რეგიონში, არჩევნებთან დაკავშირებით, უცხო ქვეყნების მოქალაქეთა ყოფნის შესახებაც. მათგან რამდენიმეს, მათ შორის ევროკავშირის წევრი ქვეყნების მოქალაქეებს, არჩევნების მეთვალყურეებადაც მოიხსნიებდნენ. მაგრამ მეთვალყურეებს, როგორც ირკვევა, არ მიეკუთვნებოდა ევროპარლამენტის პოლონელი წევრი, სილვესტერ ხრუშჩი. ხრუშჩი პოლონეთის მმართველ კოალიციაში შემავალი პარტიის, ულტრაკონსერვატიური “პოლონურ ოჯახთა ლიგის” თავმჯდომარის მოადგილეა და ჩვენთან სატელეფონო საუბარში პირველ რიგში ის აღნიშნა, რომ აფხაზეთს კერძო ვიზიტით ეწვია.
[სილვესტერ ხრუშჩი] “ეს იყო კერძო ვიზიტი. უბრალოდ მინდოდა, როგორც ევროპარლამენტის დეპუტატს, გაცილებით უფრო გამეღრმავებინა ჩემი ცოდნა აფხაზეთზე, საქართველოზე და საერთოდ, ვითარებაზე მთელს კავკასიაში”.
[რადიო თავისუფლება] “ასე რომ, ეს იყო კერძო ვიზიტი, არაოფიციალური!”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “დიახ, მაგრამ პირადად შევხვდი პოლონური უმცირესობის წარმომადგენლებს, აფხაზეთის პრეზიდენტს, ბევრ ადამიანს, მინდოდა ამ თემაზე მომეპოვებინა მეტი ინფორმაცია. აქამდე ბევრი ნამდვილად არ ვიცოდი და იგივე შეიძლება ითქვას ევროპარლამენტის ყველა დეპუტატის შესახებ”.
[რადიო თავისუფლება] “მაგრამ რატომ აირჩიეთ მაინცდამაინც ის დღე, როცა აფხაზეთში ე.წ. არჩევნები ტარდებოდა? რამე გეგმა გქონდათ? რატომ გაიმართა თქვენი ვიზიტი იმ მომენტში?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “რატომ? რასაკვირველია, იმიტომ, რომ ასეთ მომენტში იკრიბება ყველაზე მეტი პიროვნება, საუკეთესო მომენტია ყველასთან სალაპარაკოდ, პარტიების თუ საზოგადოების სხვადასხვა წარმომადგენლებთან შესახვედრად. კიდევ მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო - ჩემი ვიზიტის მიზანი იყო აფხაზეთის, საქართველოს, კავკასიის შესახებ ცოდნის გაღრმავება. აქ, ევროპარლამენტში დიდი დებატები გვქონდა საქართველოს შესახებ და მხოლოდ ახლა ვხვდები, რომ მე და ჩემმა კოლეგებმა თითქმის არაფერი ვიცოდით.
[რადიო თავისუფლება] “და ვინ დაგპატიჟათ აფხაზეთში?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “არავინ. მე თვითონ ვიზრუნე ვიზიტის ორგანიზებაზე”.
[რადიო თავისუფლება] “და რა არის ახალი თქვენთვის? რა შეიტყვეთ აფხაზეთზე, რაც იქ გამგზავრებამდე არ იცოდით?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “არ მქონდა გაცნობიერებული, რომ რეალური ომი კავკასიის იმ რაიონში დღემდე გრძელდება, არ ვიცოდი, რომ ამდენი რამ არის განადგურებული იმ ქვეყანაში. არ მქონდა გაცნობიერებული, რომ შეტაკებები დღემდე იმართება. ჩემთვის, პოლონელისთვის, ეს შოკისმომგვრელი, საშინელი ამბავია. ჩვენ, პარტია “პოლონელ ოჯახთა ლიგის” წევრებმა, ევროპარლამენტის ფორუმზე წარვადგინეთ ხალხთა უფლებების ქარტია, რათა ყველა ხალხს ჰქონდეს თავისი უფლებები. და დღეს კოსოვო, ისევე როგორც მთელი კავკასია - საუკეთესო მაგალითია ხალხთა უფლებების განსახილველად.”
