Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

ბლოგები

ოთხშაბათი, 23 იანვარი 2019

აახენის ხელშეკრულება, რომელსაც 22 იანვარს ხელი მოაწერეს გერმანიის კანცლერმა ანგელა მერკელმა და საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა, წააგავს ხანშიშესული ევროპელი წყვილის ხელახლა ქორწინებას, როცა სიყვარულისაგან ბევრი არაფერია დარჩენილი და დიდად არც სექსს უნდა მოელოდე.

თავიდანვე ნათელი იყო, რომ ეს მოვლენა სიმბოლოებით უფრო იქნებოდა დატვირთული, ვიდრე შინაარსით.

აახენი იყო დედაქალაქი იმპერატორ კარლოს დიდის ფრანკთა სამეფოში, რომელიც მოიცავდა როგორც დღევანდელ საფრანგეთს, ისე გერმანიასა და ევროკავშირის დამფუძნებელი კიდევ ოთხი ქვეყნის - ბელგიის, იტალიის, ლუქემბურგისა და ნიდერლანდის - ტერიტორიების უდიდეს ნაწილს. და ხელშეკრულება გაფორმდა ზუსტად 56 წელიწადში ელისეს ხელშეკრულებიდან, რომელმაც მოახდინა ფრანკო-გერმანული პარტნიორობის - უკვე ათწლეულებია, ევროპული ინტეგრაციის მამოძრავებელი ძალის - ინსტიტუციონალიზაცია.

ახალი ხელშეკრულება განგაშს იწვევს ევროპის სხვა დედაქალაქებში. ევროკავშირის წევრებიდან ზოგი მომცრო სახელმწიფო შიშობს, რომ ხელშეკრულებამ შესაძლოა გზას გაუხსნას პარიზ-ბერლინის ღერძს, რომელიც წინასწარ განსაზღვრავს ბრიუსელში მისაღებ ყველა გადაწყვეტილებას მას შემდეგ, რაც ბლოკიდან გავა სიდიდით მესამე წევრი, გაერთიანებული სამეფო.

მაგრამ შიში, რომ ძლიერი წყვილი იქნება დომინანტური ძალა, რომელიც ყველაფერს გააკონტროლებს ერთგვარ სუპერევროკავშირში, გაზვიადებულია. ძნელი წარმოსადგენია, რომ საფრანგეთმა გერმანიისაგან მიიღოს დახმარება დაკარგული დიდების დასაბრუნებლად, ხოლო პარიზმა, თავის მხრივ, ბერლინს დაუბრუნოს ელზასი და ლოტარინგია, როგორც ირწმუნება მაკრონის დაუძინებელი მტერი, მარინ ლე პენი.

რეალობა არის ის, რომ ფრანკო-გერმანული ძრავა რახრახებს და ამას რამდენიმე მიზეზი აქვს: ყველაზე თვალშისაცემია ის, რომ 1963 წლის ევროპული თანამეგობრობა არ არის 2019 წლის ევროკავშირი.

საფრანგეთსა და გერმანიაზე მოდის ევროკავშირის მოქალაქეთა სულ 30 %-მდე. საბჭოში, რომელიც არის ევროკავშირისთვის გადაწყვეტილებების მიმღები უმნიშვნელოვანესი ინსტიტუტი ბრიუსელში, „ორმაგი უმრავლესობის“ საარჩევნო სისტემა საჭიროებს, სულ ცოტა, 16 ქვეყანას ბლოკის მოსახლეობის, სულ ცოტა, 65 %-ით. გერმანიამ და საფრანგეთმა, უბრალოდ, სხვებთანაც უნდა ითანამშრომლონ ახლაც და მომავალშიც. გარდა ამისა, ბევრ შემთხვევაშია აუცილებელი ერთსულოვანი პოზიცია და ქვეყნები ყოველთვის ცდილობენ რაც შეიძლება მეტი ქვეყნის მიმხრობას, რათა ზედმეტად არ შელახონ სუვერენიტეტი.

22 იანვარს ხელმოწერილი 16-გვერდიანი დოკუმენტი გულდასაწყვეტად რბილია. ის ითვალისწინებს ჯანდაცვასა და განათლებაში კავშირების ერთგვარ გაღრმავებას, ეკონომიკისა და შრომის ბაზრის სფეროებში პოზიციების დაახლოების მხარდაჭერას, “სამოქალაქო ფონდს“, რომელიც ხელს შეუწყობდა ქალაქების მეგობრობასა და ინიციატივებს, როგორიცაა ორენოვანი საბავშვო ბაღები და ორ ქვეყანას შორის საზოგადოებრივი ტრანსპორტის მოძრაობა. არსებობს ინიციატივაც, შეიქმნას როგორც ერთობლივი ასამბლეა, რომელიც წელიწადში ორჯერ შეიკრიბება, მაგრამ არ აღიჭურვება გადაწყვეტილების მიღების უფლებამოსილებით, ისე ფრანკო-გერმანული თავდაცვისა და უსაფრთხოების საბჭო, რომელიც, როგორც მერკელი იმედოვნებს, შეძლებს შექმნას „საერთო სამხედრო კულტურა“, რაც „ხელს შეუწყობს ევროპული არმიის შექმნას“.

