Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

რა ადარდებს ავღანეთში მყოფ ქართველ ვიცე-პოლკოვნიკს


პოლკოვნიკი ზვიად ჩადუნელი
პოლკოვნიკი ზვიად ჩადუნელი

საქართველოს მოსახლეობას ბევრი სმენია ავღანეთში მყოფი ქართული ქვედანაყოფის შესახებ, მაგრამ ძალიან ცოტა ვინმემ თუ იცის მსოფლიოს ცხელ წერტილებში მყოფ სხვა პროფესიონალებზე, რომლებიც კოალიციურ ჯარებს სხვადასხვა ლოგისტიკური სამუშაოების შესრულებაში ეხმარებიან. საუბარია ავღანეთში ამერიკულ უსაფრთხოების კერძო ფირმებში მყოფ ქართველ ჯარისკაცებზე, რომლებმაც საკუთარი მხედრული გამოცდილების გაქირავება მას შემდეგ გადაწყვიტეს, რაც სამხედრო უწყებაში წინა წლებში გატარებულმა საკადრო პოლიტიკამ თუ საკადრო წმენდამ ისინი საკუთარ სამშობლოში უმუშევარი დატოვა. ავღანეთში მყოფი ერთ-ერთი ასეთი სამხედრო მაღალჩინოსანია ვიცე-პოლკოვნიკი ზვიად ჩადუნელი, რომელსაც ჰელმანდის პროვინციაში დავუკავშირდი.

ზვიად ჩადუნელი: კობა, პირველ რიგში, დიდი მადლობა მინდა გადავუხადო რადიო თავისუფლებას, რომ არ ივიწყებს ძველ მეომრებს, სადაც არ უნდა იყვნენ ისინი - თბილისსა თუ ჰელმანდის ქვიშიან უდაბნოში. კი, ამჯერად ჰელმანდის პროვინციაში ვარ, ბაზა ლეზერნეკზე - იქ, სადაც ქართველებიც არიან. ვმუშაობ ერთ-ერთ ამერიკულ კომპანიაში, სახელწოდებით "DYNCORP-INTERNATIONAL“, რომელიც არის ამერიკული არმიის პირდაპირი კონტრაქტორი ლოგისტიკის დარგში და მოქმედებს არა მარტო ავღანეთში, არამედ აზიასა და აფრიკაშიც კი.

ამას წინათ მე ერთ-ერთ ქართველ სამხედროს ვესაუბრე... თურმე თავის შვილს სჭირდებოდა რაღაც დახმარება და მან ვერ გამონახა საშუალება, რომ დახმარებოდა თავის შვილს. მან გულისტკივილით თქვა, რომ მიმართა ზემდგომ ორგანოებსაც, თავდაცვის სამინისტროსაც, საკუთარ მეთაურობასაც, მაგრამ ვერ გაარკვია, თუ როგორ უნდა ეშველა საკუთარი ოჯახისთვის...
ზვიად ჩადუნელი

რადიო თავისუფლება: ზვიად, რამდენი ხანია, რაც შენ მანდ იმყოფები, მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე ცხელ წერტილში?

ზვიად ჩადუნელი: პრინციპში, უკვე სამი წელია, რაც ავღანეთში ვარ და მანამდე ერაყშიც ვიყავი, ასევე ამერიკელ კონტრაქტორად, სამოქალაქო კონტრაქტორად, ოღონდ პირდაპირ ვემსახურები ამერიკის არმიას, რა თქმა უნდა, ლოგისტიკის განხრით.

რადიო თავისუფლება: ზვიად, ქართველებთან ერთად ვარო ლეზერნეკზე. ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია, თითქოს ქართველი სამხედროების ბოლო ნაკადი წამოვიდა ჰელმანდის პროვინციის მაგ ბაზიდან. იმყოფებიან ახლა შენთან ქართველები?