[რადიო თავისუფლება] “შეგიძლიათ, დეტალურად განგვიმარტოთ რა უფლებებს და რომელ ხალხებს გულისხმობთ?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “ამ შეკითხვაზე პასუხის დასაწყისშივე უნდა გითხრათ, რომ ჩვენ, პოლონელ ხალხს, ხანგრძლივი პერიოდის მანძილზე არ გვქონდა დამოუკიდებლობა, არ გაგვაჩნდა სუვერენობა - არადა, გვქონდა საკუთარი კულტურა, საერთაშორისო მნიშვნელობის მიღწევები. ჩვენ პატივს ვცემთ საკუთარ თავისუფლებას, მაგრამ ასევე ვხედავთ და ვაფასებთ სხვა ხალხებისას, რომლებიც ახლა მიისწრაფიან დამოუკიდებლობისაკენ, როგორც, მაგალითად, ქურთები. ამ ხმას ყური უნდა დაუგდონ არა მარტო პატარა საზოგადოებაში, არამედ საერთაშორისო ფორუმზეც.”
[რადიო თავისუფლება] “რუსეთში მცირერიცხოვანი ხალხების მდგომარეობისადმი ინტერესიც თუ გაქვთ?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “კი, რასაკვირველია! მაგრამ იმისათვის, რომ მათს მდგომარეობას გაეცნო, საჭიროა რუსეთში ჩასვლა. საჭიროა ყველგან წასვლა და ვითარების შესწავლა. მაგალითად, მე მაქვს ბიურო - ევროპის პარლამენტის დეპუტატის ბიურო - გერმანიის ტერიტორიაზე. არის ასეთი პატარა ხალხი, სორბები, მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე უფრო მცირერიცხოვან ხალხად ითვლება. დღეს მათი რიცხვი 30-დან 60 ათასამდეა, გაქრობის საფრთხის წინაშე დგას. ჩვენ კი, პოლონელებს მიგვაჩნია, რომ მათ აქვთ თავიანთი უფლებები, მაგალითად განათლების მიღებისა და თავიანთი ენის შენარჩუნების ულებები.”
[რადიო თავისუფლება] “რა შთაბეჭდილება დაგრჩათ აფხაზეთზე? როგორ ცხოვრობს ხალხი, რა პრობლემები აქვს?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “ჩემი პირველი შთაბეჭდილება ნამდვილად ის არის, რომ ქვეყანა ომით არის დაღდასმული. არადა, პრინციპში ამ რეგიონს წარმატების ყველა წინაპირობა აქვს. პირადად ჩემთვის შოკისმომგვრელია, რომ რეგიონში, სადაც კეთილდღეობა უნდა იყოს, რეგიონში, სადაც ბევრი ტურისტი უნდა ირეოდეს, ეკონომიკა ვითარდებოდეს როგორც ლაჟვარდოვან სანაპიროზე, როგორც ბულგარეთის სანაპიროებზე, სწორედ ამ რეგიონში, კავსკასიის ამ რეგიონშია ნგრევა, ტანჯვა. და ეს შოკს გგვრის!”
[რადიო თავისუფლება] “მესმის - გქონდათ საშუალება, ხალხს, რიგით მოქალაქეებს, ასე ვთქვათ, უბრალო ადამიანებს დალაპარაკებოდით?
[სილვესტერ ხრუშჩი] “დიახ, რასაკვირველია! ვდილობდი, ყველაზე მეტი დრო დამეთმო ასეთი საუბრებისთვის. როგორც ყოველ ადამიანს, ყოველ დედას, ყოველ მამას ადარდებს მომავალი, ადარდებს შვილების, თავისი რეგიონის მომავალი. და, როგორც უკვე ვთქვი, ჩვენ, პოლონელებს, საკუთარი ისტორიული გამოცდილებიდან გამომდინარე, გვესმის ამ ადამიანების, ვიცით, რას ნიშნავს ომის პერიოდში ცხოვრება, ვიცით, რას ნიშნავს არ გქონდეს შენი სუვერენობა და ვიცით, რას ნიშნავს ტანჯვა ოჯახში.”
