გასულ დღეებში ჩვენს გადაცემებში უკვე გამოვეხმაურეთ ცნობას, რომ ჩაიშალა საქართველოში ნიუ-იორკის ფილარმონიის ორკესტრის სტუმრობა. საუბარი შეეხო იმას, რომ, ფაქტობრივად, მთელი წელი მიმდინარეობდა მოლაპარაკება ორკესტრის ხელმძღვანელობასა და საქართველოს მთავრობას შორის და რომ, ორკესტრის ხელმძღვანელობისთვის სრულიად მოულოდნელად, ქართულმა მხარემ უარი თქვა პროექტის განხორციელებაზე, მოიმიზეზა რა „მოულოდნელი ფინანსური სირთულეები“. ამის შემდეგ ცნობილი გახდა, რომ საქართველოში გასტროლების გაუქმებამ ნიუ-იორკის ფილარმონიის ორკესტრი ასიათასობით დოლარით დააზარალა. საქართველოს კულტურის სამინისტროში, სამწუხაროდ, უარი გვითხრეს კომენტარზე. მაგრამ შევძელით დაკავშირება და ინტერვიუს ჩაწერა ნიუ-იორკის ფილარმონიის ორკესტრის პრეზიდენტსა და აღმასრულებელ დირექტორთან, ზარინ მეტასთან. საუბარი დავიწყეთ შეკითხვით, აპირებს თუ არა ორკესტრი, საქართველოში კონცერტების გაუქმების გამო სასამართლოში საჩივარი შეიტანოს.
ზარინ მეტა: არა, ამ ეტაპზე არანაირი ნაბიჯები არ გადაგვიდგამს ამ მიმართულებით და არა ვარ დარწმუნებული, რომ ამ საკითხს სერიოზულად განვიხილავთ, თუმცა აუცილებლად დაველაპარაკებით ჩვენს იურიდიულ კონსულტანტს. ოღონდ არ ვიცი, როგორ უნდა შეიტანო საჩივარი ქვეყნის წინააღმდეგ.
რადიო თავისუფლება: შეიძლება გკითხოთ, რამდენით დაზარალდა ორკესტრი საქართველოში კონცერტების გაუქმების გამო?
მეტა: თითქმის 500 ათასი დოლარით.
რადიო თავისუფლება: ყოფილა ასეთი შემთხვევა წარსულში, რომ თქვენი კონცერტი გაუქმებულიყო?
მეტა: იცით, ცალკეული კონცერტები ზოგჯერ უქმდება, როცა ორგანიზატორ კომპანიას ფინანსური პრობლემები აქვს და ა.შ. მაგრამ გქონდეს ამ ტიპის ღონისძიება, რომელიც გულისხმობს შორს გამგზავრებას... დასავლეთ ევროპიდან, სადაც, ჩვეულებრივ, ვმართავთ კონცერტებს, კარგა მანძილით დაშორებულ ქვეყანაში... როცა გზის ხარჯებს ფარავენ - და უარის მიღება ბოლო მომენტში... ეს ისეთი რამ არის, რაც არასოდეს მოგვსვლია არც ჩვენ და არც ჩემთვის ცნობილ რომელიმე სხვა ორკესტრს.
რადიო თავისუფლება: რამდენადაც ჩვენთვის ცნობილია, 10 სექტემბრის შემდეგ, ანუ მას შემდეგ, რაც საქართველოს მთავრობისაგან მიიღეთ შეტყობინება, რომ კონცერტები უქმდებოდა, იყო პროექტის გადარჩენის მცდელობა - ლაპარაკი იყო მის გაიაფებაზე და ა.შ.
მეტა: აგიხსნით. 10 სექტემბრამდე თითქმის ექვსი კვირის მანძილზე ვცდილობდით დალაპარაკებას სამინისტროს მაღალი რანგის წარმომადგენლებთან იმის გასარკვევად, თუ რა ხდებოდა. არავინ პასუხობდა ჩვენს სატელეფონო ზარებს გარდა ხალხისა, ვინც ადგილზე, ბათუმში, სცენაზე ფიზიკურად მუშაობდა - აუდიოტექნიკაზე, განათებაზე და ა.შ. სამინისტროდან არავინ გველაპარაკებოდა - ელემენტარული თავაზიანობა არ ეყოთ, რომ ჩვენს სატელეფონო ზარებსა და წერილებზე ეპასუხათ! ესეც ძალიან გულდასაწყვეტია - წმინდა წყლის უზრდელობაა მინისტრისა და სამინისტროს მხრიდან!