ზვიად ჩადუნელი: კი, არიან. მაგათ განრიგს ზუსტად ვერ გეტყვი, მაგრამ ლეზერნეკის ბაზა, სადაც ამჟამად ვიმყოფებით, უკვე ნელ-ნელა იხურება, კოალიციის ჯარები უკვე ნელ-ნელა ტოვებენ აქაურობას და, რა თქმა უნდა, მათ შორის, ქართველებიც. მგონი, წინა კვირას ჩავიდა საქართველოში ერთი თუ ორი ქვედანაყოფი, ზუსტად არ ვიცი. შეიძლება რამდენიმე ათეული [ქართველი ჯარისკაცი] იყოს დარჩენილი, ვერ მოგახსენებთ, მაგრამ დღე- დღეზე ქართველებიც და მთელი კოალიციის შემადგენლობაც დატოვებს ამ ბაზას და, საბოლოო ჯამში, ქვეყანასაც.

რადიო თავისუფლება: ზვიად, მიამბე შენი შთაბეჭდილება ქართველ ჯარისკაცებზე - მანდ, ამ ურთულეს ოპერაციაში, როგორ ჩანან ქართველი ჯარისკაცები? ამას იმიტომ გეკითხები, რომ შენ მათ იცნობ საქართველოში შენი მოღვაწეობის დროიდან, რაზეც ცოტა მოგვიანებით ვისაუბროთ. მართლა ისეთი მამაცები, ორგანიზებულები და დისციპლინებულები არიან ქართველი ჯარისკაცები, როგორც ეს სხვადასხვა მოხსენებიდან გვსმენია?

ზვიად ჩადუნელი: პირველ რიგში, ვიცით, რომ ქართველ კაცს და ქართველ ჯარისკაცს არასდროს არ აკლდა შემართება და ბრძოლის ჟინი. მთავარია, როგორ წარმართავ ამას. რა თქმა უნდა, არის საკმარისად დიდი პოტენციალი, მაგრამ თუ ეს გამოცდილება სამომავლოდ იქნება გამოყენებული არმიის მშენებლობაში, მის გაძლიერებასა და გაწვრთნაში, მაშინ შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ეს მისია [ავღანეთში] იყო სასარგებლო და გამოცდილების მომცემი ჩვენი არმიისთვის. თუმცა კოალიციაში ამ ეტაპზე ყოფნა ქართული არმიისათვის დიდ რამეს უნდა ნიშნავდეს. მით უმეტეს მაშინ, როდესაც ისინი [ქართველი ჯარისკაცები] ამერიკის არმიის საზღვაო ქვეითებთან ერთად მონაწილეობენ და სხვადასხვა მოწინავე არმიის შეიარაღებულ ძალებთან აქვთ შეხება. ეს თავისთავად, რა თქმა უნდა, დიდ გამოცდილებას იძლევა.

არ მინდა ისე გამოვიდეს, რომ რაღაც ყოველწლიურ მიმართვებს ვგზავნი თავდაცვის სამინისტროსა და გენერალურ შტაბში, რომ განიხილონ როგორმე ჩემი კანდიდატურა, რომ ჩემი ცოდნა და გამოცდილება მოვახმარო ქართულ არმიას, მაგრამ, აი, უკვე 5-6 წელი გავიდა, რაც არანაირი პასუხი არ მიმიღია...
ზვიად ჩადუნელი

რადიო თავისუფლება: ზვიად, მოდი ახლა იმაზე ვისაუბროთ, როგორ უნდა შევინარჩუნოთ ეს გამოცდილება.

ზვიად ჩადუნელი: ანუ, მე რა მინდა ვთქვა... აქვე დავამატებდი, რომ ისე არ უნდა გამოვიდეს, როგორც ეს იყო მაშინ, როდესაც ჩვენები იბრძოდნენ ერაყში 3-4-5 წლის განმავლობაში. თუ კი ჩვენ მათ გამოცდილებას არ გამოვიყენებთ, ჩვენ იმავე შეცდომებს დავუშვებთ. ანუ მე ვხედავდი, რომ იგივე შეცდომები იყო დაშვებული ავღანეთშიც, რაც ჩვენებმა, მაგალითად, ერაყში დაუშვეს. იმ კუთხით ვგულისხმობ ამ გამოცდილებას, რომ მომავალში იგივე შეცდომები არ გავიმეოროთ და ეს შეცდომები მიზანმიმართულად იქნეს გააზრებული.

რადიო თავისუფლება: ზვიად, იქნებ დააზუსტო ვის შეცდომებზე საუბრობ? ჯარისკაცების შეცდომებზე სამხედრო ოპერაციის მსვლელობის დროს თუ მათი ხელმძღვანელობისა?

