რადიო თავისუფლებამ ინტერვიუ აიღო სტუდია „რეპორტიორის“ ჟურნალისტ ვახტანგ კომახიძესთან, რომელმაც გასულ კვირაში შევიცარიაში ერთ-ერთ ფრანგულ კანტონში ითხოვა თავშესაფარი. კომახიძე აცხადებს, რომ ძალიან რთული გადაწყვეტილება მიიღო და შევიცარიაში კარგი ცხოვრებისათვის არ წასულა. „მუქარა იყო ძალიან სერიოზული. ხოლო ჩვენს ხელისუფლების წარმომადგენლებს ამ მუქარის განხორციელების ყველა შესაძლებლობა აქვთ.“ ვახტანგ კომახიძეს კობა ლიკლიკაძე დაუკავშირდა ტელეფონით.
ვახტან კომახიძე: „ახლა ვიმყოფები ფრანგულ კანტონში, ამ კანტონის თავშესაფრის მოთხოვნის ადგილზე. მე მგონი დაცული ტერიტორიაა და აქ რაიმე ხიფათი არ ჩანს.
რადიო თავისუფლება: ვახტანგ, საქართველოში შენი მხარდასაჭერი რამდენიმე აქცია ჩატარდა, პოლიტიკური პარტიებიც მიმართავენ ხელისუფლებას, მაგრამ შენი ხმა არ ისმის. რა არის შენი მთავარი სათქმელი?
ვ. კომახიძე: „განცხადება რომ გავაკეთე, იმ განცხადებაში ეს ყველაფერი ვთქვი. უბრალოდ, არ ვიცი, იმდენად რთული საკითხია... აქ მომიწევს ალბათ ყველაფრის დამტკიცება და ყველა საკითხი ალბათ დეტალურად შემდეგში იქნება გაანალიზებული. მაგრამ ძალიან მარტივი სიტუაცია რომ ყოფილიყო და ადვილი სიტუაცია რომ ყოფილიყო, ეს ძალიან რთული გადაწყვეტილება იყო, და ამ გადაწყვეტილებას არ მივიღებდი.
რადიო თავისუფლება: რამ გაიძულა, ვახტანგ, ამ გადაწყვეტილების მიღება? რა მოხდა ამ ბოლო თვეების განმავლობაში?
ვ. კომახიძე: იცით, რამ მაიძულა? იმან მაიძულა, რომ ნამდვილად ვიცი, რომ ის მუქარა არის აბსოლუტურად რეალური. ჩვენი ხელისუფლების წარმომადგენლებს ამ მუქარის განხორციელების ყველა შესაძლებლობა აქვთ. აი, ეს არის იმის მიზეზი, რამაც ეს გადაწყვეტილება მიმაღებინა.
რადიო თავისუფლება: რა მუქარა იყო ეს ვახტანგ? შენ მოკვლაზე იყო საუბარი?
ვ. კომახიძე: არა, ეს სიტყვა არ იყო ნახმარი - არც მოკვლა იყო ნახმარი და არც ისეთი, რაფინირებული ფრაზები არ იყო - სიცოცხლის ხელყოფა და რაღაც ასეთი სისხლის სამართლის კოდექსის ენით არ მელაპარაკებოდნენ. იყო მუქარა ისეთი, რაც გულისხმობს ყველაფერს.
რადიო თავისუფლება: შენ გიმუშავია საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგნელებთან, მათ შორის ვანო მერაბიშვილთან. ბევრს ალბათ იცნობ. ვისგან მოდიოდა, შენ როგორ ფიქრობ, ეს მუქარა?
ვ. კომახიძე: არა მგონია, რომ ეს ვიღაცამ თავის ინიციატივით გააკეთა. თან იმდენი რამე დაემთხვა ერთმანეთს იმ პერიოდში. ერთი და ორი ფაქტი არ იყო, რაღაცა სხვადასხვა კომპონენტები ვლინდებოდა ხელისუფლების მხრიდან. ანუ, შეიძლება ეს უშუალოდ ხელისუფლების მიერ განხორციელებული აქტები არ იყო, მაგრამ იყო რაღაცა პროცედურები, რომლებიც ალბათ... ალბათ კი არა, დიდ ალბათობით ეს იყო ხელისუფლებიდან პროვოცირებული ან მოწყობილი.
რადიო თავისუფლება: ვახტანგ, ცხინვალში შენი ჩასვლის შემდეგ დაწყებულ კამპანიას გულისხმობს?
ვ. კომახიძე: ეს ყველაფერი მოჰყვა ცხინვალში ჩასვლის შემდეგ დაწყებულ კამპანიას. კამპანიაც ერთ-ერთი კომპონენტი იყო. და იცით, რაც მერე შემდეგ გააკეთა ამ დონაძის ტელევიზიამ (არ ვიცი, ეს დონაძის ტელევიზიაა, თუ ვისი ტელევიზიაა. ამბობენ, ეძახიან ასე - „დონაძის ტელევიაზიას“) - რაც ამ ტელევიზიამ გააკეთა (მე არ მინახავს, გადმოცემით ვიცი, რაც იქ იყო), - აშკარაა, რომ სამზადისი ჰქონდათ, პირდაპირ მომზადებული იყვნენ იმისათვის, რომ ადამიანის დისკრედიტაცია მომხდარიყო. ესეც მიმანიშნებელია იმის, რომ ცარიელ ადგილზე არ არის ეს ყველაფერი.
