რუსეთის პრეზიდენტი, ვლადიმირ პუტინი, 17 იანვარს მეორედ ეწვევა სერბეთს, რომელიც მოსკოვის მთავარ სტრატეგიულ მოკავშირედ ითვლება ბალკანეთზე. ბელგრადში გამგზავრებამდე პუტინმა „მაღალი შეფასება“ მისცა სერბეთის ხელისუფლების მცდელობას შეინარჩუნოს ნეიტრალიტეტისაკენ აღებული კურსი, ხოლო შეერთებული შტატებისა და დასავლეთის ზოგი სხვა ქვეყნის პოლიტიკას ბალკანეთში „დესტაბილიზაციის სეიროზული ფაქტორი“ უწოდა.

სოფელი „პუტინოვო“ და არაყი „პუტინკა“

ოფიციალური ინფორმაციის თანახმად, თავისი ერთდღიანი ვიზიტის ფარგლებში, რუსეთის პრეზიდენტი ვლადიმირ პუტინი და სერბეთის პრეზიდენტი განიხილავენ ორმხრივი თანამშრომლობის საკითხებს ეკონომიკის, ინოვაციური ტექნოლოგიების, ენერგეტიკისა და სოფლის მეურნეობის სფეროებში.

სერბეთთან, რომელიც არ შეუერთდა ევროკავშირის მიერ დაწესებულ სანქციებს რუსეთის მიერ უკრაინის ყირიმის ანექსიის გამო, რუსეთს ყველა ამ მიმართულებით ნაყოფიერი თანამშრომლობა აკავშირებს. „გასულ წელს კიდევ უფრო გაიზარდა ორმხრივი საქონელბრუნვა, რომელმაც 2017 წელს 2 მილიარდ დოლარს მიაღწია. რუსული კაპიტალდაბანდება სერბეთის ეკონომიკაში 4 მილიარდ დოლარს აღემატება. კონცერნ „გაზპრომნეფტის“ ურთიერთქმედებამ შესაძლებლობა მისცა კომპანია „სერბეთის ნავთობის ინდუსტრიას“ გამხდარიყო ენერგეტიკული ბაზრის ლიდერი ბალკანეთის რეგიონში“, - განაცხადა ბელგრადში გამგზავრებამდე ვლადიმირ პუტინმა სერბულ გამოცემებთან, „პოლიტიკასა“ და „ვეჩერნიე ნოვოსტისთან“, ექსკლუზიურ ინტერვიუში.

სერბ ჟურნალისტებთან საუბარში პუტინს არ დავიწყებია იმის გახსენება, რომ სწორედ რუსული ბიზნესის დახმარებით გაფორმდა სერბეთის ერთ-ერთი უდიდესი მართლმადიდებლური სალოცავის, წმინდა საბას საკათედრო ტაძრის, მთავარი გუმბათი მოზაიკით.

ნიშანდობლივია, რომ 17 იანვარს, ერთდღიანი ოფიციალური ვიზიტის დროს, რუსეთის პრეზიდენტი ვლადიმირ პუტინი და მისი სერბი კოლეგა, ალექსანდარ ვუჩიჩი, საჯაროდ მიმართავენ წმინდა საბას ტაძრის წინ შეკრებილ ათასობით ადამიანს.

სიმბოლურობა პუტინის ვიზტს არც სხვა მხრივ აკლია. სერბეთი რუსეთის პრეზიდენტს ხვდება ხაზგასმული პატივისცემით, რაც სხვადასხვა სახით გამოიხატება.

სერბეთის სამხრეთით მდებარე სოფელ ადჟინჩიმას პუტინის პატივსაცემად სოფლელებმა „პუტინოვო“უწოდეს. რადიო თავისუფლების ბალკანური სამსახურის თანახმად, ამ ნამცეცა სოფელში შენდება ხახვის ფორმის რუსული გუმბათიანი ეკლესია, რომელსაც უკვე უწოდეს „პუტინის ტაძარი“. სერბეთში ასევე იყიდება არაყი „პუტინკა“ და არსებობს რამდენიმე პუტინის სახელობის კაფე.

