სვიატოსლავ ბოიკოს, რომელიც საკუთარ თავს მოხალისე მომღერალს და „კულტურული ფრონტის მებრძოლს“ უწოდებს, იცნობს ლამის ყველა უკრაინელი ჯარისკაცი და მოხალისე მეომარი, ვისაც ე. წ. ატო-ს, ანუ უკრაინის შეიარაღებული ძალების ანტიტერორისტული ოპერაციის, ზონაში შეუსრულებია საბრძოლო დავალება. ანსამბლი „შიროკი ლანი“, რომლის ლიდერიც სვიატოსლავია, პრორუსულად განწყობილი სეპარატისტების წინააღმდეგ მებრძოლი ჯარისკაცების გასამხნევებლად რეგულარულად ატარებს კონცერტებს აღმოსავლეთ უკრაინაში, სადაც მოხალისე მომღერლები რამდენჯერმე აღმოჩნდნენ საფრთხის წინაშე. ამ რთულ და საპასუხისმგებლო საქმიანობაში სვიატოსლავის პიარმენეჯერის ფუნქციას ასრულებს მისი მეუღლე, თამარა დუდა, სამოქალაქო აქტივისტი, რომელიც საქველმოქმედო აქციებს მართავს და შემოსული თანხებით შეძენილ სხვადასხვა სახის ჰუმანიტარულ დახმარებას ურიგებს უკრაინელ მეომრებს. მეტწილად ამ დახმარების ბენეფიციარები არიან მოხალისე ჯარისკაცები, რომლებიც გაცილებით უფრო ცუდად არიან აღჭურვილნი და უზრუნველყოფილნი, ვიდრე რეგულარული არმიის წარმომადგენლები.
ცოტა ხნის წინ, ევროპაში მცხოვრები უკრაინული დიასპორის დახმარებით, წყვილმა ორკვირიანი ტურნე დაიწყო ცენტრალურ ევროპაში, სადაც მათი პირველი გაჩერება იყო ჩეხეთის დედაქალაქი პრაღა. აქ, ერთ-ერთ ყველაზე ძველ და ცნობილ კინოხელოვნების სკოლა-სახელოსნო „ფამუს“ ბარში, სვიატოსლავ ბოიკომ გამართა საქველმოქმედო კონცერტი და მცირერიცხოვან აუდიტორიას ფრონტის ხაზზე მიღებულ შთაბეჭდილებებზეც ესაუბრა. ეს საუბარი, სვიატოსლავ ბოიკოს სიმღერების თანხლებით, 7 დეკემბერს რადიო თავისუფლების სათავო ოფისში გაგრძელდა, სადაც სვიატოსლავ ბოიკოსა და თამარა დუდას კობა ლიკლიკაძემ უმასპინძლა.
რადიო თავისუფლება: სვიატოსლავ, როგორ გაჩნდა იდეა, რომ გემოგზაურათ ფრონტის ხაზზე და გემღერათ უკრაინელი მოხალისეებისა და ჯარისკაცებისათვის, რადგან მოხალისე მომღერალი თუ სამხედრო ფორმიანი ბარდი - აგერ სტუდიაშიც კი საველე ფორმაში გვესტუმრეთ - არც ისე ჩვეულებრივი სანახავია.
სვიატოსლავ ბოიკო: პირველად ფრონტის ხაზზე ჩემი წასვლა მოხალისეთა მხარდამჭერი იმ ცენტრის მეშვეობით მოხდა, რომელიც ჯერ კიდევ „მაიდნის“ ღირსების რევოლუციის დროს შეიქმნა. პირველად დონბასში წავედი სწორედ როგორც მუსიკოსი და ჩემი ანსამბლის წევრებთან ერთად ჩავატარეთ კონცერტები მოხალისეთა ბატალიონებისათვის. ეს იყო გაცნობითი ხასიათის რეისი, რაც კინაღამ ფატალურად დასრულდა, რადგან ჩვენი ჯგუფი დაბომბვაში მოჰყვა. სამხედრო ბაზაზე, სადაც ჩვენ ღამეს ვათევდით, სეპარატისტების სამხედრო ძალების მხრიდან იერიში განხორციელდა და ძალიან სახიფათო მდგომარეობა შეიქმნა. პირდაპირ ფანჯრებიდან ჩანდა, თუ როგორ ცდილობდა ორი დივერსიული ჯგუფი ბაზაზე შემოჭრას. ეს საინტერესოც იყო და სახიფათოც, ვინაიდან გამთენიისას ნათელი გახდა, რომ დივერსანტებმა ძალიან ახლოს შეძლეს მოსვლა, რადგან უკრაინელ მებრძოლებს, რომლებიც დაცვას ახორციელებდნენ, არ ჰქონდათ არათუ ტეპლოვიზორები, არამედ ღამის ხედვის მოწყობილობა.
რადიო თავისუფლება: რა პერიოდზე გაქვთ ლაპარაკი?
სვიატოსლავ ბოიკო: ეს არის 2014 წლის ივნისი. შემეძლო უფრო ადრეც გავმხდარიყავი მოხალისე, მაგრამ „მაიდნის“ მოვლენების დროს მიღებული ტრავმის გამო მკურნალობას გავდიოდი და მხოლოდ 2014 წლის ივნისისათვის მოვახერხე გამოჯანმრთელება. ვგრძნობდი, რომ შემიძლია და უნდა გამოვადგე ჩემს ქვეყანას. მოკლედ, ზემოხსენებული პირველი სახიფათო რეისის შემდეგ ერთგვარი მანია გამიჩნდა და განმიმტკიცდა აზრი, რომ შემიძლია დავეხმარო ფრონტის ხაზზე მყოფ ჯარისკაცებს. თუმცა მაშინ ჯერ კიდევ არ ვიცოდი, თუ როგორ უნდა გამეკეთებინა ეს. არ ვიცოდი, ადამიანები გამოეხმაურებოდნენ თუ არა მოწოდებას მოხალისეებისათვის დახმარების შეგროვების შესახებ. დავბრუნდი სახლში და ფეისბუკზე დავდე სტატუსი, მოხალისე ვხდები- მეთქი. იმხანად არც კი ვიცოდი, რომ ეს იდეა ასე ჩამითრევდა და მალე უამისოდ ცხოვრებასაც ვეღარ შევძლებდი.