[რადიო თავისუფლება] “ნამყოფი ხართ თუ არა საქართველოს სხვა რეგიონებში?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “არა, ეს ბედნიერება წილად არ მხვდომია. თუ მიმიწვევენ, აუცილებლად ჩავალ ყველა რეგიონში. ისევე, როგორც ბოლოხანს ვიყავი კოსოვოში, ველაპარაკე ალბანელებს, ველაპარაკე სერბებს - კოსოვოს რეალურ პრობლემებში გასარკვევად. რადგან დღეს კოსოვოა სარკე, ლაკმუსის ქაღალდი... კოსოვოს მოვლენებს, იმას, რაც იქ მოხდება, დიდი გავლენა ექნება კავკასიაზეც. მაგრამ ეს არ ვიცოდი კოსოვოში ვიზიტამდე.”
[რადიო თავისუფლება] “რა გავლენას გულისხმობთ? ბევრი, მათ შორის ოფიციალური პირები, კოსოვოზე საუბრისას მის უნიკალურობას ახსენებენ, ამბობენ, რომ იმას, რაც კოსოვოს შესახებ გადაწყდება, არ ექნება გავლენა მსოფლიოს სხვა რეგიონებზე. თქვენ კი ფიქრობთ, რომ ექნება გავლენა?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “დიახ, დარწმუნებული ვარ, რომ კოსოვოზე გადაწყვეტილება - დღეს არ ვიცი, რა იქნება, დამოუკიდებლობა, თუ ნაწილობრივი სუვერენობა, თუ კოსოვოს სტატუსის მარეგულირებელი გარკვეული სამართლებრივი ცვლილებები - მაშინვე მოახდენს გავლენას ქურთების მოთხოვნებზე, რუმინეთსა და სლოვაკეთში უნგრელების მოთხოვნებზე, გავლენას იქონიებს სხვა ხალხების მოთხოვნებზეც მსოფლიოში ... მაგალითად, ბასკებისა და კატალონიელების მოთხოვნებზე ესპანეთში.”
[რადიო თავისუფლება] “აფხაზების მოთხოვნებზეც?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “ვფიქრობ კი, დიდი გავლენა ექნება. დღეს არ ვიცი, რა გავლენა, მაგრამ ყველა ხალხი, მათ შორის ქართველი ხალხი თუ სომეხი ხალხი - შეძლებს კოსოვოს შესახებ გადაწყვეტილების რომელიმე ასპექტის მოშველიებას. რადგან ეს იქნება საერთაშორისო დარეგულირება.”
[რადიო თავისუფლება] თქვენ აფხაზეთში იყავით. იქ მცხოვრებთ თუ ახსოვთ, თუ ლაპარაკობენ იმაზე, რომ 200000-ზე მეტი ქართველი, ადრე აფხაზეთში რომ ცხოვრობდა, უკვე მრავალი წელია იქ აღარ ცხოვრობს და შეკედლებულია სხვაგან, უმძიმეს პირობებში?
[სილვესტერ ხრუშჩი] “დიახ, ყველაზე საშინელი ბედი უბრალო ადამიანებს ხვდება ხოლმე! ვნახე გაპარტახებული სახლები, მიტოვებული შენობები, ეს შოკს გვრის ევროპიდან ჩასულ ადამიანს... ურთიერთობა, მაგალითად ქართველებსა და აფხაზებს შორის მომავალში უნდა დარეგულირდეს. და არა მარტო სამართლებრივად, არამედ ადამიანებს შორის ურთიერთობებით. ეს ხალხები ოდესმე უნდა შერიგდნენ, უნდა გაუგონ ერთმანეთს, რაც აუცილებელია მათი შვილებისთვის, მომავლისთვის. არ ვიცი, როგორი იქნება ეს პროცესი, მაგრამ მასში პოლიტიკოსებსაც შეუძლიათ წვლილის შეტანა, რომ ეს იყოს თბილი პროცესი, არ იყოს დაფუძნებული სამხედრო რიტორიკაზე, არამედ ეფუძნებოდეს დაძაბულობის რეალურ განმუხტვას და ყველა მხარეს შორის თანხმობის მიღწევას. ვიცი, რომ ეს ძნელია - დღეს, ომის მერე, ლამის შეუძლებელიც კი ჩანს, მაგრამ ვფიქრობ, რომ მომავალი ამ პროცესს ეკუთვნის. და ვფიქრობ, რომ ის უბრალო ადამიანები, მე რომ ვნახე, ისევე როგორც პოლიტიკოსები ამას აცნობიერებენ.”
