ბლოგები

და ასე დაუსრულებლად, რადგან სიზიფე ჰადესშია, ჯოჯოხეთი კი უცვლელობის ადგილია.

ალბერ კამიუ სიზიფეს მითში ადამიანური ეგზისტენციის ტრაგიკულ მეტაფორას ხედავდა - ყოფიერების ამაოების მიუხედავად, ის რომ მაინც ცდილობს ქმედებას, რადგან უმოქმედო ადამიანი იქნებ არც იწოდება ადამიანად...

განა ჟან-პოლ სარტრიც იმავეს არ გვამცნობს თავის კლაუსტროფობიულ პიესაში No Exit („ცხრაკლიტული“), ჯოჯოხეთი რომ უმიზნობას ნიშნავს, ჩარაზული ოთახიდან გაუსვლელობას, წინსვლისა და მოძრაობის ატროფიას, ფუნქციის გაქრობას უსარგებლო ცნობიერების შენარჩუნების სანაცვლოდ...

Embed share

უცვლელობის ჯოჯოხეთი

by რადიო თავისუფლება

Embed share

The code has been copied to your clipboard.

The URL has been copied to your clipboard

---

No media source currently available

0:00 0:03:35 0:00

გადმოწერა

• 128 kbps | MP3
• 64 kbps | MP3

Pop-out player

სარტრის ცოცხალი (სინამდვილეში, უკვე მკვდარი) პერსონაჟები ერთ სივრცეში არიან გამოკეტილი და ვერც ერთმანეთს ეხსნებიან და ვეღარც გასვლას ახერხებენ ცხრაკლიტულიდან, რადგან ახლოს მყოფი სხვებისგან დაუხსნელობისა და გაუსვლელობა-უმოძრაობის განაჩენი ჯერ კიდევ სიცოცხლეში გამოუტანეს ერთმანეთს.

უმოძრაობის კოშმარზეა სემუელ ბეკეტის შედევრიც, „გოდოს მოლოდინში“, სადაც ორი დეპრესიული გმირი სიტყვიერად არაერთხელ გადაწყვეტს უდაბური ადგილიდან დაძვრას - წავიდეთო, - მაგრამ ნაბიჯის გადადგმას კი ვერცერთი ვერ ბედავს, ვაითუ გოდო მოვიდესო. არადა, გოდო არ მოდის, რადგან გოდო (God?) ჯოჯოხეთში აღარასდროს ჩამოვა, ორ სახარებისეულ ავაზაკს დაუსრულებლად მოუწევს საუკუნესავით გაჭიმული უძრაობის ბეკეტისეულ პაუზაში ყოფნა.

სიკვდილიც კი ცვლილებაა (ე. ი. მოვლენა) ვაგნერის ოპერის გმირი მფრინავი ჰოლანდიელისთვის, რომელიც თავისი უკვდავებით არის დაწყევლილი.

სიზიფეს, გოდოს თუ სხვათა ხსენების შემდეგ, მიწაზე მძიმედ დანარცხებად მესახება ჩვენს ისტორიულ თუ პოლიტიკურ რეალობამდე დასვლა, მაგრამ ამ უცვლელობას, რაშიც ჩვენ ვართ, უთუოდ დაკრავს ჯოჯოხეთური ელფერი, რადგან უკვე დიდი ხანია აღარაფერი იცვლება და თუ იცვლება - იმიტაციით, ცვლილების მდარე ილუზიის შესაქმნელად, როგორც ეს სიზიფეს მითშია, თუმცა სიზიფე ამაოდ ირჯებოდა მაინც, შრომობდა, აქ კი გარჯაც კი არაა, ლოდებივით გვაგორებენ აღმა-დაღმა...

მმართველი, რომელიც არ მართავს, ისევ უმართავად განაგებს ქართულ უცვლელობას - აგერ, თავის თოჯინურ წყვილსაც ბეკეტის ორი პერსონაჟივით ათამაშებს მკაცრად მონიშნულ ტერიტორიაზე: „ახლა შენ წინ წახვალ, მმართველი გახდები, შენ უკან დაიხევ, მმართველობას დაკარგავ, მაგრამ ნაბიჯს არავინ და არსად გადადგამთ - არც წინ, არც უკან“.