რადიო თავისუფლება: მაგრამ თქვენ გახდით მოხალისე მომღერალი. თქვენი იარაღია გიტარა და არა თოფი ან ავტომატი?
სვიატოსლავ ბოიკო: დიახ, და იგი გაცილებით უფრო ეფექტურია, ვიდრე ავტომატი. ყოველ შემთხვევაში, მე ასე მესმოდა, რომ გიტარით უფრო მეტს გავაკეთებდი, ვიდრე ავტომატით.
რადიო თავისუფლება: და როგორ მიიღეს თქვენი ეს გადაწყვეტილება თქვენმა კოლეგებმა და, რაც მთავარია, როგორი იყო ჯარისკაცების რეაქცია, რადგან ომის დროს სიმღერისათვის არავის სცხელა, როგორც იტყვიან, მუზები დუმან. და ამ დროს თქვენ გიტარით მიდიხართ ფრონტის ხაზზე. რამდენად სჭირდებოდათ მათ ასეთი სულიერი მხარდაჭერა?
სვიატოსლავ ბოიკო: თავდაპირველად ბიჭებში ეს განცვიფრებას იწვევდა. რას აკეთებს ეს კაცი, გიტარით ფრონტის ხაზზეო. კი იყვნენ მოხალისეებს შორის ნაცნობი ბიჭები, ვისთან ერთადაც „მაიდანს“ ვიცავდი, მაგრამ უმრავლესობა მოხალისეთა ბატალიონთა მებრძოლებისა იმ დროს არ მიცნობდა. მაგრამ პირველივე სიმღერის შემდეგ, როგორც იტყვიან, გაუცხოების ყველა ბარიერი ბერლინის კედელივით დაინგრა და უკვე მებრძოლები ელოდებიან ჩვენს ახალ ჩასვლას, მათ უყვართ ჩვენი სიმღერები. ყოველი ახალი ჩასვლის დროს აღმოვაჩენთ ხოლმე, რომ მათ უკვე ზეპირად იციან ჩვენი სიმღერები და ხმასაც აგვაყოლებენ ხოლმე. მახსოვს 2014 წლის ბოლოს ორი კონცერტი ჩავატარეთ დებალცევოში. ესაა დასახლებული პუნქტი, რომელსაც მაშინ ჯერ კიდევ უკრაინის ხელისუფლება აკონტროლებდა, ახლა კი დროებით ოკუპირებულია. იქ მაშინ მდებარეობდა ე. წ. ბლოკპოსტი „კრესტი“, სადაც 30 დეკემბერს ჩავატარეთ კონცერტი, 31-ში კი უკვე ლუგანსკის სტანიცაში ვიყავით. დებალცევოში ეროვნული გვარდიის კულჩიცკის სახელობის ბატალიონისა და სამედიცინო ასეულის მებრძოლებისათვის ჩავატარეთ იმპროვიზებული კონცერტი, ლუგანსკის სტანიცაში კი შინაგან საქმეთა სამინისტროს მოხალისეთა ბატალიონ „ლვოვის“ მებრძოლებისათვის. არასოდეს დამავიწყდება ამ ბიჭების სახეები, მათზე, სიხარულთან ერთად, აღბეჭდილი იყო სიამაყე, რომ სწორედ მათ ერგოთ ბედნიერება, ახალი წლის წინა ღამით მოესმინათ ჩვენი სიმღერები.
რადიო თავისუფლება: სვიატოსლავ, თქვენ მარტო მღერით თუ სხვა მუსიკოსებიც ატარებენ თქვენთან ერთად კონცერტებს ფრონტის ხაზზე?
სვიატოსლავ ბოიკო: კონცერტებს ვატარებთ ანსამბლ „შიროკი ლანთან“ ერთად, რომლის ხელმძღვანელიც ვარ. ფრონტის ხაზზე თავდაპირველად გიტარისტ ოლეგ მატიიცევთან ერთად დავდიოდი, მაგრამ ის ახლა იბრძვის, ჯარში გაიწვიეს მობილიზაციის მეოთხე ტალღის დროს და მებრძოლი გახდა.
რადიო თავისუფლება: და რა საჭირო იყო მისი მობილიზება? აკი თქვი, რომ გიტარით ავტომატზე მეტი დახმარების გაწევა შეიძლებაო?
სვიატოსლავ ბოიკო: იცი, თავიდანვე შევთანხმდით, რომ თუ მოსაწვევს მივიღებდით, თავის დაძვრენას არავინ შევეცდებოდით. მე მოხალისე მებრძოლად ორი მიზეზის გამო არ წავედი: „მაიდნის“ მოვლენების დროს მძიმე კონტუზია მივიღე და ამ კონტუზიის შედეგმა მალევე იჩინა თავი, როდესაც ერთ-ერთი გასვლითი კონცერტის დროს ფრონტის ხაზზე ინტენსიურ სროლაში მოვყევით.
რადიო თავისუფლება: თქვენ მეორედ ახსენეთ „მაიდანზე“ მიღებული ჭრილობა და კონტუზია. ამიტომ არ შემიძლია არ გკითხოთ, კიევის ცენტრში, „მაიდანზე“, რას აკეთებდით და რა შეგემთხვათ?