რადიო თავისუფლება: ასე რომ, ქართულ მხარეს არ ჰქონია მცდელობა, პროექტი გადაერჩინა...
მეტა: არ ვიცოდით, რომ დაფინანსების პრობლემები ჰქონდათ! მათ ადრე მოგვწერეს, რომ გადაიხდიდნენ ჰონორარს, გადაიხდიდნენ სასტუმროს ფულს, გადაიხდიდნენ მგზავრობის ფულს ორივე მიმართულებით. ეს მოგვწერეს აპრილში თუ მაისში. მაქვს ელექტრონული წერილები, რომლებშიც ნათქვამია, რომ ამ ხარჯებს გაიღებდნენ.
ჩვენ ვერ ვუთხარით, რა დაჯდებოდა ჩარტერული ფრენა. ჩარტერული რეისების ხარჯი შედარებით გვიან ირკვევა ხოლმე, მაგრამ დაახლოებით გვქონდა წარმოდგენა, რა დაჯდებოდა და ეს ვუთხარით მთავრობას. ასე რომ, უცებ რომ მოგვიტრიალდნენ და გვითხრეს, ამ თანხას ვერ გავწვდებითო... არავის უთქვამს ჩვენთვის: „იცით, ძვირია! როგორ მოვიქცეთ ხარჯების დასაზოგად? შეიძლება ამაზე მოვილაპარაკოთ?“ ჩვეულებრივ, ასე ხდება ხოლმე. მაგრამ როგორც გითხარით, კომუნიკაცია არ ყოფილა: ვრეკავდით, შეტყობინებებს ვტოვებდით, იმეილებს ვწერდით და პასუხად მარტო დუმილს ვიღებდით!
რადიო თავისუფლება: ესე იგი, თქვენ არ მოგცემიათ შესაძლებლობა, ქართული მხარისთვის გეთქვათ, ეს ამდენი და ამდენი დაჯდებაო...
მეტა: როგორ არა, ვუთხარით! რამდენიმე თვის წინ ვუთხარით, რა დაჯდებოდა. და არანაირი მინიშნება არ ყოფილა, არა, მეტისმეტად ძვირიაო! და როცა ეგ გვითხრეს, ჩვენ ვუპასუხეთ: იცით, თუ მეტისმეტად ძვირია, რატომ მიგყავართ ბათუმში? ამდენი ფული უნდა დაიხარჯოს სცენის აშენებაზე, იქ ჩვენს ჩაყვანაზე, აღჭურვილობის, აუდიოაპარატურის, განათების ტრანსპორტის უზრუნველყოფაზე. იქნებ, ორივე კონცერტი თბილისში ჩავატაროთ-მეთქი? ვუთხარი, რომ არც ის ვიცოდი, ამით რამდენს დაზოგავდნენ, არ ვიცოდი რა ბიუჯეტი იყო მათს განკარგულებაში. ხარჯებზე მარტო ის ვიცოდით, რამდენ ჰონორარს გვიხდიდნენ და მგზავრობა რა დაჯდებოდა.
ნიუ-იორკის ფილარმონიის ორკესტრი დრეზდენის (გერმანია) აღდგენილ ფრაუენკირხეში, რომელიც მეორე მსოფლიო ომის დროს თითქმის მთლიანად დაინგრა; 2005 წლის 18 ნოემბერი
რადიო თავისუფლება: ბატონო მეტა, კონტრაქტი ხელმოწერილი არ იყო, ხომ მართალია?
მეტა: მართალია.