რადიო თავისუფლება: „დონაძის ტელევიზია“, როგორც შენ უწოდე, ალბათ მარტო შენ არ გაკრიტიკებს. იქნებ სხვა რამე მიზანი გამოძრავებდა? ლაპარაკია, რომ შენ მომავალს ფილმსაც ემუქრებოდა განადგურება?
ვ. კომახიძე: ფილმს ემუქრებოდა? არ იყო ასე ლაპარაკი. ლაპარაკი იყო იმაზე, რომ თუ ეს ფილმი გავიდოდა, მაშინ განხორციელდებოდა ეს მუქარა.
რადიო თავისუფლება: „მაგრამ ახლა გაქვს გარანტია, რომ შეძლებ ამ ფილმის ბოლომდე მიყვანას იქ, სადაც ამჟამად იმყოფები?
ვ. კომახიძე: კი, ფილმის ბოლომდე მიყვანას ნამდვილად შევძლებ, მაგრამ მისი ჩვენების საკითხი იქნება ძალიან ზუსტად გასავლელი იმიტომ, რომ ჩემი ოჯახი იქ არის, [საქართველოში]. ბავშვები არიან, რომლებიც სრულიად დაუცველები არიან.
რადიო თავისუფლება: ვახტანგ, ამის გულისთვის გაკრიტიკებენ შენი ოპონენტები: აი, თითონ წავიდა, ცოლ-შვილი კი დატოვა. თუ ასე ეშინოდა, ცოლ-შვილი როგორ დატოვაო?
ვ. კომახიძე: სხვა გზა მითხარით! ყველაფრის გამო შეიძლება ადამიანის კრიტიკა. გაარკვიონ ჯერ, რა! იქნებ, მართლა გამოიძიონ, იქნებ სურვილი გაუჩნდეთ, ჯერ გამოიძიონ და მერე გაუჩნდეთ კრიტიკის აზრი. ესეთ დროს შეიძლება, რომ კრიტიკა იყოს უფრო მნიშვნელოვანი, ვიდრე ის, რომ ეს გამოძიებული იქნას.
რადიო თავისუფლება: მაგრამ შენი ოპონენტები ასე ფიქრობენ, ვახტანგ.
ვ. კომახიძე: მესმის, კი ბატონო, მესმის!
რადიო თავისუფლება: კარგი, ვახტანგ, ის მითხარი, როდის შეიძლება, რომ შენი სტატუსი გაირკვეს? როდის შეგეძლება [თავისუფლად] მუშაობა?
ვ. კომახიძე: არ ვიცი. რაიმე დადგენილ ვადებში ეს არ ხდება, გაურკვეველია ყველაფერი და ძალიან პირობითია ყველა ვადა. არავინ არ იცის, როდის რა მოხდება. ეს ხანმოკლე პროცესი არ იქნება. მე არც ვაპირებ, იცი, სამუდამოდ დარჩენას. ვიღაცეებმა თქვეს, „წავიდა, ცხოვრების, კარგი და ტკბილი ცხოვრების მოსაწყობადო“. არაფერი კარგი და ტკბილი ცხოვრების მოსაწყობად არ წამოვსულვარ, ძალიან მძიმე გადაწყვეტილებაა ეს. საცხოვრებლად არ წამოვსულვარ, წამოვედი იმიტომ, რომ დაცული ვიყო უბრალოდ. აქ დარჩენას არ ვაპირებ და აქ ცხოვრებას საერთოდ არ ვაპირებ.
რადიო თავისუფლება: „ხელისუფლებიდან თუ შემოგეხმიანა ვინმე?
ვ. კომახიძე: არა, არავინ არ შემომხმიანებია.
რადიო თავისუფლება: შენს უფლებებს თუ იცავს მანდ ვინმე?
ვ. კომახიძე: არა, ჯერეჯრობით აქ უფლებების დაცვის საკითხი არ დამდგარა. არ წამოჭრილა ასე საკითხი. აქ არის ჩემი განცხადების განხილვის სტადია.
რადიო თავისუფლება: ვახტანგ, შენ ამ ხელისუფლების ხელისუფლებაში მოსვლისთვის საკუთარი წვლილი, მათ შორის ფიზიკური წვლილი გაიღე. მე მახსოვს, რომ ბათუმში სასტიკად გცემეს თავის დროზე. ამაზე მიხეილ სააკაშვილის მომხრეები საკუთარ პიარსაც კი აგებდნენ. ნანობ, რომ მაშინ მათთან ერთად იყავი?