სვიატოსლავ ბოიკო: „მაიდანზე“ მივედი მკაფიო მიზნით, რომ დავხმარებოდი უკრაინის ევროპული მომავლის დამცველებს. მაგრამ იმ დღეებში არ მინდოდა ვმდგარიყავი მხოლოდ სცენაზე და სხვებივით მხოლოდ უკრაინის ჰიმნი მემღერა. ასევე არ მინდოდა და არ მაინტერესებდა მთელი დღეები მხოლოდ ბარიკადებზე ვმდგარიყავი, რადგან იქ იყო ძალიან ბევრი ადამიანი, დემონსტრანტები, რომელთა აქტიური დახმარება უფრო სწორად მივიჩნიე. მე მომიძებნეს ფუნქცია და ანდრეი პარუბიის („მაიდნის“ თავდაცვის თავმჯდომარეს) კომენდატურის მუშაობის ორგანიზებაში ვეხმარებოდი. ეს იყო ამოცანები, რაც მომარაგებას, წესრიგის დაცვას და ასეთი ყოველდღიური საკითხების გადაწყვეტას მოიცავდა.,
რადიო თავისუფლება: მაგრამ როგორც მომღერალს „ევრომაიდნის“ მოვლენების დროს ეს ტალანტი არ გამოგიმჟღავნებია. თუმცა, როგორც ვიცი, მანამდეც მღეროდი.
სვიატოსლავ ბოიკო: ანსამბლ „შიროკი ლანის“ პირველი შემადგენლობა 2005 წელს შეიკრიბა, თუმცა იქიდან ორნი დავრჩით - მე და ის ჩემი მეგობარი გიტარისტი, რომელიც დღესდღეობით იბრძვის. პირველ შემადგენლობას დიდხანს არ უარსებია და მალე დავიშალეთ. „მაიდნის“ შემდეგ კი, 2014 წლის ივნისში, ორი კაცის შემადგენლობით, ჩვენ პირველი აკუსტიკური კონცერტი ჩავატარეთ მოხალისეთა ბატალიონ „ჩერნიგოვისა“ და „ლვოვის“ ბაზებზე. აგვისტოში კი უკვე სრული შემადგენლობით გამოვედით ქალაქ ლუცკში, ალტერნატიული მუსიკის ფესტივალ „ბანდერშტატზე“.
რადიო თავისუფლება: სვიატოსლავ, მოდი, ამაზე მოგვიანებით ვისაუბროთ და ჩვენს საუბარში უკვე შენი მეუღლე და პიარ-მენეჯერი თამარა დუდაც ჩავრთოთ, რომელიც მოთმინებით გველოდება, როდის მივცემთ სიტყვას, რადგან მასაც ბევრი რამ აქვს მოსაყოლი. თამარა, ვიცი, რომ თქვენ საქველმოქმედო საქმიანობასაც ეწევით ჯარისკაცების დასახმარებლად და ეს არ არის მხოლოდ ჩვეულებრივი ჰუმანიტარული დახმარება, კვების პროდუქტების სახით. გვითხარით, ვინ როგორ გეხმარებათ, რამდენად საგრძნობია შემოწირულება მოსახლეობის მხრიდან და როგორ ხდება ფრონტისათვის ამ ყველაფრის ორგანიზება?
თამარა დუდა: დიდი მადლობა, კობა, ამ შესაძლებლობისათვის, რომ ვისაუბრო დახმარების მასშტაბსა და მთელ ამ საქმეში ადამიანების ჩართულობის მასშტაბებზე. პატარა ისტორიას გიამბობთ. ჩვენი საქმიანობის სულ დასაწყისში, როდესაც კიევში პირველი დაჭრილები ჩამოჰყავდათ, აღმოვაჩინეთ, რომ თითქმის ყველა თვალში იყო დაჭრილი ნამსხვრევისაგან. იმხანად უკრაინელ ჯარისკაცებს თავდაცვის სამინისტრო ვერ უზრუნველყოფდა დამცავი ბალისტიკური სათვალეებით. და მაშინ დავინახეთ, რომ შეგვიძლია დახმარება ამ პრობლემის მოგვარებაში. თავიდან მთელი ჩვენი დანაზოგი თანხით ამერიკაში შევიძინეთ სამხედრო ბაზებიდან ჩამოწერილი ბალისტიკური სათვალეები. მერე კი, როცა საკუთარი ფული გამოგველია, მე ფეისბუკზე პირველი პოსტი დავწერე ჩემი მეგობრებისა და ნაცნობების გასაგონად, ყველას გაქვთ შესაძლებლობა ერთი ან ორი ცალი სათვალე შეგვიძინოთ, ჩვენ კი პასუხისმგებლობას ვკისრულობთ მათ განბაჟებასა და შემოტანაზე-მეთქი. და ამის შემდეგ ჩემთან ოფისში ადამიანებმა დაიწყეს მოსვლა. თქვენ წარმოიდგინეთ, მოდიოდნენ ჯარისკაცთა დედები, პენსიონერებიც კი, ზოგს მოჰქონდა 200, 100, 20 ჰრივნა, ზოგს ერთი ან ორი დოლარი, ვისაც რამდენი შეეძლო. და ამ შემოწირულების წყალობით, ჩვენ კიდევ რამდენიმე ათასი ბალისტიკური სათვალე შევიძინეთ. მთლიანობაში, იმ დროისათვის რაც კი იყიდებოდა, მგონი, ყველაფერი ჩვენ შევიძინეთ.
რადიო თავისუფლება: ამ სათვალეებს თავდაცვის სამინისტროს აბარებდით თუ თავად ჩაგქონდათ სამხედრო ოპერაციის ზონაში მოქმედი სამხედროებისათვის?
თამარა დუდა: არა, ამ ყველაფერს ჩვენს მეგობარ მოხალისეებთან ერთად ვანაწილებდით. ჩვენ მოგვმართავდნენ ჯარისკაცები. ეს ძალიან სწრაფად ხდებოდა, ტელეფონით, „ცხელი ხაზზე“, რადგან მათ იცოდნენ, რომ იმ დროისათვის ასეთი ბალისტიკური სათვალეები მხოლოდ ჩვენ გვქონდა. ბევრმა არც კი იცოდა, რომ ასეთი რამ არსებობს. მაგრამ ვიდრე ჯარისკაცებს დავურიგებდით, როდესაც პირველი პარტია შემოვიტანეთ, სათვალეები წავიღეთ და სასროლეთზე გამოვცადეთ, რათა დავრწმუნებულიყავით, რომ მათ მართლაც შეუძლიათ ნამსხვრევების შეკავება. ჩვენს ნაცნობ მონადირეებთან მოვედით, მათ სათვალეების გამძლეობა გამოსცადეს ტყვიებით, რომლებსაც კურდღელზე ნადირობის დროს იყენებენ. ტყვიებმა ვერ გახვრიტეს ბალისტიკური სათვალე, რამაც დაგვარწმუნა, რომ სწორი არჩევანი გავაკეთეთ, როდესაც ისინი შევიძინეთ. შემდეგ უკვე ჯარისკაცები გვიკავშირდებოდნენ და მადლობას გვიხდიდნენ სათვალეების გამო, რომლებმაც მათ მხედველობა შეუნარჩუნათ. მაგრამ თქვენ ვერ წარმოიდგენთ, რამდენმა ადამიანმა გაიღო შემოწირულება, რომ ჩვენს ჯარისკაცებს ასეთი დამცავი ბალისტიკური სათვალეები ჰქონოდათ.
