დღეს 5 აპრილია.
52 წლის წინ, გუშინდელ დღეს, 4 აპრილს, მემფისში ერთ-ერთმა ფანატიკოსმა თეთრკანიანმა რასისტმა მარტინ ლუთერ კინგი მოკლა. თუმცა მისი ბრძოლა რასიზმის, დისკრიმინაციისა და ჩაგვრის წინააღმდეგ დღესაც გრძელდება.
სამწუხაროდ, საქართველოში კინგის შესახებ ზედაპირული, ფრაგმენტული და არასწორი ცოდნა არსებობს. ხშირად ჩვენს წარმოდგენებში კინგი ლიდერია, რომელმაც გამოაღვიძა და ერთ მუშტად შეკრა შავკანიანი ამერიკელები. კინგს ჩვენ გვასწავლიან, როგორც ლიდერს, რომელმაც შავკანიანები სწორ გზაზე დააყენა. ჩვენი გადმოსახედიდან, კინგი შავკანიანების მხსნელია, რომელიც „საცოდავი და ჩამორჩენილი შავკანიანი ხალხის“ გადამრჩენელი იყო.
რეალობა, მე ვფიქრობ,სრულიად განსხვავებულია. კინგი, რა თქმა უნდა, კარგი ორატორი იყო, მაგრამ მისი გამოსვლებით, ის შავკანიანებს არ აღვიძებდა. პირიქით, მისი ორატორული გამოსვლები თეთრკანიანი რასისტების და რასისტი სისტემის მხილება და გაშიშვლება იყო. რა თქმა უნდა, კინგი კარგი ლიდერი იყო, თუმცა ის სამართლიან და სწორ გზაზე თეთრკანიან რასისტებს აყენებდა და არა ჩაგრულ შავკანიანებს. კინგი ნამდვილად იყო გადამრჩენელი, თუმცა არა შავკანიანების, არამედ რასისტი თეთრკანიანების, რომელთაც მათ მოყვასის სიყვარულს და პატივისცემას ხელახლა ასწავლიდა.
ამ ყველაფრის გათვალისწინებით ლოგიკურია, დავსვათ კითხვა, თუ რატომ ვიცნობთ კინგს შავკანიანების მხსნელად და არა რასისტების მამხილებლად?
ამ კითხვაზე ორი პასუხი არსებობს. პირველი და მარტივი პასუხი ჩვენს საზოგადოებაში არსებული რასიზმია. საუკუნეების განმავლობაში ჭეშმარიტებად შემოთავაზებული თეთრკანიანთა უპირატესობის გაბატონებული იდეოლოგია, იმდენად არის ჩამჯდარი ჩვენს ცნობიერებაში, რომ შავკანიანი ხალხის ჩაგრულ მდგომარეობას მათვე ვაბრალებთ. რასისტული ეპისტემოლოგიით გაბრუებულნი,ვერც კი ვამჩნევთ მოძალადე, უსამართლო და ველურ სისტემას, რომელიც ყველა ხალხს და მათ კულტურას თეთრკანიანებზე ჩამორჩენილად ხედავს და წარმოაჩენს.
მეორე და უფრო კომპლექსური პასუხი, გარკვეულწილად პირველიდან მომდინარეობს. რასიზმით გაჯერებული საზოგადოება არა მხოლოდ ვერ ამჩნევს ამ რასისტ სისტემას, არამედ გარკვეულ წილად მიილტვის კიდეც ასეთი სისტემის შექმნისკენ, სადაც ყველაფერს დააბრალებდა არადომინანტი ჯგუფების ჩამორჩენილობას. ამისი საუკეთესო მაჩვენებელია, ჩვენს საზოგადოებაში არსებული სიმპტომატური სენტიმენტები, რომელიც ეთნიკურ უმცირესობებს სახელმწიფო ენის არცოდნაში, საქართველოში ვერ ინტეგრაციაში და საქართველოს არასაკმარის სიყვარულში ადანაშაულებს. ამ ყველაფერში პასუხისმგებლობის ტვირთი უმცირესობების კისერზეა. მათ სჭირდებათ „კინგი მხსნელი და გადამრჩენელი“. ამ პოზიციიდან, სისტემა და დომინანტი ჯგუფი შესანიშნავად ფარავს საკუთარ ქსენოფობიურ და რასისტულ შეხედულებებს. უფრო მეტიც, ფარავს ინტეგრაციის ლექსიკით და ნარატივით, სისტემა საკუთარ თავს აცხადებს უმცირესობების მხსნელად, რომელიც მათ დაეხმარება დომინანტ ჯგუფთან ინტეგრაციაში, „გათეთრებაში“, გაკეთილშობილებაში. მაშინ როცა ნამდვილი „კინგი მამხილებელი“ რჩება თამაშგარე მდგომარეობაში, ხოლო დომინანტი, ქსენოფობი, რასისტი უმრავლესობა და სისტემა ჩვენი თვალთახედვის არიდან იკარგება, არარსებული „კინგი მხსნელის“ ლოდინში, ვცდილობთ, შევეკედლოთ მხსნელ (სინამდვილეში გამრიყავ) სისტემას და მისგან ველით შველას.
იშვიათად, მაგრამ პერიოდულად ასეთი იდილია ირღვევა და დომინანტი ჯგუფი ვეღარ მალავს საკუთარ სიძულვილს და რასისტულ სულისკვეთებას. მცირე ინციდენტიც კი საკმარისი ხდება საზოგადოებაში არსებული რეალური განცდების გამოსააშკარავებლად. მამხილებლის გარეშე დარჩენილი საზოგადოებები თავად ამხელენ საკუთარ არაჰუმანურ, ველურ და ტრივიალურ ინსტინქტებს.
სამწუხაროდ, სწორედ ეს მოხდა, როცა სოციალური ქსელები საქართველოს აზერბაიჯანელი მოსახლეობის მიმართ რასისტული და ქსენოფობიური პოზიციებით აივსო. კორონავირუსის გავრცელების შიშის საფარქვეშ, ძალიან ბევრმა ადამიანმა გამოავლინა შიშები მრავალფეროვანი და მულტიკულტურული საქართველოს წინააღმდეგ. აღმოჩნდა, რომ კარგად შეფუთული ნარატივი ინტეგრაციის შესახებ ვერ მუშაობს უმრავლესობის მხილების გარეშე. აღმოჩნდა, რომ „მამხილებელი კინგის“ როლი ყველა საზოგადოებაში აუცილებელია.
შესაბამისად, ჩემთვისაც ნათელი გახდა, თუ რატომ და როგორ ტრანსფორმირდა "მამხილებელი კინგი" "მხსნელ კინგად" ჩვენს საზოგადოებაში. იმედია, საკუთარი თავის მხილების შემდეგ შევძლებთ, დომინანტი ჯგუფის საქართველოს იდეაში ინტეგრაციაზე ფიქრის და საუბრის დაწყებას.
ბლოგში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს და შეიძლება ყოველთვის არ ემთხვეოდეს რედაქციის პოზიციას.