რადიო თავისუფლება: მაგრამ თქვენ რამდენიმე დღის წინ განაცხადეთ, - და იგივე თქვა ჩვენთან ინტერვიუში ლიზა ბათიაშვილმა, მევიოლინემ, რომელსაც საქართველოში ნიუ-იორკის ფილარმონიის ორკესტრთან ერთად უნდა დაეკრა, - რომ საკონცერტო ცხოვრებაში სავსებით მიღებულია კონტრაქტზე ხელმოწერა უშუალოდ წარმოდგენის წინ. ასეა?
მეტა: დიახ, რასაკვირველია. ისინი შეგვითანხმდნენ კონცეფციაზე, შეგვითანხმდნენ ჰონორარზე - ეს წერილობითი ფორმით არსებობს! და ისინი დაგვთანხმდნენ, რომ სასტუმროთი უზრუნველგვყოფდნენ. ჩვენ ავირჩიეთ სასტუმროები. მათ იცოდნენ, რამდენი ნომერი გვჭირდებოდა. დაგვთანხმდნენ, რომ გადაიხდიდნენ ჩვენი მგზავრობის ფულს. მაგრამ მათ ხელი არ მოუწერიათ კონტრაქტზე - მოგვწერეს ელექტრონული წერილები. ჩემთვის ეს კონტრაქტია.
რადიო თავისუფლება: ესე იგი, არსებობს ელექტრონული წერილები, რომლებშიც ქართული მხარე ამბობს: გადავიხდით სასტუმროს ფულს, გადავიხდით ტრანსპორტის ფულს...
მეტა: დიახ! იცით, ეს არ არის სამართლებრივი პრობლემა - ეს არის, ამასთანავე, პროფესიონალიზმის პრობლემა. ჩვენ ვართ დიდი ორგანიზაცია და საქმე გვაქვს სუვერენულ ქვეყანასთან - ეს არ არის ერთი ინდივიდი ან კომპანია, რომელიც კონცერტის ორგანიზებაზე ზრუნავს. ჩვენ საქმე გვაქვს მთავრობასთან, რომელმაც დაგვპატიჟა.
რადიო თავისუფლება: ეს გასტროლები საქართველოში თქვენი ორკესტრის პირველი ვიზიტი უნდა ყოფილიყო. თუ შეიძლება, ორიოდე სიტყვა გვითხრათ იდეაზე, შეარჩიოთ შედარებით უჩვეულო, ახალი ადგილები გასტროლებისთვის - როგორც ეს ჩრდილოეთ კორეისა და ვიეტნამის შემთხვევებში მოხდა.
მეტა: იცით, ჩვენ არ ვარჩევთ ხოლმე - ცხადია, ძალიან ცნობილი ორგანიზაცია ვართ და ჩვენთან მოდიან! რადგან ეს რაღაცას ნიშნავს: ჩვენ შეერთებული შტატების წარმომადგენლები ვართ, როცა ვმოგზაურობთ, რადგან საქმე ეხება ნიუ-იორკის ორკესტრს. ხალხი გვირეკავს ხოლმე და გვეუბნება: ძალიან გვინდა, ჩამოხვიდეთ და ჩვენს ქვეყანაში დაუკრათო. თუ საქმე აეწყო, მოერგო ჩვენს განრიგს, რომელსაც ორი-სამი წლით ადრე ვადგენთ, და ფინანსური მხარეც მოგვარდა, მაშინ განვიხილავთ ხოლმე ამ საკითხს. საქმე ისე არ არის, თითქოს უჩვეულო ადგილებს ვეძებდეთ! საქართველო მნიშვნელოვანი ქვეყანაა, კულტურისა და ტრადიციების ხანგრძლივი ისტორიით. ჩვენც ვთქვით, რომ სიამოვნებით ჩავიდოდით და ვნახავდით, სად შეგვიძლია დავუკრათ. ჩვენ ხომ მოკავშირეები ვართ, ძალიან მჭიდრო დიპლომატიური ურთიერთობა გვაქვს! და ვიფიქრეთ, რომ ეს მნიშვნელოვანი იქნებოდა.
