხალხი „პანორამა თბილისის“ სანახავად და გოლფის სათამაშოდ ჩამოვა. მერე ნახეთ თქვენ ტაქსისტების თეატრი და ქართული კაპიტალიზმის მოკრძალებული ხიბლი.

”ტოიოტა-ტაქსი”, თავის ვებ-გვერდზე სამსახურს სთავაზობს გამოცდილ მძღოლებს. ძირითად მოთხოვნებში შედის ”ორგანიზებულობა” და ”პუნქტუალურობა”.

ხომ გაგეცინათ?

იცინეთ და იყავით ასე.

მგონია, თუმცა თავისუფლად შეიძლება ვცდებოდე, რომ დიდი მნიშნელობა არ ჰქონდა, „ბასიანის“ რეზიდენტები რუსეთში წავიდოდნენ თუ არა. იმაში კი დარწმუნებული ვარ, რომ განსხვავებული აზრის მქონე ხალხის მაშინვე მოღალატეებად შერაცხვა გაცილებით დიდ ზიანს აყენებს საქართველოს, ვიდრე ის, რომელიმე დიჯეიმ რომ მოსკოვში დაუკრას.

მაგრამ, მოდი, ჯერ იქიდან დავიწყოთ, თუ ვინ დაიწყო ომი, საქართველომ თუ რუსეთმა.

მგონია, თუმცა თავისუფლად შეიძლება ვცდებოდე, რომ გაუთავებელი კამათი იმაზე, თუ „ვინ დაიწყო ომი“ უაზროა, კონტრპროდუქტიულია და ყველაფერში ძალიან გვიშლის ხელს. პირველ რიგში იმიტომ, რომ ეგ დისკუსია საქმეს ისე წარმოაჩენს, თითქოს რამე იყოს საერთოდ საკამათო და ორი თანაბარი წონის არგუმენტი ეჯახებოდეს ერთმანეთს. ნორმალური ხალხი ვთანხმდებით, რომ ეგრე არაა. დაახლოებით ისეა, ფეისბუკზე ფაქტებით რომ ამარცხებენ იმ ხალხს, ვისაც დედამიწა ბრტყელი გონია.

(მეორეს მხრივ, აგერ პრეზიდენტობის კანდიდატი გვყავს, რომელსაც „დედამიწა ბრტყელი გონია“. ასე, რომ იქნება მაინც საჭიროა მაგაზე კამათი?)

კიდევ მგონია, რომ ეგ დისკუსია ომის დაწყებაზე ძალიან მომართავს ყველას ყველაფრის შავად და თეთრად დასანახად. (იმიტომ რომ ეგ საკითხი - ომის დაწყებაზე - მართლა შავი და თეთრია). მაგრამ, არის სხვა საკითხებიც, სადაც, მგონია რომ შავად და თეთრად არ არის საქმე და ყველა, ვინც სხვანაირად ფიქრობს, ქვეყნის მოღალატე არ არის.

მაგალითად: შეიძლება თუ არა, რომ „ბასიანის“ რეზიდენტები მოსკოვში წავიდნენ? უნდა გამოაქვეყნოს თუ არა რადიო თავისუფლებამ ოკუპირებული ცხინვალიდან მიღებული მასალები? აქვს თუ არა უფლება ზურა ჯიშკარიანს ოკუპირებული აფხაზეთის დროშიანი მაისური ჩაიცვას? ზოგადად, აქვს თუ არა ვინმეს უფლება ქვეყნისთვის მტკივნეულ საკითხებზე თავისი აზრი ჰქონდეს და ამის გამო მაშინვე მოღალატედ არ გამოვაცხადოთ?

მგონია, თუმცა თავისუფლად შეიძლება ვცდებოდე, რომ არ იყო პრობლემა, ქართველი დიჯეები რუსეთში დაუკრავდნენ თუ არა. არა იმიტომ, რომ ორი რუსეთის არსებობის მჯერა. ან კულტურის და პოლიტიკის გამიჯნულობის. ჩემი აზრით მთავარი კონტექსტია. თუ ვინმე რუსეთში ჩადის და „მაია ლიუბიმაია დერჟავას“ მღერის, ან „მანსანკანზე“ შავტრაკა ქართველების სტერეოტიპებს ამყარებს, ან რუსეთის ხელისუფლების წარმომადგენლებს უმღერის ან, რავი... ერთი წამითაც რომ მეფიქრა, რომ Kvanchi მოსკოვის კლუბში ხელს აღმართავდა და „ნახუი პალიწიკუ, დავაი დრუჟიწ“ ან რამე ეგეთს დაიყვირებდა მაგაზე მეც გული ამერეოდა.