რადიო თავისუფლება: ისეთი შთაბეჭდილება მაქვს, რომ თქვენ და სვიატოსლავი სამხედროებს შორის დიდი პოპულარობით უნდა სარგებლობდეთ. მითხარით, თქვენ საკუთარი ფონდი გაქვთ შექმნილი ფრონტის დასახმარებლად, თუ სხვა ფონდის ეგიდით საქმიანობთ?
თამარა დუდა: არა, ადამიანები გვენდნენ ჩვენ - სვიატოსლავს, როგორც მუსიკოსს და მე, როგორც აქტივისტს. ისინი კითხულობდნენ ჩვენს ანგარიშებს და პოსტებს ფეისბუკზე. ერთგვარი ჯაჭვური რეაქცია მოხდა. აღმოჩნდა, რომ მე ვიქეცი ერთგვარ საინფორმაციო-საკონტაქტო ცენტრად ბევრი მოხალისე მებრძოლისა და ჯარისკაცისათვის. ეს იყო ჩვენი ფუნქცია. დახმარების პირველი პარტიები ჩვენ დამოუკიდებლად კი არ შემოგვქონდა, არამედ სხვა ფონდების საშუალებით. მაგრამ შემდეგ მე და სვიატოსლავს ერთდროულად გაგვიჩნდა აზრი, რომ თავად გაგვეკეთებინა ეს, შუამავლების გარეშე. ერთგვარი კომერციული მიდგომა არსებობს: მოძებნო პირველი მწარმოებელი და მისგან შეიძინო და არა შუამავლისაგან პროდუქცია, რომელსაც მერე ყველაზე ბოლო მომხმარებელს გადასცემ.
რადიო თავისუფლება: არ შემიძლია არ გკითხოთ, თამარა, თუ რატომ გახდა საჭირო თქვენი მონაწილეობა ჯარისკაცების დამცავი სათვალეებით უზრუნველყოფაში, როდესაც უკრაინის არმიას არალეტალური საშუალებებით დიდ დახმარებას უწევენ აშშ და ევროკავშირის ქვეყნები? რატომ ვერ შეძლო უკრაინის თავდაცვის სამინისტრომ იმის გაკეთება, რაც თქვენ, ორმა ადამიანმა, შეძელით?
თამარა დუდა: იცით, ჩემი აზრით, ომის დაწყებას უკრაინის თავდაცვის სამინისტროს უზარმაზარი ბიუროკრატიული აპარატი მოუმზადებელი შეხვდა. სამხედრო უწყების ხელმძღვანელობა დღესაც კი უძლურია, ჩამოაყალიბოს ტექნიკური პირობები ბევრი პოზიციის თაობაზე. სამხედრო უწყება აღმოჩნდა ძალიან მოუქნელი დინოზავრი. სამწუხაროდ, ისინი დღესაც ბევრ დროს ანდომებენ ასეთი საკითხების გადაწყვეტას. იმედი გვაქვს, რომ ხელისუფლება დაძლევს ამ ინერციას და თავად მოახერხებს ლოგისტიკური საკითხების მოგვარებას, სხვების დაუხმარებლად. მაშინ ჩვენ გამოგვითავისუფლდება დრო და რესურსი სხვა საქმეების გასაკეთებლად. მაგრამ იმხანად ჩვენ მივხვდით, რომ, როგორც მოხალისეებს, ასეთი საკითხები საკუთარ თავზე უნდა აგვეღო, რათა ხელისუფლებისათვის მიგვეცა დრო და საშუალება მოეხდინა სამხედრო ძალების რეორგანიზება.
რადიო თავისუფლება: თამარა, აი, თქვენ ქველმოქმედებით ხართ დაკავებული, სვიატოსლავი ჯარისკაცებისათვის კონცერტებს მართავს, ხშირად ჩადიხართ აღმოსავლეთ უკრაინაში არსებულ ფრონტის ხაზზე. აგერ ახლა აღმოსავლეთ ევროპაში ჩამოხვედით, რათა ახალი წლის წინ შეაგროვოთ შემოწირულება საქველმოქმედო კონცერტებზე კომპაქტდისკებისა და მაისურების გაყიდვით. ოჯახისათვის დრო თუ გრჩებათ? შვილები გყავთ?