და, პარადოქსია, ცვლილების ეს იმიტაცია, ანუ უცვლელობის არსებული მარაზმი შესაძლოა სტაბილურობის განცდასაც კი უჩენდეს უმრავლესობას, რადგან, მართალია, შვება და წინსვლა არაა, მაგრამ უსაშველოც თითქოს არაფერი ხდება - რა ეპოქაშიც ვართ, ის რეალობაა ჩვენს უმოძრაოდ გატრუნულ, ლოდადქცეულ საქართველოშიც.

გასასვლელის თავზე კი ჯერჯერობით ისევ მელანქოლიურად ბჟუტავს შეჩვეული წარწერა: No Exit...

ვერც წინ მივიწევთ და აღარც უკან დაბრუნება გვინდა.

ჰოდა, ბეკეტის პერსონაჟის არ იყოს: „სულ ასე იქნება, ეს განაჩენია?“

ბლოგში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს და შეიძლება ყოველთვის არ ემთხვეოდეს რედაქციის პოზიციას.

თუმცა, არ უნდა ველოდოთ, რომ ეს ფული მაშინვე კიევს გადაეცემა და, ასევე, არც დიდი თანხების იმედი უნდა გვქონდეს. ევროკავშირისათვის ეს სენსიტიური საკითხია, რადგან საქმე ეხება ისეთ ფუნდამენტურ სამართლებრივ საკითხებს, როგორიცაა კერძო საკუთრების უფლებები და საერთო ვალუტის, ევროს სტატუსი. ბრიუსელი გადაწყვეტილებებს ფრთხილად მიიღებს.

პირველ რიგში უნდა აღინიშნოს, რომ ევროკავშირს ამჟამად მხოლოდ რუსეთის ცენტრალური ბანკის და რუსეთის ეროვნული სიმდიდრის ფონდის გაყინული აქტივები აქვს სამიზნეში ამოღებული. ამ ორი სუბიექტის აქტივები ევროკავშირში გაიყინა - ან, როგორც ბრიუსელში იტყოდნენ, მათი „იმობილიზაცია“ მოხდა - 2022 წლის თებერვალში რუსეთის მიერ უკრაინაში სრულმასშტაბიანი შეჭრის შემდეგ.

გაყინულია დაახლოებით 200 მილიარდი ევრო, უმეტესწილად ბელგიაში.

და აი, მეორე ასპექტი იმისა, რის გაკეთებასაც ევროკავშირი ცდილობს: კიევის მხარდაჭერას მხოლოდ ამ აქტივებისაგან მიღებული შემოსავალი შეიძლება მოხმარდეს. სხვაგვარად რომ ვთქვათ, საქმე შეეხება ამ საბანკო ანგარიშებზე განთავსებული ფულის პროცენტს. ეს წელიწადში დაახლოებით 3-5 მილიარდი ევროა, რომელიც შეიძლება მოხმარდეს უკრაინის ეკონომიკურ რეკონსტრუქციას.

ასეთი მოკრძალებული მიდგომის მიზეზი ის გახლავთ, რომ ევროზონის მრავალი მსხვილი წევრი (საფრანგეთი, გერმანია, იტალია) და ასევე ევროპის ცენტრალური ბანკი (ECB) ღელავენ, რომ ამ ნაბიჯმა შეიძლება ევროს ავნოს. ევრო კი ახლა მეორე სარეზერვო ვალუტაა მსოფლიოში. თუ შესაძლებელია სუვერენული ქვეყნის მიერ ევროზონაში გაკეთებული დანაზოგების ჩამორთმევა, ხომ არ გადააფიქრებინებს ეს სხვა ქვეყნებს ფული განათავსონ ევროკავშირში? ხომ არ გამოუთხრის ეს ძირს ევროს საერთაშორისო ნდობას?

ამგვარი შიშების შესამსუბუქებლად შეიქმნა საკანონმდებლო წინადადება, რომელსაც რადიო თავისუფლებაც გაეცნო.

უპირველეს ყოვლისა, ეს ნაბიჯი გადაიდგმება „დიდ შვიდეულთან“ (G7) კოორდინაციის შემდეგ. გაწერილია სამართლებრივი საფუძველი - ასე რომ, თუ რუსეთი ევროკავშირს სასამართლოში უჩივლებს, ბლოკს შეეძლება მყარი სამართლებრივი არგუმენტები წარადგინოს. პირველ რიგში სამართლებრივი აქტი ადგენს, რომ შემოსავალი არ შეიძლება ჩაითვალოს სუვერენულ აქტივებად და ისინი რუსეთს სანქციების მოხსნის შემთხვევაშიც არ უნდა დაუბრუნდეს.