ამაზე უფრო ამაღელვებელს არაფერს უნდა ველოდეთ. წარსულს ჩაბარდა მართლაც რომ ევროფედერალისტური (და ფრანგული) ოცნება ევროზონის დიდ ბიუჯეტზე, ევროზონის ფინანსთა მინისტრზე, გაძლიერებულ ევროპარლამენტსა და სრულ საბანკო კავშირზე. ამის ნაცვლად შეგვრჩა ბუნდოვანი მანიფესტი ორი დასუსტებული პოლიტიკოსისაგან, რომელსაც წინ სახიფათო დაბრკოლებები მოელის. საფრანგეთში, „ყვითელი ჟილეტების“ პროტესტის ფონზე, მაკრონი კარგავს თავის რეფორმისტულ შემართებას და სულ უფრო ემსგავსება ერთვადიან პრეზიდენტს. მერკელს, რომელმაც უკვე გააღო კარი პოლიტიკიდან წასასვლელად, წელს მოელის რთული ადგილობრივი არჩევნები აღმოსავლეთ გერმანიის ზოგ მხარეში. და ორივეს პარტიები შიშით შესცქერიან ევროპარლამენტის არჩევნებზე, ოთხ თვეში, დამამცირებელი შედეგის პერსპექტივას.

და ასე გააგრძელებს ფრანკო-გერმანული წყვილი 2019-ში თავისი პოზიციების დაცვას, სავარაუდოდ, ბრიტანელების გარეშე, და შინაც და ევროკავშირის სხვა ქვეყნებშიც გაძლიერებული ნაციონალისტების, წყენია „ვიშეგრადის ოთხეულის“, ძუნწ ჩრდილოევროპელთა და ბალტიისპირელთა ღერძისა და არაპროგნოზირებადი სამხრეთული კლუბის შემყურე, ევროკავშირში კონსენსუსის მიღწევის მცდელობასა და 60-იანი წლების სასიამოვნო მღელვარებაზე ოცნებაში.

ევროკავშირი ყოველ წელს აღნიშნავს ერთი-ორ იუბილეს იმის ხაზგასასმელად, რომ, როგორიც უნდა იყოს ბლოკის მიმართ კრიტიკა, მას დიდი წარმატებები აქვს მოპოვებული.

წელს უფრო ადრე ბრიუსელმა ევროპის პარლამენტში მოხსენებებითა და დებატებით იზეიმა ვალუტად ევროს შემოღების მე-20 წლისთავი. გზავნილი მკაფიო იყო: საერთო ვალუტა ძალაში რჩება.

წელსვე, მოგვიანებით, ევროკავშირი აღნიშნავს ევროპის პარლამენტის პირდაპირი არჩევნების მე-40 წლისთავს.

მაგრამ არის იუბილე, რომელიც ისეთ შეთაბეჭდილებას ტოვებს, თითქოს ევროკავშირს მისი, რაც შეიძლება, მალე მიჩქმალვა სურდეს - ეს არის „აღმოსავლეთის პარტნიორობის“ მე-10 წლისთავი.

ბედის ირონიით, ეს პროექტი შეიძლება ჩაითვალოს ერთ-ერთად ევროკავშირის მცირერიცხოვან საგარეო-პოლიტიკურ მიღწევებს შორის მას შემდეგ, რაც ბლოკს დაწყებული აქვს საერთაშორისო ურთიერთობებში უფრო სერიოზული როლის შესრულება.

ის მოგებული რჩება, როცა ადარებენ სამხრეთელ ნათესავს, ევროკავშირ-ხმელთაშუა ზღვის კავშირს, რომელიც იმავე პერიოდში შეიქმნა და თავს ბევრით ვერ მოიწონებს, თუ არ ჩავთვლით ბარსელონაში მდებარე მშვენიერ ცენტრალურ ოფისს.

