Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

სად არის მეხუთე „ბაში-აჩუკი“?


„ბაში-აჩუკი“ - 1900 წელი.
„ბაში-აჩუკი“ - 1900 წელი.

თუ თქვენს პირად ბიბლიოთეკაში ეს წიგნი მოგეძევებათ, ჩათვალეთ, რომ ბიბლიოგრაფიული იშვიათობის მფლობელი ხართ. 1900 წელს, აკაკი წერეთლის 60 წლის იუბილეზე ქუთაისში მდებარე ღამბაშიძის სტამბამ დაბეჭდა „ბაში-აჩუკის“ ხუთი, სასაჩუქრე ეგზემპლარი. წიგნი მინიატურულია ზომით 8X10 სმ.

„ბაში-აჩუკზე“ მუშაობა აკაკი წერეთელმა 1896 წელს დაასრულა. მოთხრობა გამოქვეყნდა აკაკის ჟურნალ „კრებულში“. საქართველოს მწერალთა კავშირის არქივის გამგე, მწერალი ნანა კანდელაკი (1921-2008 წწ) თავის მოგონებებში იხსენებს ცნობილ პოეტთან და ბიბლიოგრაფთან, იოსებ გრიშაშვილთან საუბარს.

„ეს წიგნი ერთ-ერთი პირველი გამოცემაა ამ ისტორიული მოთხრობისა. ერთი ცალი მე მაქვს, ერთი შენა გქონია და დასანანია, რომ დანარჩენი სამი ცალის ბედი გაურკვეველია... ნუთუ დაიკარგა დანარჩენი სამი წიგნი აკაკის „ბაში-აჩუკისა“, რომელიც 1900 წელს ღამბაშიძის მეირ არის გამოცემული?“ - წუხდა წიგნების დიდი დამფასებელი და მრავალი ძვირფასი და იშვიათი გამოცემის შემგროვებელი.

თუმცა, როგორც ირკვევა იოსებ გრიშაშვილს მოგვიანებით კიდევ შეუძენია „ბაში-აჩუკის“ სასაჩუქრე გამოცემის ორი ეგზემპლარი, რომელთა ფორზაცებზე იკითხება წარწერები:

„ვ. მატარაძე“ (ყოფილი პატრონის ხელწერა); „იაკობ ელიაშვილისაგან. შურა“. იქვე ბეჭედი: Яков Георгиевич Элиашвили“

იოსებ გრიშაშვილის დის შვილიშვილი და პოეტის სახელობის ბიბლიოთეკა-მუზეუმის გამგე ნოდარ გრიგორაშვილი ჩვეულებრივ ამბად მიიჩნევს პოეტის ამგვარ გადაწყვეტილებას.

„არ ჰქონდა მნიშვნელობა, რამდენ ცალს შეიძენდა. თუ წიგნი მოეწონებოდა, აუცილებლად შემატებდა თავის ბიბლიოთეკას“, - უთხრა რადიო თავისუფლებას ნოდარ გრიგორაშვილმა.

ნოდარ გრიგორაშვილი
ნოდარ გრიგორაშვილი

რაც შეეხება ნანა კანდელაკის ეგზემპლარს, მისი ისტორია ასეთია:

„პაპაჩემი - სოსო კანდელაკი თავის დროზე სახელგანთქმული მონადირე იყო. მას ხშირად იწვევდნენ დღეობებზე, ნათლობებზე, ქორწილში, სადაც ლხინის შემდეგ მეორე დღეს იმართებოდა საჩვენებელი ნადირობა, თავისებური შეჯიბრი სახელმოხვეჭილ მონადირეთა შორის. და აი, ერთ-ერთი ასეთი ნადირობის დროს სამეგრელოში თავად ჩიჩუას დაბადების დღისადმი მოწყობილ შეჯიბრში, პაპაჩემს პირველობა არავისთვის დაუთმია და მასპინძელს გამარჯვებულისთვის თეთრ ჩოხასთან, ვერცხლის ქამარ-ხანჯალთან და საუცხოო თოფთან ერთად, მიურთმევია იმ ხანად ქალაქ ქუთაისში, ღამბაშიძის სტამბაში დაბეჭდილი აკაკი წერეთლის „ბაში-აჩუკის“ მინიატურული გამოცემა... პაპას მამაჩემისთვის - არჩილ კანდელაკისთვის უსახსოვრია ეს წიგნი, როცა იგი ჩაირიცხა თბილისის სათავადაზნაურო გიმნაზიაში, მამამ კი მე მაჩუქა, როცა დავამთავრე დედაქალაქის მესამე საცდელ-საჩვენებელი საშუალო სკოლა. ასე გახდა ეს ისტორიული და უნიკალური წიგნი, ჩვენი ოჯახის რელიკვია“.

ამგვარად, ცნობილია 1900 წელს ღამბაშიძის სტამბაში დაბეჭდილი „ბაში-აჩუკის“ ხუთიდან ოთხი ეგზემპლარის ბედი. საკითხავია, სად არის მეხუთე „ბაში-აჩუკი“?

  • 16x9 Image

    ჯიმშერ რეხვიაშვილი

    ჟურნალისტი, ბლოგერი; პროზაული, პოეტური და დოკუმენტური კრებულების ავტორი. მუშაობს შიდა და საგარეო პოლიტიკის საკითხებზე, ასევე აშუქებს კულტურის თემებს. მიღებული აქვს ევროკავშირის პრიზი ჟურნალისტიკაში და ლიტერატურული პრემია „ლიტერა“. რადიო თავისუფლებაში მუშაობს 2003 წლიდან.

დაწერეთ კომენტარი

XS
SM
MD
LG