[რადიო თავისუფლება] “გაქვთ თქვენ, ან თქვენს პარტიას კონკრეტული პოზიცია აფხაზეთის დამოუკიდებლობის საკითხში?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “არა, არა, არა! ჯერ არა გვაქს ასეთი პოზიცია. მაგრამ მე, როგორც იცით, “პოლონურ ოჯახთა ლიგის” თავმჯდომარის მოადგილე ვარ და დღეს უკვე ბევრი რამის თქმა შემიძლია ამ სიტუაციაზე (აფხაზეთში). მაგრამ უნდა ვაღიარო, და იგივე ეხება კოსოვოს საკითხში ჩემს პოზიციას, რომ რაც მეტს ვკითხულობ, რაც მეტს ველაპარაკები ალბანელებს თუ სერბებს, მეტად ვაცნობიერებ, კიდევ რამდენი მაქვს წასაკითხი, რამდენი სალაპარაკო, რამდენი შეხვედრა მაქვს ჩასატარებელი, რათა საბოლოოდ ჩამოვაყალიბო პოზიცია კოსოვოს სტატუსთან, თუ ბოსნიაში არსებულ ვითარებასთან დაკავშირებით.
[რადიო თავისუფლება] “აქვე იმას ვიტყვი, რომ წეღან ახსენეთ - აფხაზეთში ომი გრძელდებაო. ომი იქ კარგა ხანია აღარ არის, ცალკეული ინციდენტები კი, ომი არა...”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “დიახ, ინციდენტები...”
[რადიო თავისუფლება] “თქვენ ახსენეთ პოლონური უმცირესობა აფხაზეთში. რამდენი ადამიანია, როგორ ცხოვრობენ?
[სილვესტერ ხრუშჩი] “იცით, მე კათოლიკე ვარ და ძალიან გამიხარდა, რომ პოლონური სათვისტომოს წევრებსა და სხვა ხალხების წარმომადგენლებსაც, რომლებიც კათოლიკეები არიან, ეკლესიაში სიარულის საშუალება აქვთ. რაც შეეხება პოლონელების რაოდენობას - 2000-მდე კაცი იქნება. ვფიქრობ, ზუსტად თვითონაც არ იციან, რამდენი ადამიანია! მაგრამ დავრწმუნდი, რომ კარგად ორგანიზებული სათვისტომოა, გულითადი ურთიერთობა აქვს სხვებთან და ეს სასიხარულოა, რადგანაც კარგი სამომავლო პროგნოზის გაკეთების საშუალებას იძლევა.”
[რადიო თავისუფლება] “ბოლოხანს შეერთებულმა შტატებმა და ევროკავშირმა გააკრიტიკეს არჩევნები აფხაზეთში. როგორია თქვენი პოზიცია? როგორ ფიქრობთ, ეს არჩევნები კარგი იყო თუ ცუდი საქართველოსთან ურთიერთობისთვის, კონფლიქტის დარეგულირების პროცესისთვის?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “როგორც ევროპარლამენტის დეპუტატი, როგორც დემოკრატი, ვფიქრობ, რომ ნებისმიერი დემოკრატიული პროცესი, რომელიც ხალხის აქტიურობას ეფუძნება, რომელიც საზოგადოების ორგანიზებელობის გამოვლენა - კარგი სიმბოლოა. და კარგი იყო თუ არა ეს არჩევნები, ამას მომავალი აჩვენებს, მე ახლა გამიჭირდება შეფასება.”