თამარა დუდა: მე ორი შვილი მყავს, სვიატოსლავს გოგო ჰყავს. საქმე ისაა, რომ ჩვენ გვესმის, რომ ჩვენს ოჯახებს გარკვეული მსხვერპლის გაღება უწევთ. მათ აკლიათ ჩვენგან ყურადღება, ზრუნვა, ვერ ვუთმობთ საკმარის დროს. მათ ეს ესმით. ესმით, რომ უკრაინაში ბუტაფორიული ან, როგორც ეძახიან, „ჰიბრიდული ომი“ კი არა, ნამდვილ ომია. ეს ომი, მეტნაკლებად, ყველა ადამიანს შეეხო. ყველანი სტრესულ ვითარებაში, საფრთხისა და რისკის პირობებში ვცხოვრობთ. ესაა ტერაქტებისა და პოლიტიკური მკვლელობების საფრთხე. ჩვენ ყველას უნდა გვესმოდეს, რომ ეს ძალიან რთული პერიოდია, რომელიც უნდა გადავიტანოთ და გავიდეთ განვითარების ახალ ეტაპზე, შევქმნათ ახალი მომავალი. და იმას, რასაც ჩვენ ვაკეთებთ, პირველ ყოვლისა, სწორედ ჩვენი შვილებისათვის ვაკეთებთ, რადგან ჩვენ არ გვინდა, რომ როგორც საქართველოშია, კიევიდან 30 კილომეტრის დაშორებით მოგვიხდეს დამცავი ხაზის გავლება. არ გვინდა, რომ ჩვენს ქუჩებზე მოგვიხდეს სანგრების გათხრა. თუმცა კიევში ბევრ სახლში უკვე მოწყობილია თავშესაფრები და გასულ შემოდგომაზე აბსოლუტურად რეალური იყო საავიაციო დაბომბვის საფრთხე. ვფიქრობ, რუსეთის ქმედებების პროგნოზირება შეუძლებელია და ველოდებით, რომ უკრაინაში ნებისმიერ წუთას შეიძლება გართულდეს ვითარება.
რადიო თავისუფლება: კი, ამის პროგნოზირება არავის შეუძლია. სვიატოსლავ, როდის იყავით ბოლოს ფრონტის წინა ხაზზე, დონბასში? დღევანდელ რეალობაზეც ვისაუბროთ. ფორმალურად, აღმოსავლეთ უკრაინაში ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმი მოქმედებს, ადგილი აღარ აქვს ფართომასშტაბიან ბრძოლებს პრორუსულად განწყობილ სეპარატისტებსა და უკრაინის ერთიანობისათვის მებრძოლ ჯარის ნაწილებს შორის, მაგრამ ჯარისკაცები მაინც იღუპებიან პოზიციური სროლების შედეგად და, აი, თამარამაც თქვა ცოტა ხნის წინ, რომ ყველა მაინც მოსალოდნელი საფრთხის მოლოდინშია. ბოლოს როდესაც იქ იყავით, როგორ დაინახეთ თქვენ, როგორც მომღერალმა, ვითარება ფრონტის ხაზზე?
სვიატოსლავ ბოიკო: ბოლოს ფრონტის ხაზზე, ანტიტერორისტული სპეცოპერაციის ზონაში მაშინ ვიყავი, როდესაც პარიზში ტერაქტები მოხდა. მე და თამარა 13 ნოემბერს ვიყავით ჩასული კონფლიქტის ზონაში. ვითარება ასეთია: მძიმე ტექნიკა თითქოს გადის, მაგრამ ეს ხდება მხოლოდ ერთ მხარეს. ფაქტები მეტყველებენ, რომ მძიმე ტექნიკა მხოლოდ ჩვენი მხრიდან ტოვებს კონფლიქტის ზონას. ფრონტის მოპირდაპირე მხარეს კი ტანკებიც დგას, არტილერიაც და ნაღმსატყორცნებიც.
რადიო თავისუფლება: ეს რა, შეუიარაღებელი თვალითაც მოჩანს?
სვიატოსლავ ბოიკო: არა, ეს უკრაინის დაზვერვის მონაცემებია. აი, ასეთ რამეს გეტყვით: ჩვენ ჩასულები ვიყავით ლუგანსკის ოლქის სოფელ ზოლოტოეში, სადაც ფრონტის წინა ხაზზე უკრაინელი მესაზღვრეები დგანან. და ამ დროს მოდის ინფორმაცია, რომ მოწინააღმდეგის მხარეს იმყოფება ოთხი ტანკი, მათ შეიარაღებაშია ნაღმსატყორცნები, მსხვილკალიბრიანი ტყვიამფრქვევები და ამ დროს ჩვენი მხრიდან იქ მხოლოდ მსუბუქად შეიარაღებული მესაზღვრეები დგანან, რომლებსაც, სეპარატისტების მხრიდან იერიშის შემთხვევაში, უნდა შეეკავებინათ მძიმედ შეიარაღებული მოწინააღმდეგე.
რადიო თავისუფლება: ანუ ასეთი თავდასხმის საფრთხე მუდმივად არსებობს?
სვიატოსლავ ბოიკო: დიახ, და ანალოგიური ვითარებაა პესკებში, ავდეევკაში, ლუგანსკის სტანიცაში და დებალცევოს მიმართულებაზე. ანუ არის დაძაბულობა, არის მოწინააღმდეგის მიერ, რუსეთის ჯარების მხრიდან, ამ სამშვიდობო შეთანხმების დარღვევების ფაქტები. თუმცა არ ვიცი, რატომ, მაგრამ ამაზე არ ლაპარაკობენ და ამას არ ახმაურებენ.
რადიო თავისუფლება: შესაძლოა, ალბათ იმიტომ, რომ საერთაშორისო საინფორმაციო საშუალებების ყურადღება გადატანილია ტერაქტებზე პარიზსა და სან-ბერნარდინოში, რომელზეც პასუხისმგებლობა ექსტრემისტულმა ორგანიზაცია „ისლამურმა სახელმწიფომ“ იკისრა, ამ საერთაშორისო ტერორისტული დაჯგუფების წინააღმდეგ მიმდინარე საავიაციო კამპანიაზე სირიასა და ერაყში და ასევე დაძაბულობაზე რუსეთ-თურქეთს შორის. თუმცა უკრაინა კვლავ მსოფლიო ყურადღების ცენტრშია და ყველას სურს დასავლეთში, რომ უკრაინამ შეძლოს სეპარატისტებთან კონფლიქტის მშვიდობიანად მოწესრიგება. სხვა საკითხია, თუ რამდენად შესაძლებელია რუსეთის ჩარევის ფონზე ამ ამოცანის მიღწევა. პირადად მე, როგორც ჟურნალისტი, რომელიც საქართველოში მომხდარ ყველა საომარ კონფლიქტს ვაშუქებდი, აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის მაგალითზე, ასეთი მოგვარების შესაძლებლობას, სამწუხაროდ, სკეპტიკურად ვუყურებ.
