როგორ აღიქვამენ ცნება „დემოკრატიას“ რუსეთში - ქვეყანაში, რომელსაც 2000 წლიდან, ფაქტობრივად, ერთი ლიდერი მართავს? ხომ არ მოხდა გასული საუკუნის 90-იან წლებში დემოკრატიის დისკრედიტაცია? - ამ და სხვა შეკითხვებით მივმართეთ პრაღაში გამართული ფორუმის ერთ-ერთ მონაწილეს, საზოგადოებრივი მოძრაობა „ღია რუსეთის“ წარმომადგენელ ნატალია გრიაზნევიჩს.
ნატალია გრიაზნევიჩი: მე ვიტყოდი, რომ ცნებამ, საკუთრივ ტერმინმა „დემოკრატიამ“ დისკრეტიცია განიცადა არა იმდენად ოდესღაც მომხდარი მოვლენებით, არამედ იმ მასირებული პროპაგანდის შედეგად, რომელიც რუსეთში 18 წელია გრძელდება. თუმცა 18 არა, ცოტა ნაკლები, რადგან პუტინის პირველი წლები... ძნელი დასაჯერებელია, მაგრამ ის საკმაოდ ლიბერალური იყო. ამბობდა, უნდა ვიმეგობროთ დასავლეთის ქვეყნებთანო. ნატოში შესვლაზეც კი იყო ლაპარაკი. მაგრამ თანდათან სიტყვა „ლიბერალი“ ლამის სალანძღავად იქცა, ხოლო ცნება „დემოკრატია“ ასოცირდებოდა 90-იანი წლების ე.წ. ნგრევასთან - არეულობასთან, უწესრიგობასთან, იმასთან, რომ ქვეყანას აკლია „ძლიერი, მკაცრი ხელი“.
ფასები იზრდება, შემოსავლები ეცემა, საპენსიო ასაკი გვშორდება. მამაკაცები, პრაქტიკულად ვერ ცოცხლობენ საპენსიო ასაკამდე. რასაკვირველია, ეს ყველაფერი გავლენას ახდენს ადამიანებზე და ისინი თანდათან აცნობიერებენ, რომ საქმე რაღაც კარგად ვერ არის.
კობა ლიკლიკაძე: და რა შეიძლება დაუპირისპირო ასეთ პროპაგანდას? რა შეიძლება გაკეთდეს იმისათვის, რომ ხალხს სჯეროდეს არა ამ პროპაგანდის, რომელიც ლამის მტრებად წარმოსახავს ლიბერალებსა და დემოკრატებს, არამედ კრიტიკულად შეხედოს ვითარებას?
ნატალია გრიაზნევიჩი: შემიძლია ვთქვა, რომ ადამიანებს - მიუხედავად იმისა, რომ პროპაგანდის პრიზმაში ხედავენ დემოკრატიას - ნებისმიერ შემთხვევაში სურთ კარგად იცხოვრონ, ანუ მათთვის საკუთარი თავისუფლება და კეთილდღეობა უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე რაღაც აბსტრაქტული საგარეოპოლიტიკური წარმატებები. 2014 წელს, როცა რუსეთმა ყირიმის ანექსია მოახდინა და პუტინის პოპულარობამ იფეთქა, დემოკრატებს - აქტივისტებსა და პოლიტიკოსებს - უკვირდათ, რომ ღმერთო, ხალხს სულ უფრო ნაკლები ფული აქვს და რაში სჭირდება ყირიმი, რომელიც სადღაც ძალიან შორსააო. და აი, შემიძლია ვთქვა, რომ ეს აღქმა ხალხში ახლა მკვიდრდება, პუტინის რეიტინგი ეცემა და „კრიმით მოხიბვლა“ უკვე წარსული ამბავია.
კობა ლიკლიკაძე: ეს რამ გამოიწვია, ნატალია?
ნატალია გრიაზნევიჩი: ჩვენთან გაზარდეს საპენსიო ასაკი, გაიზარდა გადასახადი დღგ, გაიზარდა ტარიფები კომუნალურ მომსახურებაზე, ბენზინის აქციზი - ანუ, ფასები იზრდება, შემოსავლები ეცემა, საპენსიო ასაკი გვშორდება. მამაკაცები, პრაქტიკულად ვერ ცოცხლობენ საპენსიო ასაკამდე. რასაკვირველია, ეს ყველაფერი გავლენას ახდენს ადამიანებზე და ისინი თანდათან აცნობიერებენ, რომ საქმე რაღაც კარგად ვერ არის.
კობა ლიკლიკაძე: და, თქვენი აზრით, ამით დემოკრატიის აღქმა უმჯობესდება?
ნატალია გრიაზნევიჩი: ადამიანები იწყებენ ფიქრს იმაზე, თუ როგორ მოახდინონ გავლენა ხელისუფლებაზე. ფიქრი იმაზე, როგორ მოახდინო გავლენა ხელისუფლებაზე - ეს არის სწორედ დემოკრატიაზე ფიქრის დაწყება. სექტემბრის დასაწყისში, 9 სექტემბერს, ჩვენთან რეგიონალური არჩევნები ჩატარდა- და აი, ბოლო 20 წელიწადში პირველად იყო მეორე ტური, რამდენიმე რეგიონში გუბერნატორების არჩევისას. თუ პირველ ტურში ამომრჩევლის აქტივობა საკმაოდ დაბალი იყო, მეორეში ადამიანები მიხვდნენ: თუ მივლენ და ხმას მისცემენ ალტერნატიულ კანდიდატს, - მიუხედავად იმისა, რომ ისიც თაღლითია, რომ ისიც შორს დგას ოპოზიციონერობისგან, - ამით შეუძლიათ მოახდინონ ხელისუფლებით უკმაყოფილების დემონსტრირება. და მეორე ტურში გაცილებით მეტმა ამომრჩეველმა მიიღო მონაწილეობა. და ოპოზიციონერმა კანდიდატმა გაიმარჯვა - თუმცა მართლა ოპოზიციონერი არ არის. ეს არის ერთგვარი რევოლუცია არჩევნებისას რუსების ქცევაში.