ზვიად ჩადუნელი: არა, მე ვლაპარაკობ ზოგადად, რადგან მეთაურების შეცდომებს მე აქედან ვერ დავინახავ. არ ვიცი, ისინი რა გადაწყვეტილებას იღებენ ბრძოლის ველზე, მაგრამ მხედველობაში მაქვს ელემენტარული დისციპლინა თუ სხვადასხვა სახის მომზადება. ანუ, ალბათ, ჩვენს არმიას ბევრი აქვს სამომავლოდ სასწავლი იმისათვის, რომ გავუთანაბრდეთ, მაგალითად, აშშ-ის საზღვაო ქვეითებს ან დიდი ბრიტანეთის არმიას. რა თქმა უნდა, ჩვენი არმია დაბალ დონეზე გამოჩნდება, ამ ბუმბერაზი ქვეყნების არმიებთან შედარებით, თუმცა, კიდევ გავიმეორებ, არსებობს პერსპექტივა იმისა, რომ, ღმერთმა არ ქნას და, თუ რამდენიმე წლის შემდეგ კიდევ დაგვჭირდა ასეთი ოპერაცია, ჩვენ უნდა ვიყოთ იმათ დონეზე ნებისმიერ ოპერაციაში, დისციპლინისა თუ ფიზიკური მომზადების მხრივ.

რადიო თავისუფლება: ზვიად, გასაგებია, რომ ქართველი ჯარისკაცები დისციპლინისა და ბრძოლისუნარიანობის მხრივ ჩამორჩებიან მოწინავე ქვეყნების არმიებს და ეს არ არის საიდუმლო. მაგრამ არსებობს ინფორმაცია, - და ეს შენც გაგიგია და მეც, - რომ ქართველი ჯარისკაცების ანაზღაურება ბევრად ჩამორჩება ამერიკელი, გერმანელი თუ ბრიტანელი ჯარისკაცისას და, ალბათ, ესეც გასათვალისწინებელი ფაქტორია.

ზვიად ჩადუნელი: აუცილებლად, ესეც, პირადი მოტივაციაც გასათვალისწინებელია, რა თქმა უნდა. ამას წინათ მე ერთ-ერთ ქართველ სამხედროს ვესაუბრე, რომელიც, ალბათ, ძალიან გულდაწყვეტილი იყო, რომ თურმე თავის შვილს სჭირდებოდა რაღაც დახმარება და მან ვერ გამონახა საშუალება, რომ დახმარებოდა თავის შვილს. მან გულისტკივილით თქვა, რომ მიმართა ზემდგომ ორგანოებსაც, თავდაცვის სამინისტროსაც, საკუთარ მეთაურობასაც, მაგრამ ვერ გაარკვია, თუ როგორ უნდა ეშველა საკუთარი ოჯახისთვის. და რაკი ფინანსური დახმარება აღნიშნე, ზუსტად იგივე მოტივატორია, რომ ჯარისკაცებს არ აქვთ იმხელა ანაზღაურება, რომ ელემენტარულად თავიანთ ოჯახებს მიხედონ თუნდაც სამედიცინო დახმარების სახით, რაც პრიორიტეტული უნდა იყოს იმ ჯარისკაცებისათვის, ვის უკანაც ოჯახები დარჩა.

იყო ბევრი დაპირება, რომ იცვლებოდა სტრუქტურები და პრიორიტეტები. პატაკით მივმართე თავდაცვის სამინისტროს, შევხვდი გენერალური შტაბის ხელმძღვანელობას. იმის შემდეგ უკვე ორი წელი გავიდა, მეტი. ელემენტარული პასუხიც არ არის პროფესიულ დონეზე, ხარ საჭირო თუ არა. ანუ არანაირი პასუხი მას შემდეგ არ გამიგია...
ზვიად ჩადუნელი