ჩვენ ვარშავაშიც ჩავალთ ამ ტურნეს დროს - ისინიც მოკავშირეები არიან და ყველაფერი კარგად მიდის. ორ კონცერტს გავმართავთ. ჩავალთ ბელგრადშიც - დიდი მოლოდინია, უკვე ყველა ბილეთი გაიყიდა. ეს დიდი კულტურის ქვეყნებია. ზოგჯერ უჩვეულო ადგილებშიც ჩავდივართ - მაგრამ, მაგალითად, ჩრდილოეთ ვიეტნამშიც არის დამკვიდრებული დასავლეთის მუსიკალური ტრადიციები. მათ საუცხოო კონსერვატორია აქვთ, საკუთარი ორკესტრიც ჰყავთ. საქმე ისე არ არის, თითქოს ჯუნგლებში ან უდაბნოში ვუკრავდეთ!
რადიო თავისუფლება: ბატონო მეტა, ვიეტნამის ან ჩრდილოეთ კორეის შემთხვევაში - იმათ გაიღეს კონცერტების ხარჯები, თუ როგორ იყო საქმე?
ნიუ-იორკის ფილარმონიის ორკესტრი ჩრდილოეთ კორეაში გასტროლების დროს, 2008 წლის 26 თებერვალი
მეტა: არა. ჩვენ გადავწყვიტეთ, რომ საქმე საკმარისად უჩვეულო პროექტებს ეხებოდა და შეგვეძლო ჩვენვე გვეშოვა ფული იქ ჩასასვლელად და დასაკრავად. იქ გადაიხადეს სასტუმროში დაბინავების ფული, მაგრამ ჰონორარი არ მოგვითხოვია. ფული ამერიკაში, სპონსორებისაგან ვიშოვე და რომ არ მეშოვა, არც წავიდოდით. საქართველოს შემთხვევაში კი - ჯერ კიდევ შარშან, დეკემბერში, მოვილაპარაკეთ იქ ჩასვლის კონცეფციაზე. არ დამდგარა ასე საკითხი, რომ - იცით, ამდენი ფული არა გვაქვს და იქნებ სპონსორებს სთხოვოთ ჩვენთან ჩამოსასვლელადო? ეს ჩვენთვის არავის უთქვამს! ისინი დათანხმდნენ ძირითად პირობებს!
რადიო თავისუფლება: ბატონო მეტა, თუ წარმოგიდგენიათ, რომ მაინც ჩახვიდეთ საქართველოში?
მეტა: ჩემი აზრით, უკიდურესად ძნელი წარმოსადგენია ჩვენ მიერ ამ საკითხის განხილვა. (იცინის) ისეთი შეგრძნება მაქვს, რომ მალე არ გამოგვიგზავნიან ახალ მოწვევას.
რადიო თავისუფლება: ორიოდე დღის წინ თქვენ განაცხადეთ, რომ გადაწყვიტეთ გადადგეთ 2012 წლის აგვისტოში, როცა ნიუ-იორკის ფილარმონიის ორკესტრის პრეზიდენტისა და აღმასრულებელი დირექტორის პოსტზე თქვენი კონტრაქტის ვადა ამოიწურება. რატომ გაკეთდა ეს განცხადება ახლა?
მეტა: ამ განცხადების გაკეთება ჯერ კიდევ რამდენიმე ხნით ადრე იყო დაგეგმილი. საქართველოს შესახებ განცხადებაა ის, რაც დაგეგმილი არ ყოფილა (იცინის).
რადიო თავისუფლება: ანუ ეს არ უკავშირდება საქართველოს პროექტით გამოწვეულ ზარალს...
მეტა: არა, რასაკვირველია. საქართველოს ჩემს ცხოვრებაში იმდენად მნიშვნელოვანი ადგილი არ უკავია, რომ მის გამო გადავდგე (იცინის).
რადიო თავისუფლება: იმას არ გისურვებდით, საქართველო ასეთი მნიშვნელოვანი ყოფილიყო თქვენთვის, მაგრამ ვისურვებდი, ნიუ-იორკის ფილარმონიის ორკესტრი და თქვენ, ბატონო მეტა, ჩასულიყავით საქართველოში! იქ ძალიან უყვართ მუსიკა!