თუ არა და... მოდი, ასე ვთქვათ, რუსეთში უამრავი (ათასობით? ათიათასობით?) ქართველი ჩადის სამუშაოდ. ზოგი ექიმია, ზოგი ზეინკალი და ზოგი ხარატი. ყველა გამყიდველი და მოღალატეა? მგონია, თუმცა თავისუფლად შეიძლება ვცდებოდე, რომ - არა. დაკვრაც და სიმღერაც ხომ პროფესიაა? და ხომ არის განსხვავება ამას:

და ამას შორის?

მგონია, თუმცა თავისუფლად შეიძლება ვცდებოდე, რომ დიდი განსხვავებაა.

ასევე მგონია, თუმცა თავისუფლად შეიძლება ვცდებოდე, რომ რადიო თავისუფლება სწორს აკეთებს, როდესაც ოკუპირებულ ცხინვალში მცხოვრები ჟურნალისტების მასალებს აქვეყნებს. არა იმიტომ, რომ რაც იქ წერია მართალია, არამედ იმიტომ, რომ ჩემი აზრით, უნდა ვიცოდეთ, რას წერენ იქ ჩვენი მოქალაქეები და რას კითხულობენ და რას ფიქრობენ.

ასევე მგონია, თუმცა თავისუფლად შეიძლება ვცდებოდე, რომ ზურა ჯიშკარიანმა ძალიან კარგად ახსნა, რატომ ეცვა „მშიბზიიანი“ მაისური. ჩემო პერიფრაზის ნაცვლად მისსავე სიტყვებს დავაკოპირებ: „თუ გვინდა თანაარსებობა ჩვენც უნდა ჩავიცვათ აფხაზური მაისურები და ვისწავლოთ აფხაზური ენა, ისევე როგორც მათ უნდა ჩაიცვან ჩვენები და ისწავლონ ჩვენი ენა. რო ისევ რუსულად არ მოგვიწიოს ერთმანეთში საუბარი. ჩემთვის და ჩემი მეგობრებისთვის ეს ტესტია: სისხლი გვწყურია თუ სიყვარული?“ ცდება? მე არა მგონია, მაგრამ შეიძლება ცდებოდეს. მაგრამ რა, გულწრფელი არ არის? ეგრე ფიქრობს და რა გააკეთოს, გაჩუმდეს?

მგონია, და ამაში ასი პროცენტით ვარ დარწმუნებული, რომ არავის გულწრფელად ნათქვამს და გაკეთებულს იმდენი ზიანის მოტანა არ შეუძლია, როგორც ბოლშევიკებივით ყველა საწინააღმდეგო აზრის მქონე ადამიანის ხალხის მტრებად და მოღალატეებად წარმოჩენას.

აი, მაგალითად, ბასიანზე და მოსკოვზე დაწერა სამსახურისკენ გზაში მომინდა. აზრების დალაგებას ვცილობდი და თან შინაგანი ხმა ჩამჩურჩულებდა - „ნიკო, გაატარე, გინდა ეხლა შენიანებმა გლანძღონ?“ (გაგიკვირდებათ, და ძალიან არ მიყვარს, როცა ჩემიანები მლანძღავენ. არც სხვისიანების ლანძღვაზე ვგიჟდები, მაგრამ იმათ რაღაცნაირად ვიკიდებ.) უკვე გატარებული მქონდა, როცა მეორე ხმამ მითხრა - თუ წერა გინდა და ლანძღვის გეშინია ჯერ, საღოლ შენ და მერე, საერთოდ კარგად გვქონია საქმე სუყველასო.

ჰოდა, ვიფიქრე, რომ მოსკოვში ჩასვლაზე უფრო დიდი პრობლემა ისაა, როდესაც ხმის ამოღება აღარ გინდა, იმიტომ რომ ჩაგქოლავენ. ჩემთვის რუსეთი ტანკებზე და ბომბებზე მეტად ამასთან ასოცირდება - ლენინიდან დაწყებული, პუტინით დამთავრებული - განსხვავებული აზრის მქონე ადამიანები რომ ხალხის მტრებად ცხადდებიან. ნაჯა იქნება ეს, ზურკინი, დილა თუ რადიო თავისუფლება.

ჩამოტვირთე მეტი

ბლოგერები

ყველა ბლოგერი
XS
SM
MD
LG