[რადიო თავისუფლება] “ის, რომ 200000-ზე მეტმა ქართველმა არჩევნებში მონაწილეობა ვერ შეძლო, თქვენთვის პრობლემა არ არის?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “მე არ ვიცოდი, არ ვიცი, რამდენი ქართველია, რამდენს შეეძლო არჩევნებში მონაწილეობის მიღება. როგორც უკვე ვთქვი, ეს მომავლის საქმეა - ჩემი პასუხისმგებლობა ეხება ამ ხალხებს შორის თანხმობის მიღწევის, დამეგობრების პროცესებს, მათს რაც შეეიძლება მალე დაახლოვებას, ამის მალე მიღწევას.”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “ეს იყო კერძო ვიზიტი. უბრალოდ მინდოდა, როგორც ევროპარლამენტის დეპუტატს, გაცილებით უფრო გამეღრმავებინა ჩემი ცოდნა აფხაზეთზე, საქართველოზე და საერთოდ, ვითარებაზე მთელს კავკასიაში”.
[რადიო თავისუფლება] “ასე რომ, ეს იყო კერძო ვიზიტი, არაოფიციალური!”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “დიახ, მაგრამ პირადად შევხვდი პოლონური უმცირესობის წარმომადგენლებს, აფხაზეთის პრეზიდენტს, ბევრ ადამიანს, მინდოდა ამ თემაზე მომეპოვებინა მეტი ინფორმაცია. აქამდე ბევრი ნამდვილად არ ვიცოდი და იგივე შეიძლება ითქვას ევროპარლამენტის ყველა დეპუტატის შესახებ”.
[რადიო თავისუფლება] “მაგრამ რატომ აირჩიეთ მაინცდამაინც ის დღე, როცა აფხაზეთში ე.წ. არჩევნები ტარდებოდა? რამე გეგმა გქონდათ? რატომ გაიმართა თქვენი ვიზიტი იმ მომენტში?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “რატომ? რასაკვირველია, იმიტომ, რომ ასეთ მომენტში იკრიბება ყველაზე მეტი პიროვნება, საუკეთესო მომენტია ყველასთან სალაპარაკოდ, პარტიების თუ საზოგადოების სხვადასხვა წარმომადგენლებთან შესახვედრად. კიდევ მინდა ხაზგასმით აღვნიშნო - ჩემი ვიზიტის მიზანი იყო აფხაზეთის, საქართველოს, კავკასიის შესახებ ცოდნის გაღრმავება. აქ, ევროპარლამენტში დიდი დებატები გვქონდა საქართველოს შესახებ და მხოლოდ ახლა ვხვდები, რომ მე და ჩემმა კოლეგებმა თითქმის არაფერი ვიცოდით.
[რადიო თავისუფლება] “და ვინ დაგპატიჟათ აფხაზეთში?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “არავინ. მე თვითონ ვიზრუნე ვიზიტის ორგანიზებაზე”.
[რადიო თავისუფლება] “და რა არის ახალი თქვენთვის? რა შეიტყვეთ აფხაზეთზე, რაც იქ გამგზავრებამდე არ იცოდით?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “არ მქონდა გაცნობიერებული, რომ რეალური ომი კავკასიის იმ რაიონში დღემდე გრძელდება, არ ვიცოდი, რომ ამდენი რამ არის განადგურებული იმ ქვეყანაში. არ მქონდა გაცნობიერებული, რომ შეტაკებები დღემდე იმართება. ჩემთვის, პოლონელისთვის, ეს შოკისმომგვრელი, საშინელი ამბავია. ჩვენ, პარტია “პოლონელ ოჯახთა ლიგის” წევრებმა, ევროპარლამენტის ფორუმზე წარვადგინეთ ხალხთა უფლებების ქარტია, რათა ყველა ხალხს ჰქონდეს თავისი უფლებები. და დღეს კოსოვო, ისევე როგორც მთელი კავკასია - საუკეთესო მაგალითია ხალხთა უფლებების განსახილველად.”