რადიო თავისუფლება: ეს მართლაც საყურადღებო ინფორმაციაა, საქართველოს ხელისუფლების იმ ოპტიმისტური განცხადებების ფონზე, რომ რამდენჯერმე გაიზარდა ავღანეთში, ზოგადად, ცხელ წერტილებში მყოფი სამხედრო მოსამსახურეების ანაზღაურება და მათი ოჯახების სამედიცინო დახმარება. იმედი მაქვს, რომ ჩვენი ინტერვიუს მოსმენის შემდეგ საქართველოს სამხედრო ხელმძღვანელობა ადეკვატურად უპასუხებს ამ ინფორმაციას. ზვიად, შენ ახსენე სამხედრო გამოცდილების შენარჩუნება. და აქ მინდა რადიომსმენელს შევახსენო, რომ ზვიად ჩადუნელი, რომელიც ახლა ავღანეთიდან - ჰელმანდის პროვინციიდან -გველაპარაკება, არის ძალიან მაღალი დონის პროფესიონალი. 1994-98 წლებში შენ დაამთავრე სანკტ-პეტერბურგის უმაღლესი საერთო-საჯარისო სამეთაურო სასწავლებელი. მანამდე შენ იბრძოდი აფხაზეთში საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისათვის. სულ პირტიტველა ბიჭი მახსოვხარ. შემდეგ, 2000 წელს, გაიარე ჯერ თურქეთის მცირე დაგეგმარების, შემდეგ სამთო მომზადების კურსები შვეიცარიაში. 2003 წელს კი, უკვე როგორც „შავნაბადას“ ბატალიონის მეთაური, აშშ-ის არმიის სამეთაურო და გენერალური შტაბის კოლეჯში გაგგზავნეს. და შენ არ ხარ საქართველოს ჯარში. მეტიც, შენ 2005 წელს გაიძულეს წასულიყავი ჯარიდან და დღემდე შენი გამოცდილება საქართველოს არ სჭირდება. გულწრფელად მითხარი, რა არის ამის მიზეზი ?

ზვიად ჩადუნელი: კი, რაც ჩამოთვალეთ, ნამდვილად ასეა, გამოცდილებას და განათლებას რაც შეეხება. მაგრამ ამ შეკითხვას მე ბოლო 6 წელი ვერ გავეცი პასუხი. ეს ყველაფერი, გარკვეულწილად, რაღაც დაბრკოლების ზოლად გადაიქცა ჩემსა და თავდაცვის სამინისტროს შორის. არ მინდა ისე გამოვიდეს, რომ რაღაც ყოველწლიურ მიმართვებს ვგზავნი თავდაცვის სამინისტროსა და გენერალურ შტაბში, რომ განიხილონ როგორმე ჩემი კანდიდატურა, რომ ჩემი ცოდნა და გამოცდილება მოვახმარო ქართულ არმიას, მაგრამ, აი, უკვე 5-6 წელი გავიდა, რაც არანაირი პასუხი არ მიმიღია.

რადიო თავისუფლება: ირაკლი ოქრუაშვილის მინისტრობის დროს შენ დაგითხოვეს არმიიდან, როგორც მე ვიცი, იმის გამო, რომ უარი არ თქვი იმ შენს ყოფილ თანამებრძოლებზე, ვისი ავტორიტეტი, წონა თუ გავლენა არმიაში ვიღაცას არ აწყობდა.

ზვიად ჩადუნელი: კი, ალბათ... არ ვიცი, შეიძლება ერთ-ერთი მიზეზი ეგ იყო. მეორე მიზეზი კი, ალბათ, ის, რომ მაშინდელმა ახალგაზრდა მეთაურებმა პირდაპირ განმიცხადეს, რომ მათ საერთოდ არ აინტერესებდათ ამერიკაში თუ სხვაგან განათლებამიღებული ოფიცრები. უბრალოდ, ხაზი გაუსვეს იქ, რომ არანაირ ჩემს განათლებას და გამოცდილებას მათთვის მნიშვნელობა არ ჰქონდა. ალბათ, ეს იყო მათთვის მისაღები მიზეზი, რომ ჩემი დათხოვნა მომხდარიყო ქართული ჯარიდან.

რადიო თავისუფლება: 2012 წელს მახსოვს შენ სიხარული და ოპტიმიზმი. ვიცი, რომ აპირებდი გაგეწყვიტა კონტრაქტი აშშ-ის უსაფრთხოების კომპანიასთან და დაბრუნებულიყავი სამშობლოში. და ვიცი, რომ ჩახვედი კიდევაც. ახლა კი შენს ნათქვამში მე ერთგვარ იმედგაცრუებას ვამჩნევ. მოკლედ, რა გითხრა თავდაცვის სამინისტროს ახალმა ხელმძღვანელობამ, რომელიც საკადრო პოლიტიკაში სამართლიანობის აღდგენის დევიზით მოვიდა უკანონოდ დათხოვნილი ოფიცრების მიმართ?