მეტა: დიახ, ეს უკვე ვიცი. და ბოდიშს ვუხდით ქართველ ხალხს, რომ იქ ვერ დავუკრავთ. ჩვენ ბევრი ქართველი მეგობარი გვყავს - ხელოვანები, რომლებიც ჩვენთან ერთად გამოდიან ხოლმე ნიუ-იორკში. მაგალითად, ლიზა ბათიაშვილი ან გიორგი გაგნიძე - საუცხოო ბარიტონი, რომელმაც უკვე იმღერა ჩვენთან. მომავალ კვირაში ის "მეტროპოლიტენის" სცენაზე იდგება. ყოველთვის შემომივლის ხოლმე ოფისში, ქართულ ღვინოს მომართმევს ხოლმე. იცით, ცალკეული ადამიანების საწინააღმდეგო არაფერი მაქვს, მაგრამ ვშიშობ, რომ მთავრობის მიმართ არა ვარ კეთილგანწყობილი.
ზარინ მეტა: არა, ამ ეტაპზე არანაირი ნაბიჯები არ გადაგვიდგამს ამ მიმართულებით და არა ვარ დარწმუნებული, რომ ამ საკითხს სერიოზულად განვიხილავთ, თუმცა აუცილებლად დაველაპარაკებით ჩვენს იურიდიულ კონსულტანტს. ოღონდ არ ვიცი, როგორ უნდა შეიტანო საჩივარი ქვეყნის წინააღმდეგ.
რადიო თავისუფლება: შეიძლება გკითხოთ, რამდენით დაზარალდა ორკესტრი საქართველოში კონცერტების გაუქმების გამო?
მეტა: თითქმის 500 ათასი დოლარით.
რადიო თავისუფლება: ყოფილა ასეთი შემთხვევა წარსულში, რომ თქვენი კონცერტი გაუქმებულიყო?
მეტა: იცით, ცალკეული კონცერტები ზოგჯერ უქმდება, როცა ორგანიზატორ კომპანიას ფინანსური პრობლემები აქვს და ა.შ. მაგრამ გქონდეს ამ ტიპის ღონისძიება, რომელიც გულისხმობს შორს გამგზავრებას... დასავლეთ ევროპიდან, სადაც, ჩვეულებრივ, ვმართავთ კონცერტებს, კარგა მანძილით დაშორებულ ქვეყანაში... როცა გზის ხარჯებს ფარავენ - და უარის მიღება ბოლო მომენტში... ეს ისეთი რამ არის, რაც არასოდეს მოგვსვლია არც ჩვენ და არც ჩემთვის ცნობილ რომელიმე სხვა ორკესტრს.
რადიო თავისუფლება: რამდენადაც ჩვენთვის ცნობილია, 10 სექტემბრის შემდეგ, ანუ მას შემდეგ, რაც საქართველოს მთავრობისაგან მიიღეთ შეტყობინება, რომ კონცერტები უქმდებოდა, იყო პროექტის გადარჩენის მცდელობა - ლაპარაკი იყო მის გაიაფებაზე და ა.შ.
მეტა: აგიხსნით. 10 სექტემბრამდე თითქმის ექვსი კვირის მანძილზე ვცდილობდით დალაპარაკებას სამინისტროს მაღალი რანგის წარმომადგენლებთან იმის გასარკვევად, თუ რა ხდებოდა. არავინ პასუხობდა ჩვენს სატელეფონო ზარებს გარდა ხალხისა, ვინც ადგილზე, ბათუმში, სცენაზე ფიზიკურად მუშაობდა - აუდიოტექნიკაზე, განათებაზე და ა.შ. სამინისტროდან არავინ გველაპარაკებოდა - ელემენტარული თავაზიანობა არ ეყოთ, რომ ჩვენს სატელეფონო ზარებსა და წერილებზე ეპასუხათ! ესეც ძალიან გულდასაწყვეტია - წმინდა წყლის უზრდელობაა მინისტრისა და სამინისტროს მხრიდან!
რადიო თავისუფლება: ასე რომ, ქართულ მხარეს არ ჰქონია მცდელობა, პროექტი გადაერჩინა...