საკმაოდ მოკრძალებული მასშტაბის ოპოზიციონერი ვარ - მეძლევა აქ გამოსვლის შესაძლებლობა. მე ეს ძალიან მიხარია, რადგან შემიძლია მოვყვე ამ ხალხზე, ათასობით ადამიანზე, ვინც რუსეთში თავისი უფლებებისათვის იბრძვის. და, რაც მთავარია, უნდა ვებრძოლოთ იმ იმიჯს, რომელიც რუსეთს აქვს: თითქოს ეს იყოს ქვეყანა, რომელშიც ყველას უყვარს პუტინი, 86 პროცენტს. ეს ასე არ არის!
კობა ლიკლიკაძე: და ამ რევოლუციაზე, ნატალია, ახდენს თუ არა გავლენას თქვენი ორგანიზაცია, რომელიც მიხაილ ხოდორკოვსკიმ შექმნა და რომელსაც ბევრი დაბრკოლება ექმნება, განსაკუთრებით ხელოვნურად შექმნილი დაბრკოლებები, ხელისუფლების მიერ შექმნილი კანონის გამო? როგორ ახდენთ გავლენას ასეთ პირობებში, როგორ აწვდენთ ხმას ხალხს? გაქვთ თუ არა წვდომა, მაგალითად, მასმედიაზე, ინტერნეტზე, სოციალურ ქსელებზე?
ნატალია გრიაზნევიჩი: რასაკვირველია! ანუ, არ გაგვაჩნია წვდომა ტელევიზიაზე, მაგრამ გვაქვს სოციალური ქსელები, რომელიც ტელევიზიაზე გაცილებით უფრო პოპულარულია ახალგაზრდებში. ამიტომ ვიყენებთ ყველა დარჩენილ შესაძლებლობას. კი, მთავრობა შესაბამისად რეაგირებს: „ღია რუსეთი“ შეიყვანეს „არასასურველი ორგანიზაციების“ ნუსხაში. ეს გააკეთეს უკანონოდ, რადგან კანონის მიხედვით, „არასასურველი ორგანიზაციები“ შეიძლება იყვნენ მხოლოდ უცხოური იურიდიული პირები - მაგალითად, ამერიკისა და ევროპის წამყვანი ფონდები არიან შეყვანილი ამ სიაში.
კობა ლიკლიკაძე: ერთმანეთს ვხვდებით პრაღაში „ფორუმ 2000-ის“ მსვლელობაში, პარალელურად იმართება კიდევ ერთი ფორუმი: „ბორის ნემცოვის ფონდი“ ატარებს თავის ძალიან საინტერესო შეკრებას. როგორ ფიქრობთ, ნატალია, ასეთი ფორუმი თანამოაზრეების ერთმანეთში კომუნიკაციის საშუალებაა, თუ მართლაც შესაძლებელია, რომ გაარღვიოთ ჩაკეტილი საინფორმაციო წრე და უფრო ფართო აუდიტორიამდე მიიტანოთ თქვენი გზავნილები? აქვს ამას აზრი?
ნატალია გრიაზნევიჩი: რასაკვირველია! უდავოდ აქვს აზრი. რუსეთში ბევრია აქტივისტი, ვისაც არა აქვს ასეთ ღონისძიებებზე ჩამოსვლის შესაძლებლობა და მე - მიუხედავად იმისა, რომ ნამდვილად არა ვარ დიდი პოლიტიკოსი რუსეთში, საკმაოდ მოკრძალებული მასშტაბის ოპოზიციონერი ვარ - მეძლევა აქ გამოსვლის შესაძლებლობა. მე ეს ძალიან მიხარია, რადგან შემიძლია მოვყვე ამ ხალხზე, ათასობით ადამიანზე, ვინც რუსეთში თავისი უფლებებისათვის იბრძვის. და, რაც მთავარია, უნდა ვებრძოლოთ იმ იმიჯს, რომელიც რუსეთს აქვს: თითქოს ეს იყოს ქვეყანა, რომელშიც ყველას უყვარს პუტინი, 86 პროცენტს. ეს ასე არ არის! ასეთ რიცხვებს აჩვენებს სტატისტიკა, რომლის მანიპულირებასაც იოლად ახერხებს ხელისუფლება, მაგრამ, სინამდვილეში, რუსეთში ცხოვრობს დემოკრატიულად განწყობილი უზარმაზარი რაოდენობის ადამიანი, რომელსაც ცვლილებები სურს. უბრალოდ, ჩვენთან არ არის მიღებული ქუჩაში მიტინგზე მასობრივად გასვლა, როგორც, დავუშვათ, საფრანგეთში ან ამერიკაში. ჩვენთან ხალხი საკმაოდ პასიურია, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ კმაყოფილია! ამიტომ ჩვენთვის მნიშვნელოვანია ამაზე საუბარი, რათა, მაგალითად, დასავლელმა კოლეგებმა იცოდნენ, რომ რუსეთი არ არის უიმედო ქვეყანა და თუ მთავრობა მართლაც სჩადის დანაშაულებს, ხალხს ბრალი არ მიუძღვის.
დაწერეთ კომენტარი