ანდრეი დუბჩაკი, ალბათ, ერთადერთი ფიტოჟურნალისტია, რომელიც შეიარაღებული კონფლიქტის დაწყების დროიდანვე იღებს სურათებს. ამ ფოტოგალერეისთვის მან, თავისი აზრით, ყველაზე ფასეული მოგონებები შეარჩია.
„ეს სამხედრო პირი ედუარდ ფიოდოროვია. საზღვაო ქვეითი იყო. ეს სურათი 2018 წლის მარტში გადავიღე, როდესაც ის წინა ხაზისკენ მიწევდა მეგზურობას მარიუპოლის მახლობლად. მთხოვდა, რომ სახსოვრად რამდენიმე ფოტო მიმეცა, 27 ივნისს კი მას სასიკვდილო ტყვიამ უწია. ხუთი დღის განმავლობაში იბრძოდნენ ექიმები მის გადასარჩენად - უშედეგოდ. იმხანად მისი ცოლი ფეხმძიმედ იყო და მოგვიანებით დაბადებულ მის გოგოს მამა მხოლოდ სურათებზე ჰყავს ნანახი. მე მასთან მხოლოდ რამდენიმე საათის ურთიერთობა მქონდა, მაგრამ მთელი ცხოვრება მემახსოვრება“, - ასე იხსენებს ანდრეი დუბჩაკი ერთ ეპიზოდს კონფლიქტისა, რომელსაც უკვე ხუთი წელია ადევნებს თვალს ფოტოკამერით. ყველაფერი კი დაიწყო 2013 წელს, როდესაც რადიო თავისუფლების უკრაინული რედაქციის ოფისის გვერდით, რომელიც იმხანად კიევის თავისუფლების მოედნის მახლობლად მდებარეობდა, საპროტესტო გამოსვლები დაიწყო. მას შემდეგ დუბჩაკი დროდადრო მოსწყდება ხოლმე რუტინულ რეტროსპექტიულ შენობებს და კონფლიქტის ზონისკენ მიეშურება
ეს ჩაჩქანი, რომელიც მოწინააღმდეგის მოსატყუებლად განკუთვნილი საფრთხობელიდან არის აღებული, სნაიპერის ტყვიითაა გახვრეტილი. „როგორც ჩანს, სნაიპერმა იცოდა, რომ ეს მანეკენი იყო, მაგრამ, ამისდა მიუხედავად, მაინც ესროლა, თითქოს სურდა ეთქვა: „მე ყველაფერს ვხედავო“, - ამბობს ანდრეი დუბჩაკი.
ჯარისკაცი ცვლის ტყვიამფრქვევის მასრების სარტყელს გორლოვკაში მიმდინარე პოზიციური სროლების დროს, 2018 წლის ივნისში. ამ დროს ტყვიები განუწყვეტლივ ზუზუნებდნენ თავს ზემოთ.
მოწინააღმდეგის ტყვიების კოლექცია, შეგროვებული უკრაინის არმიის პოზიციაზე ქალაქ პოპასნაიას მახლობლად 2017 წლის დეკემბერში. სანგრების მახლობლად, სადაც ეს ფოტოა გადაღებული, სეპარატისტები ირგვლივ მდგარ ხეებს რეგულარულად ესროდნენ, უკრაინელი სამხედროების თქმით, ფეთქებად ტყვიებს. ეს არ იყო დამიზნებით სროლა, არამედ, როგორც დუბჩაკი მიიჩნევს, „ისროდნენ იმისათვის, რომ ფსიქოლოგური ზეწოლა მოეხდინათ მებრძოლებზე“.
დონეცკის ოლქში, ქალაქ ბახმუტის მახლობლად მდებარე სანგართან, სიბნელეში, ერთ-ერთი გამოცდილი მებრძოლი, მოსახმობი სახელით დიდიკი (მარჯვნივ), ჰყვება, თუ როგორ დაიღუპა მისი ხელქვეითი ახალგაზრდა ჯარისკაცი: „როდესაც მისმა მობილურმა დარეკა და მე ვუპასუხე, გავიგონე ქალის ხმა: „გამარჯობა, გამარჯობა, საშკა! როგორ ხარ, საშკა? გამარჯობა! რატომ ხარ ჩუმად?“. შენ კი დგახარ იქ, გიჭირავს დაღუპული ჯარისკაცის ტელეფონი და არ იცი, როგორ დაიწყო საუბარი. ასეთ მომენტში ხმა გიკანკალებს, ფეხები და ხელები არ გემორჩილება. მეორე მხარეს ამ დროს სიჩუმე ისადგურებს, შემდეგ კი ისმის ტირილი და ისტერია. ეს ძალიან მძიმე იყო“.
უკრაინელი ჯარისკაცები დონეცკის ოლქში, სოფელ შიროკინოში მდებარე ღობესთან, რომელსაც აწერია რუსეთის მიერ მხარდაჭერილი სეპარატისტების გზავნილი.