აქვე ნახავთ მიზეზთა გრძელ ჩამონათვალს, თუ რატომ უნდა გადაეცეს ეს ფული უკრაინას. მიზეზებს შორისაა: „საერთო საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის ამოცანების მიღწევის განხორციელების ლეგიტიმური მიზანი. კერძოდ, დემოკრატიის, კანონის უზენაესობის, ადამიანის უფლებების და საერთაშორისო სამართლის პრინციპების, მათ შორის, საერთაშორისო ჰუმანიტარული სამართლის, მშვიდობის შენარჩუნების, კონფლიქტების პრევენციისა და საერთაშორისო უსაფრთხოების განმტკიცების მხარდაჭერა და მშვიდობიანი მოსახლეობის დაცვა. აგრეთვე, მათი დახმარება, ვინც ადამიანის მიერ გამოწვეულ კატასტროფებს უმკლავდება“.

ევროკავშირის ელჩები 31 იანვრის შეხვედრაზე სავარაუდოდ მხარს დაუჭერენ გადაწყვეტილების მიღების ორეტაპიანი პროცესის პირველ ნაბიჯს. ეს პირველი ნაბიჯია შემოსავლების იდენტიფიცირება და მათი განცალკევება დანარჩენი გაყინული აქტივებისაგან, რაც - როგორც ამ პროცესის მცოდნე ევროკავშირის სხვადასხვა ოფიციალურმა პირებმა მითხრეს - შეიძლება შედარებით სწრაფად მოხდეს.

თუმცა, მეორე ნაბიჯი ამ კვირაში არ გადაწყდება. ის შეეხება ამ ფულის უკრაინაში გაგზავნის გადაწყვეტილებას. კანონპროექტის ტექსტი კიდევ ერთხელ ადასტურებს ბრიუსელის ფრთხილ მიდგომას. აქ ნათქვამია, რომ „მეორე საფეხურზე საბჭომ უნდა შეძლოს გადაწყვიტა, თუ როგორ შეიძლება მიიმართოს მოგება უკრაინისა აღდგენისა და რეკონსტრუქციის მხარდასაჭერად, მოქმედი სახელშეკრულებო ვალდებულებების თანახმად და ევროკავშირისა და საერთაშორისო სამართლის შესაბამისად, პარტნიორებთან კოორდინაციით“.

ტექსტში ასევე აღნიშნულია, რომ ევროკომისიისა და ევროკავშირის საგარეო პოლიტიკის მესვეურის გადასაწყვეტია, თუ როდის შეიძლება ეს მოხდეს. ასევე ხაზგასმულია ამ გადაწყვეტილებაში ECB-ის მნიშვნელობა: „ველით, რომ ასეთი წინადადების მომზადებისას, უმაღლესი წარმომადგენელი (ევროკავშირის საგარეო პოლიტიკის მესვეური) და კომისია კონსულტაციას გაივლიან შესაბამის დაინტერესებულ მხარეებთან და, კერძოდ, ევროპის ცენტრალურ ბანკთან“.

ევროკავშირის წევრი ქვეყნები ახლა იმაზე მსჯელობენ, თუ რა დრო უნდა გავიდეს პირველ და მეორე ნაბიჯს შორის. ბალტიის სახელმწიფოებსა და პოლონეთს უნდათ, რომ მეორე ნაბიჯი ლამის დაუყოვნებლივ გადაიდგას, რათა ფული კიევში დროზე ჩავიდეს. სხვებს სურთ დაელოდონ და სიტუაცია შეაფასონ. ძირითადად აინტერესებთ, აშშ და დიდი ბრიტანეთიც თუ გადადგამენ მსგავს ნაბიჯებს გაყინული დოლარისა და ფუნტი სტერლინგის ანგარიშებთან დაკავშირებით.

კიდევ ერთი არგუმენტი არის ის, რომ ასეთი მცირე თანხის უკრაინაში დაუყოვნებლივ გაგზავნის საჭიროება არც არსებობს. მოსალოდნელია, რომ ევროკავშირი მალე შეთანხმდება უკრაინის 50 მილიარდი ევროთი დაფინანსებაზე მომდევნო ოთხი წლის განმავლობაში. თუ ევროკავშირის ლიდერები ამას ხელს მოაწერენ ბრიუსელის სამიტზე, 1 თებერვალს, მაშინ ამ შემოსავლების უკრაინაში სასწრაფოდ გაგზავნის აუცილებლობა გაქრება.