მეტა: არ ვიცოდით, რომ დაფინანსების პრობლემები ჰქონდათ! მათ ადრე მოგვწერეს, რომ გადაიხდიდნენ ჰონორარს, გადაიხდიდნენ სასტუმროს ფულს, გადაიხდიდნენ მგზავრობის ფულს ორივე მიმართულებით. ეს მოგვწერეს აპრილში თუ მაისში. მაქვს ელექტრონული წერილები, რომლებშიც ნათქვამია, რომ ამ ხარჯებს გაიღებდნენ.
ჩვენ ვერ ვუთხარით, რა დაჯდებოდა ჩარტერული ფრენა. ჩარტერული რეისების ხარჯი შედარებით გვიან ირკვევა ხოლმე, მაგრამ დაახლოებით გვქონდა წარმოდგენა, რა დაჯდებოდა და ეს ვუთხარით მთავრობას. ასე რომ, უცებ რომ მოგვიტრიალდნენ და გვითხრეს, ამ თანხას ვერ გავწვდებითო... არავის უთქვამს ჩვენთვის: „იცით, ძვირია! როგორ მოვიქცეთ ხარჯების დასაზოგად? შეიძლება ამაზე მოვილაპარაკოთ?“ ჩვეულებრივ, ასე ხდება ხოლმე. მაგრამ როგორც გითხარით, კომუნიკაცია არ ყოფილა: ვრეკავდით, შეტყობინებებს ვტოვებდით, იმეილებს ვწერდით და პასუხად მარტო დუმილს ვიღებდით!
რადიო თავისუფლება: ესე იგი, თქვენ არ მოგცემიათ შესაძლებლობა, ქართული მხარისთვის გეთქვათ, ეს ამდენი და ამდენი დაჯდებაო...
მეტა: როგორ არა, ვუთხარით! რამდენიმე თვის წინ ვუთხარით, რა დაჯდებოდა. და არანაირი მინიშნება არ ყოფილა, არა, მეტისმეტად ძვირიაო! და როცა ეგ გვითხრეს, ჩვენ ვუპასუხეთ: იცით, თუ მეტისმეტად ძვირია, რატომ მიგყავართ ბათუმში? ამდენი ფული უნდა დაიხარჯოს სცენის აშენებაზე, იქ ჩვენს ჩაყვანაზე, აღჭურვილობის, აუდიოაპარატურის, განათების ტრანსპორტის უზრუნველყოფაზე. იქნებ, ორივე კონცერტი თბილისში ჩავატაროთ-მეთქი? ვუთხარი, რომ არც ის ვიცოდი, ამით რამდენს დაზოგავდნენ, არ ვიცოდი რა ბიუჯეტი იყო მათს განკარგულებაში. ხარჯებზე მარტო ის ვიცოდით, რამდენ ჰონორარს გვიხდიდნენ და მგზავრობა რა დაჯდებოდა.
რადიო თავისუფლება: ბატონო მეტა, კონტრაქტი ხელმოწერილი არ იყო, ხომ მართალია?
მეტა: მართალია.
რადიო თავისუფლება: მაგრამ თქვენ რამდენიმე დღის წინ განაცხადეთ, - და იგივე თქვა ჩვენთან ინტერვიუში ლიზა ბათიაშვილმა, მევიოლინემ, რომელსაც საქართველოში ნიუ-იორკის ფილარმონიის ორკესტრთან ერთად უნდა დაეკრა, - რომ საკონცერტო ცხოვრებაში სავსებით მიღებულია კონტრაქტზე ხელმოწერა უშუალოდ წარმოდგენის წინ. ასეა?
მეტა: დიახ, რასაკვირველია. ისინი შეგვითანხმდნენ კონცეფციაზე, შეგვითანხმდნენ ჰონორარზე - ეს წერილობითი ფორმით არსებობს! და ისინი დაგვთანხმდნენ, რომ სასტუმროთი უზრუნველგვყოფდნენ. ჩვენ ავირჩიეთ სასტუმროები. მათ იცოდნენ, რამდენი ნომერი გვჭირდებოდა. დაგვთანხმდნენ, რომ გადაიხდიდნენ ჩვენი მგზავრობის ფულს. მაგრამ მათ ხელი არ მოუწერიათ კონტრაქტზე - მოგვწერეს ელექტრონული წერილები. ჩემთვის ეს კონტრაქტია.