[რადიო თავისუფლება] “შეგიძლიათ, დეტალურად განგვიმარტოთ რა უფლებებს და რომელ ხალხებს გულისხმობთ?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “ამ შეკითხვაზე პასუხის დასაწყისშივე უნდა გითხრათ, რომ ჩვენ, პოლონელ ხალხს, ხანგრძლივი პერიოდის მანძილზე არ გვქონდა დამოუკიდებლობა, არ გაგვაჩნდა სუვერენობა - არადა, გვქონდა საკუთარი კულტურა, საერთაშორისო მნიშვნელობის მიღწევები. ჩვენ პატივს ვცემთ საკუთარ თავისუფლებას, მაგრამ ასევე ვხედავთ და ვაფასებთ სხვა ხალხებისას, რომლებიც ახლა მიისწრაფიან დამოუკიდებლობისაკენ, როგორც, მაგალითად, ქურთები. ამ ხმას ყური უნდა დაუგდონ არა მარტო პატარა საზოგადოებაში, არამედ საერთაშორისო ფორუმზეც.”
[რადიო თავისუფლება] “რუსეთში მცირერიცხოვანი ხალხების მდგომარეობისადმი ინტერესიც თუ გაქვთ?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “კი, რასაკვირველია! მაგრამ იმისათვის, რომ მათს მდგომარეობას გაეცნო, საჭიროა რუსეთში ჩასვლა. საჭიროა ყველგან წასვლა და ვითარების შესწავლა. მაგალითად, მე მაქვს ბიურო - ევროპის პარლამენტის დეპუტატის ბიურო - გერმანიის ტერიტორიაზე. არის ასეთი პატარა ხალხი, სორბები, მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე უფრო მცირერიცხოვან ხალხად ითვლება. დღეს მათი რიცხვი 30-დან 60 ათასამდეა, გაქრობის საფრთხის წინაშე დგას. ჩვენ კი, პოლონელებს მიგვაჩნია, რომ მათ აქვთ თავიანთი უფლებები, მაგალითად განათლების მიღებისა და თავიანთი ენის შენარჩუნების ულებები.”
[რადიო თავისუფლება] “რა შთაბეჭდილება დაგრჩათ აფხაზეთზე? როგორ ცხოვრობს ხალხი, რა პრობლემები აქვს?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “ჩემი პირველი შთაბეჭდილება ნამდვილად ის არის, რომ ქვეყანა ომით არის დაღდასმული. არადა, პრინციპში ამ რეგიონს წარმატების ყველა წინაპირობა აქვს. პირადად ჩემთვის შოკისმომგვრელია, რომ რეგიონში, სადაც კეთილდღეობა უნდა იყოს, რეგიონში, სადაც ბევრი ტურისტი უნდა ირეოდეს, ეკონომიკა ვითარდებოდეს როგორც ლაჟვარდოვან სანაპიროზე, როგორც ბულგარეთის სანაპიროებზე, სწორედ ამ რეგიონში, კავსკასიის ამ რეგიონშია ნგრევა, ტანჯვა. და ეს შოკს გგვრის!”
[რადიო თავისუფლება] “მესმის - გქონდათ საშუალება, ხალხს, რიგით მოქალაქეებს, ასე ვთქვათ, უბრალო ადამიანებს დალაპარაკებოდით?
[სილვესტერ ხრუშჩი] “დიახ, რასაკვირველია! ვდილობდი, ყველაზე მეტი დრო დამეთმო ასეთი საუბრებისთვის. როგორც ყოველ ადამიანს, ყოველ დედას, ყოველ მამას ადარდებს მომავალი, ადარდებს შვილების, თავისი რეგიონის მომავალი. და, როგორც უკვე ვთქვი, ჩვენ, პოლონელებს, საკუთარი ისტორიული გამოცდილებიდან გამომდინარე, გვესმის ამ ადამიანების, ვიცით, რას ნიშნავს ომის პერიოდში ცხოვრება, ვიცით, რას ნიშნავს არ გქონდეს შენი სუვერენობა და ვიცით, რას ნიშნავს ტანჯვა ოჯახში.”
[რადიო თავისუფლება] “ნამყოფი ხართ თუ არა საქართველოს სხვა რეგიონებში?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “არა, ეს ბედნიერება წილად არ მხვდომია. თუ მიმიწვევენ, აუცილებლად ჩავალ ყველა რეგიონში. ისევე, როგორც ბოლოხანს ვიყავი კოსოვოში, ველაპარაკე ალბანელებს, ველაპარაკე სერბებს - კოსოვოს რეალურ პრობლემებში გასარკვევად. რადგან დღეს კოსოვოა სარკე, ლაკმუსის ქაღალდი... კოსოვოს მოვლენებს, იმას, რაც იქ მოხდება, დიდი გავლენა ექნება კავკასიაზეც. მაგრამ ეს არ ვიცოდი კოსოვოში ვიზიტამდე.”