მას შემდეგ, რაც კოალიციური ძალები დატოვებენ ავღანეთს, არა მგონია, რომ ავღანეთის არმიამ შეძლოს მთელ ქვეყანაში აქ კონტროლის დამყარება. ანუ ვფიქრობ, რომ ახლო აღმოსავლეთი კარგა ხანს დარჩება ცხელ წერტილად. ალბათ, ხედავთ, რა ხდება ერაყში. იგივე მდგომარეობა იყო დაახლოებით, როდესაც კოალიციურმა ძალებმა დატოვეს ერაყი და რამდენიმე წლის შემდეგ როგორ შეიცვალა ვითარება... იგივე შეიძლება განმეორდეს აქაც, ავღანეთში...
ზვიად ჩადუნელი

ზვიად ჩადუნელი: ცოტა გადახვევას გავაკეთებ. 2008 წელს, როდესაც მოხდა უბედურება, ომის შემდეგ, დარწმუნებული ვიყავი, რომ დაიწყებდნენ პროფესიონალი ქართველი ჯარისკაცების შეკრებას და დაბრუნებას. ჩავედი 2009 წელს საქართველოს თავდაცვის სამინისტროში, მაგრამ, აი, იმ დროსაც კი პასუხი ვერ მივიღე იმაზე, საჭირო იყო თუ არა განათლებული და გამოცდილი ოფიცერი ქართულ არმიაში. ელემენტარულად, ისიც კი ვერ გავიგე, თუ როგორი ოფიცერია საჭირო დღეს ქართულ არმიაში. 2012 წელი ახსენე და... 2012 წელს ვიყავი ჩასული მაშინდელ ხელმძღვანელობასთან. იყო ბევრი დაპირება, რომ იცვლებოდა სტრუქტურები და პრიორიტეტები. პატაკით მივმართე თავდაცვის სამინისტროს, შევხვდი გენერალური შტაბის ხელმძღვანელობას. იმის შემდეგ უკვე ორი წელი გავიდა, მეტი. ელემენტარული პასუხიც არ არის პროფესიულ დონეზე, ხარ საჭირო თუ არა. ანუ არანაირი პასუხი მას შემდეგ არ გამიგია.

რადიო თავისუფლება: დაბოლოს, ზვიად, ერთი შეკითხვა და დავასრულოთ. რა ვითარებაა ჰელმანდის პროვინციაში უსაფრთხოების თვალსაზრისით?

ზვიად ჩადუნელი: პრინციპში, ამ ეტაპზე შეფასება ძნელია. როცა სტაბილურობა არ არის, მდგომარეობა ყოველ წუთში შეიძლება შეიცვალოს. და ჩვენი საუბრის დაწყების წინაც გითხარი, რომ შეიძლება 10 წუთის შემდეგ გაისმას სირენა და ყველანი უნდა გავიქცეთ ე. წ. ბუნკერებში. მაგრამ მას შემდეგ, რაც კოალიციური ძალები დატოვებენ ავღანეთს, არა მგონია, რომ ავღანეთის არმიამ შეძლოს მთელ ქვეყანაში აქ კონტროლის დამყარება. ანუ ვფიქრობ, რომ ახლო აღმოსავლეთი კარგა ხანს დარჩება ცხელ წერტილად. ალბათ, ხედავთ, რა ხდება ერაყში. იგივე მდგომარეობა იყო დაახლოებით, როდესაც კოალიციურმა ძალებმა დატოვეს ერაყი და რამდენიმე წლის შემდეგ როგორ შეიცვალა ვითარება... იგივე შეიძლება განმეორდეს აქაც, ავღანეთში.

  • 16x9 Image

    კობა ლიკლიკაძე

    ჟურნალისტი. მუშაობს საერთაშორისო სამხედრო თანამშრომლობის, შეიარაღებული კონფლიქტების, ნატოს და ევროკავშირის სამეზობლოს სამხედრო პოლიტიკისა და უსაფრთხოების საკითხებზე. რადიო თავისუფლების ჟურნალისტია 2001 წლიდან.

XS
SM
MD
LG