სვიატოსლავ ბოიკო: დიდი ანგარიშით, ნებისმიერი შეთანხმება და ხელშეკრულება რუსეთთან იმ ქაღალდის ფასადაც არ ღირს, რომელზეც ისინი იწერება. არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ჩვენ საქმე გვაქვს ასევე ძალიან მძლავრ რუსული პროპაგანდის მანქანასთან და ამ საინფორმაციო ომში უკრაინა დიდი ანგარიშით აგებს. და ეს ფაქტია.
რადიო თავისუფლება: სამწუხაროდ, როგორც ერთმა ცნობილმა ბრიტანელმა ანალიტიკოსმა დაწერა ამას წინათ, ყველა დემოკრატიული სახელმწიფო, რომლის მედიაც ჟურნალისტური ეთიკის დაცვით აშუქებს კონფლიქტებს, ტოტალიტარული სახელმწიფოს პროპაგანდასთან წაგებული რჩება, რადგან პირველები ტრიბუნას აძლევენ მოწინააღმდეგე მხარეებს. დიქტატორულ სახელმწიფოებში მედია, ხელისუფლებასთან ერთად, თავად არის კონფლიქტის მხარე. ვთქვათ, ამ შემთხვევაში უპრობლემოდ მოვიწვევდი ამ სტუდიაში შენთან ერთად იმ მომღერალს, რომელიც პრორუსულად განწყობილ სეპარატისტებს უმღერის დონბასში, რომ გამეგო მისი მოტივაციაც. მაგრამ, მგონი, ღრმად შევდივართ პოლიტიკურ დისკურსში, ამიტომ, მოდი, ახლა კვლავ შენს პარტნიორსა და თანამებრძოლ თამარა დუდას მივცეთ სიტყვა. თამარა, ვისი იდეა იყო საქველმოქმედო შეხვედრა-კონცერტები აღმოსავლეთ ევროპაში, რას ელით ამ გასტროლებით და რაკი, როგორც სვიატოსლავმა თქვა, უკრაინა აგებს საინფორმაციო ომს რუსეთთან, ხომ არ არის ეს ნაბიჯი პოლიტიკის ნაწილი, ვთქვათ, დაეხმაროთ კიევს დასავლეთში საზოგადოებრივი აზრის მობილიზებაში?
თამარა დუდა: ამ მოგზაურობის, ამ ტურის ვიზიტის მთავარი მიზანია საზღვარგარეთ მცხოვრებ ჩვენს უკრაინელ თანამემამულეებთან შეხვედრა ჩეხეთში, პოლონეთსა და გერმანიაში, მცირე აკუსტიკური კონცერტების გამართვა, კონტაქტების დამყარება ადგილობრივ აქტივისტებთან და ასევე იმედი გაქვს, რომ შევაგროვებთ გარკვეულ თანხებს შემოწირულებების სახით, რასაც შემდეგ ანტიტერორისტული სპეცოპერაციის ზონაში წინასაახალწლო ტურისა და კონცერტის ორგანიზებისათვის გამოვიყენებთ: ჩავისხამთ ბენზინს მანქანაში, შევიძენთ გარკვეულ საკვებს, ტკბილეულს და თბილ ტანსაცმელს ჯარისკაცებისათვის. აი, ეს არის ჩვენი ამ ტურის ერთგვარი „გამოყენებითი მიზანი“.
რადიო თავისუფლება: ანუ ამ ტურნესათვის და შემდეგ უკვე ახალ წლამდე აღმოსავლეთ უკრაინაში გასამგზავრებლად თქვენ ძალიან ცოტა დრო გაქვთ?
თამარა დუდა: ასე გამოდის, რადგან ძალიან დატვირთული გრაფიკით ვმუშაობთ. თითქმის ყოველდღე გვაქვს კონცერტები და იმდენ მანძილს გავივლით ჩვენი მანქანით, რამდენზეც ენერგია გაგვწვდება. ყველაზე სასიამოვნო ისაა, რომ ევროპაში მცხოვრები უკრაინელები, უკრაინის სათვისტომო ძალიან კარგად გვხვდება. პრაქტიკულად ყველა ქალაქში, სადაც ჩვენ კონცერტები უნდა ჩავატაროთ, გვახვედრებენ ღამის გასათევს, ორგანიზებულია კვება და გვეხმარებიან საწვავით, რადგან ჩვენ საკუთარი მანქანით დაგვაქვს აკუსტიკური კონცერტისათვის საჭირო აპარატურა. ესეც რომ არა, უნდა აღინიშნოს, რომ ევროპაში და, მათ შორის, ჩეხეთში მცხოვრები უკრაინელები ძალიან ბევრს ეხმარებიან ფრონტს, ეხმარებიან უკრაინის არმიას და ყოველთვის ეძებენ ახალ-ახალ საკონტაქტო პირებს, რომლებიც, თავის მხრივ, ადგილზე საქველმოქმედო საქმიანობით არიან დაკავებულნი. იმედია, რომ ჩვენი ნაამბობი უკრაინულ დიასპორას შეუქმნის წარმოდგენას იმაზე, თუ რა ხდება ფრონტის ხაზზე და საით უნდა მიმართონ თავიანთი დახმარების ვექტორი. აი, ესაა, ჩვენი მოგზაურობის ერთგვარი ამოცანა.
რადიო თავისუფლება: სვიატოსლავ, ჯარისკაცებისათვის რაიმე ახალი საახალწლო, ლირიკული სიმღერა გაქვთ, თუ, ტრადიციულად, სამხედრო-პატრიოტულ რეპერტუარს შესთავაზებთ?
სვიატოსლავ ბოიკო: სიყვარულზე ჩვენ არ ვმღერით. ჩვენ მეტწილად იმ სიმღერებს ვასრულებთ, რის მოსმენაც ჯარისკაცებს უყვართ. ეს არის ჰეროიკა. მათ სიმღერები სჭირდებათ საბრძოლო სულის ასამაღლებლად.