[რადიო თავისუფლება] “რა გავლენას გულისხმობთ? ბევრი, მათ შორის ოფიციალური პირები, კოსოვოზე საუბრისას მის უნიკალურობას ახსენებენ, ამბობენ, რომ იმას, რაც კოსოვოს შესახებ გადაწყდება, არ ექნება გავლენა მსოფლიოს სხვა რეგიონებზე. თქვენ კი ფიქრობთ, რომ ექნება გავლენა?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “დიახ, დარწმუნებული ვარ, რომ კოსოვოზე გადაწყვეტილება - დღეს არ ვიცი, რა იქნება, დამოუკიდებლობა, თუ ნაწილობრივი სუვერენობა, თუ კოსოვოს სტატუსის მარეგულირებელი გარკვეული სამართლებრივი ცვლილებები - მაშინვე მოახდენს გავლენას ქურთების მოთხოვნებზე, რუმინეთსა და სლოვაკეთში უნგრელების მოთხოვნებზე, გავლენას იქონიებს სხვა ხალხების მოთხოვნებზეც მსოფლიოში ... მაგალითად, ბასკებისა და კატალონიელების მოთხოვნებზე ესპანეთში.”
[რადიო თავისუფლება] “აფხაზების მოთხოვნებზეც?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “ვფიქრობ კი, დიდი გავლენა ექნება. დღეს არ ვიცი, რა გავლენა, მაგრამ ყველა ხალხი, მათ შორის ქართველი ხალხი თუ სომეხი ხალხი - შეძლებს კოსოვოს შესახებ გადაწყვეტილების რომელიმე ასპექტის მოშველიებას. რადგან ეს იქნება საერთაშორისო დარეგულირება.”
[რადიო თავისუფლება] თქვენ აფხაზეთში იყავით. იქ მცხოვრებთ თუ ახსოვთ, თუ ლაპარაკობენ იმაზე, რომ 200000-ზე მეტი ქართველი, ადრე აფხაზეთში რომ ცხოვრობდა, უკვე მრავალი წელია იქ აღარ ცხოვრობს და შეკედლებულია სხვაგან, უმძიმეს პირობებში?
[სილვესტერ ხრუშჩი] “დიახ, ყველაზე საშინელი ბედი უბრალო ადამიანებს ხვდება ხოლმე! ვნახე გაპარტახებული სახლები, მიტოვებული შენობები, ეს შოკს გვრის ევროპიდან ჩასულ ადამიანს... ურთიერთობა, მაგალითად ქართველებსა და აფხაზებს შორის მომავალში უნდა დარეგულირდეს. და არა მარტო სამართლებრივად, არამედ ადამიანებს შორის ურთიერთობებით. ეს ხალხები ოდესმე უნდა შერიგდნენ, უნდა გაუგონ ერთმანეთს, რაც აუცილებელია მათი შვილებისთვის, მომავლისთვის. არ ვიცი, როგორი იქნება ეს პროცესი, მაგრამ მასში პოლიტიკოსებსაც შეუძლიათ წვლილის შეტანა, რომ ეს იყოს თბილი პროცესი, არ იყოს დაფუძნებული სამხედრო რიტორიკაზე, არამედ ეფუძნებოდეს დაძაბულობის რეალურ განმუხტვას და ყველა მხარეს შორის თანხმობის მიღწევას. ვიცი, რომ ეს ძნელია - დღეს, ომის მერე, ლამის შეუძლებელიც კი ჩანს, მაგრამ ვფიქრობ, რომ მომავალი ამ პროცესს ეკუთვნის. და ვფიქრობ, რომ ის უბრალო ადამიანები, მე რომ ვნახე, ისევე როგორც პოლიტიკოსები ამას აცნობიერებენ.”