თუ გავითვალისწინებთ საქართველოს, მოლდავეთისა და უკრაინისათვის უვიზო მიმოსვლასა და ამ სამეულთან ასოცირებისა და თავისუფალი სავაჭრო სივრცის შესახებ შეთანხმებებს, უფრო მჭიდრო პარტნიორობას სომხეთთან და ასეთივე შეთანხმების მოლოდინს აზერბაიჯანთან, მართლაც აღსანიშნავია წინსვლა ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში. თუ ამას დავამატებთ უმაღლესი დონის ხუთ სამიტს, წესით, ევროკავშირს უნდა ჰქონდეს იუბილეს რიგიანად აღნიშვნის მიზეზი.

მეექვსე სამიტი უნდა გაიმართოს 2019 წელს, პრაღის დამფუძნებელი შეკრებიდან 10 წლის შემდეგ და ორ წელიწადში ბოლო, ბრიუსელში გამართული, სამიტიდან.

მაგრამ მოდით, ნუ ვიჩქარებთ!

სამიტი მიმდინარე წლისთვის დაიგეგმა, მაგრამ არავინ ავლენს მის მიმართ განსაკუთრებულ ინტერესს. რუმინეთი, როგორც ევროკავშირის მორიგე თავმჯდომარე წლის პირველ ნახევარში, მაისში ქალაქ სიბიუში უმასპინძლებს ევროკავშირის სამიტს. მასზე მოელიან მომავლის გეგმის განსაზღვრას ევროკავშირისათვის, ბრექსიტის შემდეგ. ამიტომ რუმინეთი დიდად არ არის მოწადინებული თავი დაიტვირთოს კიდევ ერთი მასშტაბური ღონისძიებით. ფინეთს, ევროკავშირის მორიგე თავმჯდომარეს წლის მეორე ნახევარში, სურს იყოს „დაბალბიუჯეტიანი“ პრეზიდენტი ყოველგვარი დღესასწაულებისა და საზეიმო ცერემონიების გარეშე. ამას გარდა, შემოდგომაზე შეიცვლება ევროკავშირის მთელი კომისიის შემადგენლობა და ევროკავშირის საბჭოს პრეზიდენტი, რაც ნიშნავს, რომ ევროკავშირის წევრი სახელმწიფოების უმეტესობა წლის დიდ ნაწილს გაატარებს ლობირებაში გავლენიანი თანამდებობების დასაკავებლად.

იყო საუბარი შვედეთზე, როგორც საიუბილეო ღონისძიების შესაძლო მასპინძელზე. რახან პოლონეთთან ერთად შვედეთია „აღმოსავლეთის პარტნიორობის“ ინიციატორი ქვეყანა, ასეთი ალტერნატივა გამართლებული ჩანდა. მაგრამ ის შეუძლებელი გახადა შემოდგომის საპარლამენტო არჩევნებმა და სტოკჰოლმში მთავრობის ჩამოყალიბების გაჭიანურებულმა პროცესმა. ამას გარდა, ევროკავშირელმა ოფიციალურმა პირებმა მითხრეს, რომ საჩოთირო იქნებოდა სამიტის ჩატარება ქვეყანაში, რომელიც არ არის ევროკავშირის მორიგე თავმჯდომარე. ხოლო ევროკავშირის აღმოსავლელი სახელმწიფოები დიდ სურვილს არ გამოხატავენ, რადგან სურთ, რომ „პარტნიორობა“ მთელ ევროკავშირს მიაჩნდეს თავის პროექტად და არა მხოლოდ ქვეყნებს, რომლებსაც აღმოსავლელ პარტნიორებთან საერთო საზღვრები და მნიშვნელოვანი მოცულობის ვაჭრობა აკავშირებთ.

სამიტის ნაცვლად ბრიუსელში 14 მაისს გაიმართება „მაღალი დონის კონფერენცია“ „აღმოსავლეთის პარტნიორობის“ შესახებ. ის მოქცეულია სიბიუს სამიტსა და ევროპის პარლამენტის არჩევნებს შორის და ჩატარდება ევროკავშირის საგარეო ურთიერთობათა საბჭოს სხდომიდან ერთ დღეში იმის იმედით, რომ საგარეო საქმეთა ზოგი მინისტრი კიდევ ერთი ღამით დარჩება ქალაქში. ცნობილი არ არის, ვინ იქნება წარმოდგენილი ექვსი აღმოსავლელი პარტნიორიდან. თუ არსებობს ინდიკატორი, რა მნიშვნელობას ანიჭებს ევროკავშირი „აღმოსავლეთის პარტნიორობას“ 2019 წელს, ამაზე უკეთესს ვერ ნახავ.

ჩამოტვირთე მეტი

ბლოგერები

ყველა ბლოგერი
XS
SM
MD
LG