რადიო თავისუფლება: ესე იგი, არსებობს ელექტრონული წერილები, რომლებშიც ქართული მხარე ამბობს: გადავიხდით სასტუმროს ფულს, გადავიხდით ტრანსპორტის ფულს...
მეტა: დიახ! იცით, ეს არ არის სამართლებრივი პრობლემა - ეს არის, ამასთანავე, პროფესიონალიზმის პრობლემა. ჩვენ ვართ დიდი ორგანიზაცია და საქმე გვაქვს სუვერენულ ქვეყანასთან - ეს არ არის ერთი ინდივიდი ან კომპანია, რომელიც კონცერტის ორგანიზებაზე ზრუნავს. ჩვენ საქმე გვაქვს მთავრობასთან, რომელმაც დაგვპატიჟა.
რადიო თავისუფლება: ეს გასტროლები საქართველოში თქვენი ორკესტრის პირველი ვიზიტი უნდა ყოფილიყო. თუ შეიძლება, ორიოდე სიტყვა გვითხრათ იდეაზე, შეარჩიოთ შედარებით უჩვეულო, ახალი ადგილები გასტროლებისთვის - როგორც ეს ჩრდილოეთ კორეისა და ვიეტნამის შემთხვევებში მოხდა.
მეტა: იცით, ჩვენ არ ვარჩევთ ხოლმე - ცხადია, ძალიან ცნობილი ორგანიზაცია ვართ და ჩვენთან მოდიან! რადგან ეს რაღაცას ნიშნავს: ჩვენ შეერთებული შტატების წარმომადგენლები ვართ, როცა ვმოგზაურობთ, რადგან საქმე ეხება ნიუ-იორკის ორკესტრს. ხალხი გვირეკავს ხოლმე და გვეუბნება: ძალიან გვინდა, ჩამოხვიდეთ და ჩვენს ქვეყანაში დაუკრათო. თუ საქმე აეწყო, მოერგო ჩვენს განრიგს, რომელსაც ორი-სამი წლით ადრე ვადგენთ, და ფინანსური მხარეც მოგვარდა, მაშინ განვიხილავთ ხოლმე ამ საკითხს. საქმე ისე არ არის, თითქოს უჩვეულო ადგილებს ვეძებდეთ! საქართველო მნიშვნელოვანი ქვეყანაა, კულტურისა და ტრადიციების ხანგრძლივი ისტორიით. ჩვენც ვთქვით, რომ სიამოვნებით ჩავიდოდით და ვნახავდით, სად შეგვიძლია დავუკრათ. ჩვენ ხომ მოკავშირეები ვართ, ძალიან მჭიდრო დიპლომატიური ურთიერთობა გვაქვს! და ვიფიქრეთ, რომ ეს მნიშვნელოვანი იქნებოდა.
ჩვენ ვარშავაშიც ჩავალთ ამ ტურნეს დროს - ისინიც მოკავშირეები არიან და ყველაფერი კარგად მიდის. ორ კონცერტს გავმართავთ. ჩავალთ ბელგრადშიც - დიდი მოლოდინია, უკვე ყველა ბილეთი გაიყიდა. ეს დიდი კულტურის ქვეყნებია. ზოგჯერ უჩვეულო ადგილებშიც ჩავდივართ - მაგრამ, მაგალითად, ჩრდილოეთ ვიეტნამშიც არის დამკვიდრებული დასავლეთის მუსიკალური ტრადიციები. მათ საუცხოო კონსერვატორია აქვთ, საკუთარი ორკესტრიც ჰყავთ. საქმე ისე არ არის, თითქოს ჯუნგლებში ან უდაბნოში ვუკრავდეთ!
