თუ საბჭოთა ფოტოებსა და კინოებს გადაავლებთ თვალს, ნახავთ, რომ ყვავილებიდან ყველაზე ხშირად კადრში სწორედ მიხაკი ჩანს. მიხაკებს ხატავდნენ მისალოც ბარათებზეც. და ეს მაშინ, როდესაც საბჭოთა კავშირის უზარმაზარ ტერიტორიაზე, უდაბნოთი დაწყებული არქტიკითა და ტუნდრით დამთავრებული, ყველანაირი კლიმატური სივრცე იყო და იქ დაახლოებით 20 ათასამდე სახეობის ყვავილი ხარობდა, აქედან მარტო 6 ათასამდე - კავკასიაში.

მიხაკები უფრო ხშირად პანაშვიდებსა და დაკრძალვებზე მიჰქონდათ, თუმცა ბევრ ძველ ფოტოზე პატარძლებსაც მიხაკები უჭირავთ. სამგლოვიარო და სადღესასწაულო მიხაკების ერთმანეთისგან გასარჩევად, ზოგან ასეთი წესიც მოქმედებდა, ლუწი რაოდენობის მიხაკი - პანაშვიდზე, კენტი - ქორწილში.

და რატომ მიხაკები?

საბჭოთა კავშირში მიხაკები რამდენიმე რამემ გახადა ასე პოპულარული. კომუნისტური რევოლუციის კვალდაკვალ წითელი მიხაკი სოციალიზმის, მუშათა მოძრაობის სიმბოლოდ იქცა. იმ პერიოდში ყველაფერი წითელი ძალიან ფასობდა. ეს სსრკ-ის სახელმწიფო ფერი იყო, მისი დროშის, მისი ვარსკვლავის. ხშირად კუბოებსაც კი შიგნიდან წითელი ნაჭერი ჰქონდა გამოკრული.

ტრადიციად იქცა 9 მაისს წითელი მიხაკებით გამოსვლა, ძმათა სასაფლაოებსა და მემორიალებზეც წითელი მიხაკები მიჰქონდათ.

მაგრამ იყო სხვა მიზეზებიც.

მიხაკი ველურ პირობებში თითქმის არ იზრდება. ისინი გამოჰყავდათ სათბურებში. მიხაკის სათბურები საქართველოში ბლომად იყო, თბილისში - თბილისის ზღვაზე, კრწანისში (აქ სხვადასხვა ფერის მიხაკების კალმებს ამზადებდნენ) მთაწმინდის რაიონში, დიღომშიც.

სათბურები იყო რეგიონებშიც, მაგალითად, აფხაზეთში - სოხუმში, საიდანაც ყვავილები სოჭში გაჰქონდათ.

ამ სათბურებში მოყვანილი მიხაკები ხვდებოდა შემდეგ საფლავებზე, ქორწილებში, სახლის ლარნაკებში, საბავშვო ზეიმებზე.

„ახლა ძალიან გაფართოვდა ასორტიმენტი, ძალიან ბევრი ყვავილი შემოდის, საბჭოთა კავშირის დროს კი მხოლოდ რუსეთიდან შემოდიოდა [სახეობები]. ახლა ტროპიკული მცენარეებით დაწყებული ყველაფერია“, - ამბობს აგრარულ მეცნიერებათა აკადემიის დოქტორი მარინა მუჩიაძე.

მიხაკების სათბურები 90-იანმა წლებმა შეიწირა, გაზი და დენი აღარ იყო, ამიტომ ვერც მიხაკს გამოზრდიდი. მაშინ დიღმის სათბურებში ყვავილების ნაცვლად, კიტრისა და პამიდვრის მოყვანა დაიწყეს.

„90-იანი წლებიდან ყველაფერი მოიშალა. მიხაკი არის სამრეწველო მცენარე. სამრეწველო კულტურას მოვლა-მოყვანას თავისი წესები აქვს. ნიადაგი უნდა, სათბური, გაზი, ჩვეულებრივი სარწყავი წყლითაც ვერ მორწყავ. ამიტომ მისი გამოყვანა აღარ უღირთ. დღეს ვარდი უფრო მოგებიანია. მიხაკი ვარდზე ბევრად იაფი ღირს. ახლა მიხაკები თურქეთიდან, პოლონეთიდან შემოდის. საქართველოში არავინ მეგულება მიხაკები გამოჰყავდეს“, - ამბობს მარინა მუჩაიძე.

გამქრალ მიხაკს საქართველოში არც არავინ გამოსტირებია. ის ისედაც თავსმოხვეული ერთფეროვნება იყო. ეს ძალიან კარგად გამოჩნდა, 1989 წლის 9 აპრილის შემდეგ, როდესაც ხალხმა ტრაგედიის სიმბოლოდ ტიტები აირჩია, თუმცა სამართლიანობისთვის უნდა ვთქვათ, რომ დაღუპულთა ხსოვნის პატივსაცემად რუსთაველზე ტიტებთან ერთად ძალიან ბევრი მიხაკიც მიიტანეს. ეს ჯერაც ის ყვავილი იყო, რომლის შოვნაც საქართველოში ყველაზე ადვილად შეიძლებოდა.