დაუთმობს თუ არა რუსეთი სერბეთს ევროკავშირს

საერთაშორისო ურთიერთობებში აღებული ნეიტრალიტეტის კურსის გამო, სერბეთი არ ესწრაფვის ნატოში გაერთიანებას და არ მონაწილეობს ალიანსის ეგიდით მიმდინარე საერთაშორისო სამხედრო ოპერაციებში.

მაგრამ ბელგრადი უარს არ ამბობს მონაწილეობის მიღებაზე ნატოს სამშვიდობო ხასიათის წვრთნებში, სადაც სერბი ჯარისკაცები ბოლო ხანებში უფრო ხშირად ჩნდებიან, ვიდრე რუსეთის ორგანიზებით მოწყობილ მანევრებში.

ამ კონტექსტში ძალიან საინტერესო ანალიზის საფუძველს იძლევა სერბეთის სურვილი გაწევრიანდეს ევროკავშირში და, პარალელურად, შეინარჩუნოს ტრადიციულად სტრატეგიული თანამშრომლობა რუსეთთან, რაც, როგორც ჩანს, მოსკოვისთვისაც მისაღებია.

„ჩვენ პატივისცემით ვეკიდებით სერბეთის ხელისუფლების აღებულ კურსს ევროკავშირში გაწევრიანებაზე. ჩვენი დასავლელი კოლეგებისაგან განსხვავებით, ჩვენ არ ვაპირებთ დავაყენოთ ბელგრადი ხელოვნური არჩევანის წინაშე - ან რუსეთი, ან ევროკავშირი“, - განაცხადა სერბეთში გამგზავრების წინ ვლადიმირ პუტინმა.

მაგრამ პუტინის ამ სიტყვებს სარწმუნოდ არ მიიჩნევს კრემლის ოპონენტი პოლიტიკოსი, სახელმწიფო სათათბიროს, „დუმის“, ყოფილი დეპუტატი, ილია პონომარიოვი.

„სერბეთი რუსეთისათვის წარმოადგენს „შესაძლებლობების ფანჯარას“ ევროპაზე შიგნიდან ზემოქმედების თვალსაზრისით. ამიტომ რუსეთი ბრძოლის გარეშე სერბეთს არ გაუშვებს“, - განუცხადა პონომარიოვმა ბალკანურ ინტერნეტე გამოცემა BIRN-ს.

კრემლს სერბეთში ძალიანი დიდი საყრდენი აქვს ადგილობრივი მართლმადიდებელი ეკლესიის სახით, რომლის გავლენა, ტრადიციულად, ძლიერია პოლიტიკურ ცხოვრებაშიც. შემთხვევითი არ არის, რომ სერბეთში ერდღიანი ვიზიტის დროს პუტინის საჯარო გამოსვლის მთავარ ადგილად შეირჩა წმინდა საბას სახელობის საკათედრო ტაძარი, სერბთა მთავარი სალოცავი, რომლის მშენებლობის დასრულებაში რუსი სპეციალისტები და ბიზნესმენებიც მონაწილეობენ.

აღსანიშნავია, რომ უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესიის ავტოკეფალიის საკითხში სერბეთის პატრიარქი, ირინეი, მოსკოვის მხარეს დადგა. შესაბამისად, ანალიტიკოსები ვარაუდობენ, რომ სერბეთის გამო დასავლეთისა და რუსეთის დაპირისპირების შემთხვევაში სერბეთის მართლადიდებელი ეკლესია მხარს პრორუსულ ძალებს დაუჭერს.

„სერბეთს კარგი ურთიერთობები უნდა ჰქოდეს ევროპასთან, აშშ-თან და, პირველ რიგში, რუსეთთან. მაგრამ, თუ ეს ინტერესები ერთმანეთთან წინააღმდეგობაში მოვა, ჩვენთვის არ იარსებებს დილემა - უნდა იყოს თუ არა პირველ ადგილზე რუსეთი“, - განაცხადა სერბეთის პატრიარქმა, ირინეიმ, 2016 წლის იანვარში.