[რადიო თავისუფლება] “გაქვთ თქვენ, ან თქვენს პარტიას კონკრეტული პოზიცია აფხაზეთის დამოუკიდებლობის საკითხში?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “არა, არა, არა! ჯერ არა გვაქს ასეთი პოზიცია. მაგრამ მე, როგორც იცით, “პოლონურ ოჯახთა ლიგის” თავმჯდომარის მოადგილე ვარ და დღეს უკვე ბევრი რამის თქმა შემიძლია ამ სიტუაციაზე (აფხაზეთში). მაგრამ უნდა ვაღიარო, და იგივე ეხება კოსოვოს საკითხში ჩემს პოზიციას, რომ რაც მეტს ვკითხულობ, რაც მეტს ველაპარაკები ალბანელებს თუ სერბებს, მეტად ვაცნობიერებ, კიდევ რამდენი მაქვს წასაკითხი, რამდენი სალაპარაკო, რამდენი შეხვედრა მაქვს ჩასატარებელი, რათა საბოლოოდ ჩამოვაყალიბო პოზიცია კოსოვოს სტატუსთან, თუ ბოსნიაში არსებულ ვითარებასთან დაკავშირებით.
[რადიო თავისუფლება] “აქვე იმას ვიტყვი, რომ წეღან ახსენეთ - აფხაზეთში ომი გრძელდებაო. ომი იქ კარგა ხანია აღარ არის, ცალკეული ინციდენტები კი, ომი არა...”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “დიახ, ინციდენტები...”
[რადიო თავისუფლება] “თქვენ ახსენეთ პოლონური უმცირესობა აფხაზეთში. რამდენი ადამიანია, როგორ ცხოვრობენ?
[სილვესტერ ხრუშჩი] “იცით, მე კათოლიკე ვარ და ძალიან გამიხარდა, რომ პოლონური სათვისტომოს წევრებსა და სხვა ხალხების წარმომადგენლებსაც, რომლებიც კათოლიკეები არიან, ეკლესიაში სიარულის საშუალება აქვთ. რაც შეეხება პოლონელების რაოდენობას - 2000-მდე კაცი იქნება. ვფიქრობ, ზუსტად თვითონაც არ იციან, რამდენი ადამიანია! მაგრამ დავრწმუნდი, რომ კარგად ორგანიზებული სათვისტომოა, გულითადი ურთიერთობა აქვს სხვებთან და ეს სასიხარულოა, რადგანაც კარგი სამომავლო პროგნოზის გაკეთების საშუალებას იძლევა.”
[რადიო თავისუფლება] “ბოლოხანს შეერთებულმა შტატებმა და ევროკავშირმა გააკრიტიკეს არჩევნები აფხაზეთში. როგორია თქვენი პოზიცია? როგორ ფიქრობთ, ეს არჩევნები კარგი იყო თუ ცუდი საქართველოსთან ურთიერთობისთვის, კონფლიქტის დარეგულირების პროცესისთვის?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “როგორც ევროპარლამენტის დეპუტატი, როგორც დემოკრატი, ვფიქრობ, რომ ნებისმიერი დემოკრატიული პროცესი, რომელიც ხალხის აქტიურობას ეფუძნება, რომელიც საზოგადოების ორგანიზებელობის გამოვლენა - კარგი სიმბოლოა. და კარგი იყო თუ არა ეს არჩევნები, ამას მომავალი აჩვენებს, მე ახლა გამიჭირდება შეფასება.”
[რადიო თავისუფლება] “ის, რომ 200000-ზე მეტმა ქართველმა არჩევნებში მონაწილეობა ვერ შეძლო, თქვენთვის პრობლემა არ არის?”
[სილვესტერ ხრუშჩი] “მე არ ვიცოდი, არ ვიცი, რამდენი ქართველია, რამდენს შეეძლო არჩევნებში მონაწილეობის მიღება. როგორც უკვე ვთქვი, ეს მომავლის საქმეა - ჩემი პასუხისმგებლობა ეხება ამ ხალხებს შორის თანხმობის მიღწევის, დამეგობრების პროცესებს, მათს რაც შეეიძლება მალე დაახლოვებას, ამის მალე მიღწევას.”