რადიო თავისუფლება: ბატონო მეტა, ვიეტნამის ან ჩრდილოეთ კორეის შემთხვევაში - იმათ გაიღეს კონცერტების ხარჯები, თუ როგორ იყო საქმე?
მეტა: არა. ჩვენ გადავწყვიტეთ, რომ საქმე საკმარისად უჩვეულო პროექტებს ეხებოდა და შეგვეძლო ჩვენვე გვეშოვა ფული იქ ჩასასვლელად და დასაკრავად. იქ გადაიხადეს სასტუმროში დაბინავების ფული, მაგრამ ჰონორარი არ მოგვითხოვია. ფული ამერიკაში, სპონსორებისაგან ვიშოვე და რომ არ მეშოვა, არც წავიდოდით. საქართველოს შემთხვევაში კი - ჯერ კიდევ შარშან, დეკემბერში, მოვილაპარაკეთ იქ ჩასვლის კონცეფციაზე. არ დამდგარა ასე საკითხი, რომ - იცით, ამდენი ფული არა გვაქვს და იქნებ სპონსორებს სთხოვოთ ჩვენთან ჩამოსასვლელადო? ეს ჩვენთვის არავის უთქვამს! ისინი დათანხმდნენ ძირითად პირობებს!
რადიო თავისუფლება: ბატონო მეტა, თუ წარმოგიდგენიათ, რომ მაინც ჩახვიდეთ საქართველოში?
მეტა: ჩემი აზრით, უკიდურესად ძნელი წარმოსადგენია ჩვენ მიერ ამ საკითხის განხილვა. (იცინის) ისეთი შეგრძნება მაქვს, რომ მალე არ გამოგვიგზავნიან ახალ მოწვევას.
რადიო თავისუფლება: ორიოდე დღის წინ თქვენ განაცხადეთ, რომ გადაწყვიტეთ გადადგეთ 2012 წლის აგვისტოში, როცა ნიუ-იორკის ფილარმონიის ორკესტრის პრეზიდენტისა და აღმასრულებელი დირექტორის პოსტზე თქვენი კონტრაქტის ვადა ამოიწურება. რატომ გაკეთდა ეს განცხადება ახლა?
მეტა: ამ განცხადების გაკეთება ჯერ კიდევ რამდენიმე ხნით ადრე იყო დაგეგმილი. საქართველოს შესახებ განცხადებაა ის, რაც დაგეგმილი არ ყოფილა (იცინის).
რადიო თავისუფლება: ანუ ეს არ უკავშირდება საქართველოს პროექტით გამოწვეულ ზარალს...
მეტა: არა, რასაკვირველია. საქართველოს ჩემს ცხოვრებაში იმდენად მნიშვნელოვანი ადგილი არ უკავია, რომ მის გამო გადავდგე (იცინის).
რადიო თავისუფლება: იმას არ გისურვებდით, საქართველო ასეთი მნიშვნელოვანი ყოფილიყო თქვენთვის, მაგრამ ვისურვებდი, ნიუ-იორკის ფილარმონიის ორკესტრი და თქვენ, ბატონო მეტა, ჩასულიყავით საქართველოში! იქ ძალიან უყვართ მუსიკა!
მეტა: დიახ, ეს უკვე ვიცი. და ბოდიშს ვუხდით ქართველ ხალხს, რომ იქ ვერ დავუკრავთ. ჩვენ ბევრი ქართველი მეგობარი გვყავს - ხელოვანები, რომლებიც ჩვენთან ერთად გამოდიან ხოლმე ნიუ-იორკში. მაგალითად, ლიზა ბათიაშვილი ან გიორგი გაგნიძე - საუცხოო ბარიტონი, რომელმაც უკვე იმღერა ჩვენთან. მომავალ კვირაში ის "მეტროპოლიტენის" სცენაზე იდგება. ყოველთვის შემომივლის ხოლმე ოფისში, ქართულ ღვინოს მომართმევს ხოლმე. იცით, ცალკეული ადამიანების საწინააღმდეგო არაფერი მაქვს, მაგრამ ვშიშობ, რომ მთავრობის მიმართ არა ვარ კეთილგანწყობილი.