რადიო თავისუფლება: მაშინ ასე დავსვამ შეკითხვას: სვიატოსლავ, იცნობ ქართველ მოხალისეებს, რომლებიც უკრაინელი ჯარისკაცებისა და მოხალისეების მხარდამხარ წელიწად-ნახევარზე მეტია იბრძვიან უკრაინის დამოუკიდებლობისა და ტერიტორიული მთლიანობისათვის? ჩვენი რადიომსმენელები იცნობენ მათ. ამ გადაცემაში მონაწილეობდნენ უკრაინიდან გენერალი კალანდაძე, პოლკოვნიკი მარტიაშვილი, ვიცე-პოლკოვნიკი ქურასბედიანი და „ქართული ლეგიონის“ მეთაური მამულაშვილი. მათ რა სიმღერა უყვართ შენი რეპერტუარიდან?
სვიატოსლავ ბოიკო: დიახ, თითოეულ მათგანს აქვს ჩვენი სიმღერების კომპაქტდისკი. ეს ჩვენი სავიზიტო ბარათია. ჯარისკაცები გვთხოვენ ვუმღეროთ უკრაინული სიმღერები, რადგან მათ სურთ უკრაინული ენა შეისწავლონ.
რადიო თავისუფლება: თქვენ ქართველი მოხალისეები გყავთ მხედველობაში?
სვიატოსლავ ბოიკო: დიახ, ქართველი მოხალისეები. მამუკა მამულაშვილი და მისი ბიჭები უკრაინული სიმღერების შესრულებას გვთხოვენ. განსაკუთრებით უყვართ სიმღერები „სინი უკრიანი“ (უკრაინის შვილები) და „სუმ ვიტრუ“ (ქარის ხმა) .
თამარა დუდა: იცით, ამ სიმღერაზე მინდა გითხრათ, რომ, ჩვენგან მოულოდნელად, სიმღერა „სუმ ვიტრუ“ იქცა დაღუპული ჯარისკაცების ხსოვნისადმი მიძღვნილ სამგლოვიარო სიმღერად, ერთგვარ რეკვიემად და ეს გამოჩნდა ერთ-ერთ ბოლო ფესტივალზე, რომელშიც ანსამბლი „შიროკი ლანი“ მონაწილეობდა. კონცერტს, უმთავრესად, ანტიტერორისტული სპეცოპერაციის ზონაში მყოფი ჯარისკაცები ესწრებოდნენ და როდესაც ნაცნობი მელოდია გაისმა, ჯარისკაცებმა ცალ მუხლზე დაიჩოქეს და ასე უსმენდნენ სიმღერას, რომელიც დაღუპულთა ხსოვნას ეძღვნება.
რადიო თავისუფლება: ამ საუბარს რომ ვისმენ, სულ მინდა გკითხოთ, თქვენი ერთადერთი აუდიტორია ფრონტის ხაზზე მყოფი ჯარისკაცები არიან, თუ საერთო ნაციონალურ მუსიკალურ ფესტივალებზეც გიწვევენ?
სვიატოსლავ ბოიკო: თუ გავითვალისწინებთ ჩვენი მუსიკის ამჟამინდელ აქტუალობას, უკვე დაიწყეს ჩვენი მიწვევა საერთოუკრაინულ მუსიკალურ ფესტივალებზე, მათ შორის, ქალაქის დღის, ახალგაზრდობის დღისა თუ დამოუკიდებლობის დღის აღსანიშნავ კონცერტებზე. ჩვენი სიმღერები და ლექსები იმიტომ მგონია აქტუალური, რომ ის იმ ომზეა, რომელსაც თანამედროვე უკრაინა აწარმოებს თავისი დამოუკიდებლობისა და თავისუფლებისათვის. არის მოწვევა სხვადასხვა ქალაქებიდან, სხვადასხვა ორგანიზატორებიდან და შესაძლებლობის ფარგლებში ვცდილობთ მათში მონაწილეობის მიღებას. გარდა ამისა, ჩვენ უკრაინის ბევრ ქალაქში ვმართავთ საქველმოქმედო კონცერტებს, რომლებზეც შემოწირულებები გროვდება უკრაინელი ჯარისკაცების დასახმარებლად, და ასეთ კონცერტებში მონაწილეობაზე ჩვენს ანსამბლ „შიროკი ლანს“ არასოდეს უთქვამს უარი. ასეთი საქველმოქმედო კონცერტების დროს ჩვენ ჰონორარს არ ვიღებთ. ეს ჩვენი პრინციპია. ორგანიზატორები მხოლოდ ტრანსპორტის, კვებისა და დაბინავების ხარჯებს ფარავენ. რაც შეეხება შეკითხვას, დიახ, ჩვენ 2014 წლამდე მართლა მხოლოდ ძალიან მცირე აუდიტორია გვყავდა, ჯარისკაცებისა და მათი ახლობლების სახით, მაგრამ ახლა უკვე ანსამბლი „შიროკი ლანი“ ნელ-ნელა დიდ სცენაზე გამოდის.
რადიო თავისუფლება: იცით, მე ძალიან მიყვარს თქვენი სეხნიისა და არა მხოლოდ უკრაინაში, არამედ ევროპაშიც ძალიან პოპულარული სვიატოსლავ ვაკარჩუკის სიმღერები. მასაც აქვს რეპერტუარში, როგორც შენ უწოდე, ჰეროიკული სიმღერა - „არ დავნებდები ბრძოლის გარეშე“ . ახლა უცებ ვიფიქრე, რომ საინტერესო იქნებოდა სვიატოსლავ ვაკარჩუკთან ერთად რომელიმე საქველმოქმედო კონცერტში მონაწილეობის მიღება ან ერთობლივი სიმღერის ჩაწერა. არ გიფიქრია ამაზე?