უკრაინელი სამხედროების ვახშამი ბახმუტის მახლობლად მდებარე პოზიციაზე, ამ დროს კი მათი თანამებრძოლები ბრძოლას აწარმოებენ. ფოტოგრაფი ანდრეი დუბჩაკი ამბობს, რომ მისი მისვლა პოზიციებზე სეპარატისტებმა დაადგინეს რადიოსიხშირის გადატაცით. იმ ღამეს ის და მისი კოლეგა, რადიო თავისუფლების ფოტოგრაფი მარიან კუშნირი, იძულებული გახდნენ დიდხანს წოლილიყვენ გაყინულ მიწაზე, ტყვიები პირდაპირ მათ
თავებზე დაფრინავდა, რის გამოც წამოდგომა არ შეეძლოთ. სიბნელეში დუბჩაკმა ეს სროლა მიკროფონით ჩაწერა.
2018 წლის მარტი. სოფელ ვოდიანოეში სეპარატისტების მიერ განადგურებული სახლი, სავარაუდოდ, 152-მილიმეტრიანი ჰაუბიცით. დუბჩაკი გვეუბნება, ასეთ ადგილებში როცა არტილერიის ჭურვების აფეთქების ხმა გესმის, „შეიძლება გაიფიქრო, რომ სიკვდილი ახლოსაა“. „თუ გულწრფელი ხარ საკუთარ თავთან, იცი, რომ შეიძლება მოკვდე, მაგრამ, ამავე დროს, სუსტი დამაიმედებელი ხმა გეუბნება, არ დაიჯერო ესო. ასეთია ის ბრძოლა, რომელიც შენს შიგნით ხდება, გონებაში, - იმედისა და რეალობის ერთმანეთთან ბრძოლა“, - ამბობს იგი.
ალექსანდრა ბესმერტნაია, უკრაინის საზღვაო ქვეითების პრესმდივანი შიროკინოში. 2018 წლის მარტი.
ძლივს შესამჩნევი კვამლი ცეცხლმოკიდებული სახლებიდან ტერიკონის მახლობლად, სადაც მოჩანს ე.წ. „დონეცკის სახალხო რესპუბლიკის“ დროშა.
უკრაინელი საზღვაო ქვეითი, მოსახმობი სახელით „მალეჟიკი“ , მოწინააღმდეგის პოზიციიდან 200-ოდე მეტრში. სულ რაღაც ორ თვეში მას შემდეგ, რაც ეს სურათი იქნა გადაღებული, ჯარისკაცი ხელყუმბარის აფეთქების შედეგად დაიჭრა. სამხედრო ჰოსპიტალში მკურნალობის შემდეგ იგი კვლავ დაბრუნდა ფრონტის ხაზზე.
უკრაინელ საზღვაო ქვეითებს ტომარა კარტოფილი და სხვადასხვა პროდუქტი მიაქვთ საბრძოლო დაპირისპირების ზოლის მიმართულებით. „ომი - ეს არაა მხოლოდ სროლა და აფეთქებები, ესაა კომბოსტოც, ჭარხალიც და შედედებული რძეც, ჭუჭყიანი უნიფორმა და წინდები, ფიქრები ომზე... და კიდევ, სანგრების თხრა, ყოველდღე ერთი და იგივე, ლამის სადღეღამისო თხრა. იგივე ითქმის შეშაზე, რომელიც ყოველთვის ბლომად უნდა იყოს. სანგრების ომი, როგორც მინიმუმ, ესაა 90% ლოგისტიკა“,- ამბობს ანდრეი დუბჩაკი.
ლეკვი პოპასნაიას პოზიციის მახლობლად, 2017 წლის დეკემბერი. დაპირისპირების ხაზზე მდებარე ყველა ბლოკ-საგუშაგოზე შეხვდებით ან კატებს, ან ძაღლებს, იშვიათად კი - ორივეს ერთად. ძაღლები ფხიზელი დარაჯები არიან, კატები კი მღრღნელებს აფრთხობენო, ამბობს დუბჩაკი.
უკრაინელი სნაიპერი, 2018 წლის ივნისი. გადაღებამდე ცოტა ხნით ადრე იგი ცეცხლის ქვეშ აღმოჩნდა, რადგან მოწინააღმდეგემ შეძლო მისი პოზიციის დადგენა გორლოვკასთან. დუბჩაკი არ მალავს, რომ ყოველთვის შიში ეუფლება წინა ხაზზე გამგზავრების წინ და ერთხელ საშინელმა პანიკამაც კი შეიპყრო. მაგრამ მძღოლმა, რომელსაც იგი ფრონტის ხაზისკენ მიჰყავდა, ასეთი რამ უთხრა: „ნუ გეშინია. შენი ბედი უკვე დაწერილია ზეცაში. შენ ან მოკვდები, ან - არა. ახლა კი, უბრალოდ, მოეშვი და წავედით“.