სვიატოსლავ ბოიკო: პირადად მას არ ვიცნობ. როგორც არტისტსა და მომღერალს, სვიატოსლავ ვაკარჩუკს ძალიან დიდ პატივს ვცემ. ძალიან ვაფასებ მის სამოქალაქო პოზიციას. ისიც ძალიან დიდი დოზით მონაწილეობს საქველმოქმედო კონცერტებში, მაგრამ ვაკარჩუკი უფრო მეტად დაჭრილ ჯარისკაცებს, მათ ოჯახებს, ლტოლვილებს და საავადმყოფოებს ეხმარება. მაშინ როცა ჩვენი დახმარება უფრო მეტად ფრონტისკენაა მიმართული, ვაკარჩუკი და მისი ჯგუფი, „ოკენ ელზი“, უფრო ზურგის დახმარებაზეა ორიენტირებული. ის ამ მხრივაც მისაბაძი მომღერალი და არტისტია. ხოლო ერთობლივ პროექტზე, მართალი გითხრათ, არ გვიფიქრია. თანაც, ამ ბოლო ხანებში ძალიან კარგი ურთიერთობა ჩამოგვიყალიბდა ანსამბლ „კომუვნისთან“, რომელიც უკრაინის გოთიკური სცენის ლიდერია. მისი მომღერლებიც ძალიან ბევრ საქველმოქმედო კონცერტს ატარებენ და, ფაქტობრივად, ყველა კონცერტში ანსამბლი „შიროკი ლანი“ და „კომუვნისი“ ერთად ვმონაწილეობთ.
რადიო თავისუფლება: და ჩვენი საუბრის ბოლოს მინდა ორივეს გკითხოთ, რა არის ის მთავარი გამოცდილება, რაც თქვენ, როგორც ხელოვანებმა და ადამიანებმა, შეიძინეთ ფრონტის ხაზზე ჯარისკაცებთან გატარებული ამ წელიწად-ნახევრის განმავლობაში? რა არის ის, რაც ამ ომმა გასწავლათ?
თამარა დუდა: ეს ომი იქცა კატალიზატორად და მან გამოამჟღავნა ადამიანების როგორც საუკეთესო, ისე ცუდი მხარეები. ამ ომმა საზოგადოება დაყო ალალმართლებად და ნაძირლებად და, რაც ჩვენთვის შვების მომგვრელია, კარგი თვისებების მქონე ადამიანები გაცილებით მეტი აღმოჩნდნენ; ადამიანები, ჩვენი კაცები გამოჩნდნენ ჩვენთვის მოულოდნელი კუთხით. ჩვენ ხომ მანამდე ჩაკეტილ საზოგადოებაში ვცხოვრობდით. ახლა კი საერთო განსაცდელმა აჩვენა, თუ რამდენად კარგები და მოწესრიგებულები არიან ჩვენი მოქალაქეები და რამდენად მზად არიან ისინი საერთო საქმისათვის თავის გასაწირად. ჩემთვის მთავარი აღმოჩენა და მთავარი ფასეულობა არიან ადამიანები, რომლებსაც ჩვენ შევხვდით. და მრავალი წლის შემდეგ, როცა ეს ომი დამთავრდება, ჩვენ გვექნება მათთან ურთიერთობა და კიდევ დავეხმარებით ერთმანეთს.
რადიო თავისუფლება: სვიატოსლავ, შეგიძლიათ თქვათ, რომ თქვენ, როგორც არტისტმა და მომღერალმა, იპოვეთ თქვენი ხმა და მყარად დაიკავეთ ეს ნიშა?
სვიატოსლავ ბოიკო: პირველ ყოვლისა, უნდა ვთქვა, რომ მე უფრო მყარად ვგრძნობ თავს როგორც მძღოლი, რადგან ამ წელიწად-ნახევრის განმავლობაში 100 ათას კილომეტრზე მეტი გავიარე. ეს პირველი პლუსია. და მეორეც, მე რეალურად ვიპოვე საკუთარი თავი, მე ვაკეთებ იმას, რაც მომწონს და მსურს, რომ ყველაფერი მივუძღვნა ამ აკუსტიკურ მუსიკას. და ეს მე დამანახვეს იმ ჯარისკაცების თვალებმა, რომლებისთვისაც ვმღეროდი.
რადიო თავისუფლება: არ ყოფილა წუთები, როდესაც დაგისვამთ თქვენი თავისათვის შეკითხვა: ვინ ვარ მე, ჯარისკაცი თუ მომღერალი? თუ თქვენ არ განასხვავებთ ამ ორ ცნებას?
სვიატოსლავ ბოიკო: ვფიქრობ, რომ მე ვარ კულტურული ფრონტის ჯარისკაცი. დიახ, მე ეს შეკითხვა დამისვამს ჩემი თავისათვის და ღმერთისთვისაც მითხოვია, დაენახვებინა ჩემთვის სწორი გზა.
რადიო თავისუფლება: კათოლიკური სამყარო რამდენიმე კვირაში შობის დღესასწაულს იზეიმებს, შემდეგ მართლმადიდებლების ჯერიც დადგება. ახალი წელი კი ყველას გვაერთიანებს. რა სურვილები გაქვთ მომავალი წლისათვის? რას უსურვებთ იმ ჯარისკაცებს, რომლებთანაც უკვე დამეგობრდით?
სვიატოსლავ ბოიკო: პირველ ყოვლისა, მინდა ვუსურვო რწმენა საკუთარი ძალებისა. რწმენა იმისა, რომ ჩვენ ვემსახურებით მართალ საქმეს. ჩვენ არ გვაქვს უკან დასახევი გზა. მინდა ვუსურვო მათ ჯანმრთელობა, ადამიანური ბედნიერება და, პირველ ყოვლისა, გამარჯვება.
თამარა დუდა: მე ვერ ვუსურვებ მათ მშვიდობას, თუმცა ძალიან მსურს ეს. პირველ ყოვლისა, მინდა უკრაინას და უკრაინელ თუ სხვა ჯარისკაცებს, რომლებიც ფრონტის ხაზზე არიან, ვუსურვო გამარჯვება, რადგან გამარჯვების გარეშე ჩვენ ვერ გვექნება მშვიდობა. მსურს, რომ ისინი დაუბრუნდნენ საკუთარ ოჯახებს, კიდევ გააჩინონ ბავშვები, ქალები და ვაჟები, მომავალი უკრაინისათვის.
დაწერეთ კომენტარი