ვ. კომახიძე: „ იცი, მე მათთან ერთად არ ვყოფილვარ. მე ვიყავი იქ, სადაც მე მიმაჩნდა, რომ უნდა ვყოფილიყავი. ვიღაცამ თუ გამოიყენა ეს და სარეკლამო გაზეთის პირველ გვერდზე გამოაქვეყნა ჩემი ფოტო მაშინ, იმიტომ, რომ ეს ინციდენტი აჭარაში მოხდა, - ეს არ იყო ჩემი გადაწყვეტილება. და, სხვათა შორის, ბოდიშიც მომიხადეს იმის გამო, რომ ეს სარეკლამო კაპმანია ჩემთან შეუთანხმებლად გაკეთდა.
რადიო თავისუფლება: „დიდი მადლობა ვახტანგ ინტერვიუსათვის. შენ ხომ არ გაქვს კიდევ რაიმე სათქმელი?
ვ. კომახიძე: არ ვიცი. მე მესმის ამ გადაწყვეტილების სიმძიმე. ძალიან მძიმე გადაწყვეტილება იყო, მაგრამ რთული, ძალიან რთული სიტუაცია იყო. და არ ვიცი, რომელი გადაწყვეტილება უფრო სწორი იქნებოდა. შეიძლება ეს იყო სწორი, შეიძლება ეს არ იყო სწორი. არ ვიცი, დრო გვაჩვენებს.
ვახტან კომახიძე: „ახლა ვიმყოფები ფრანგულ კანტონში, ამ კანტონის თავშესაფრის მოთხოვნის ადგილზე. მე მგონი დაცული ტერიტორიაა და აქ რაიმე ხიფათი არ ჩანს.
რადიო თავისუფლება: ვახტანგ, საქართველოში შენი მხარდასაჭერი რამდენიმე აქცია ჩატარდა, პოლიტიკური პარტიებიც მიმართავენ ხელისუფლებას, მაგრამ შენი ხმა არ ისმის. რა არის შენი მთავარი სათქმელი?
ვ. კომახიძე: „განცხადება რომ გავაკეთე, იმ განცხადებაში ეს ყველაფერი ვთქვი. უბრალოდ, არ ვიცი, იმდენად რთული საკითხია... აქ მომიწევს ალბათ ყველაფრის დამტკიცება და ყველა საკითხი ალბათ დეტალურად შემდეგში იქნება გაანალიზებული. მაგრამ ძალიან მარტივი სიტუაცია რომ ყოფილიყო და ადვილი სიტუაცია რომ ყოფილიყო, ეს ძალიან რთული გადაწყვეტილება იყო, და ამ გადაწყვეტილებას არ მივიღებდი.
რადიო თავისუფლება: რამ გაიძულა, ვახტანგ, ამ გადაწყვეტილების მიღება? რა მოხდა ამ ბოლო თვეების განმავლობაში?
ვ. კომახიძე: იცით, რამ მაიძულა? იმან მაიძულა, რომ ნამდვილად ვიცი, რომ ის მუქარა არის აბსოლუტურად რეალური. ჩვენი ხელისუფლების წარმომადგენლებს ამ მუქარის განხორციელების ყველა შესაძლებლობა აქვთ. აი, ეს არის იმის მიზეზი, რამაც ეს გადაწყვეტილება მიმაღებინა.
რადიო თავისუფლება: რა მუქარა იყო ეს ვახტანგ? შენ მოკვლაზე იყო საუბარი?
ვ. კომახიძე: არა, ეს სიტყვა არ იყო ნახმარი - არც მოკვლა იყო ნახმარი და არც ისეთი, რაფინირებული ფრაზები არ იყო - სიცოცხლის ხელყოფა და რაღაც ასეთი სისხლის სამართლის კოდექსის ენით არ მელაპარაკებოდნენ. იყო მუქარა ისეთი, რაც გულისხმობს ყველაფერს.
რადიო თავისუფლება: შენ გიმუშავია საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგნელებთან, მათ შორის ვანო მერაბიშვილთან. ბევრს ალბათ იცნობ. ვისგან მოდიოდა, შენ როგორ ფიქრობ, ეს მუქარა?
ვ. კომახიძე: არა მგონია, რომ ეს ვიღაცამ თავის ინიციატივით გააკეთა. თან იმდენი რამე დაემთხვა ერთმანეთს იმ პერიოდში. ერთი და ორი ფაქტი არ იყო, რაღაცა სხვადასხვა კომპონენტები ვლინდებოდა ხელისუფლების მხრიდან. ანუ, შეიძლება ეს უშუალოდ ხელისუფლების მიერ განხორციელებული აქტები არ იყო, მაგრამ იყო რაღაცა პროცედურები, რომლებიც ალბათ... ალბათ კი არა, დიდ ალბათობით ეს იყო ხელისუფლებიდან პროვოცირებული ან მოწყობილი.
რადიო თავისუფლება: ვახტანგ, ცხინვალში შენი ჩასვლის შემდეგ დაწყებულ კამპანიას გულისხმობს?
ვ. კომახიძე: ეს ყველაფერი მოჰყვა ცხინვალში ჩასვლის შემდეგ დაწყებულ კამპანიას. კამპანიაც ერთ-ერთი კომპონენტი იყო. და იცით, რაც მერე შემდეგ გააკეთა ამ დონაძის ტელევიზიამ (არ ვიცი, ეს დონაძის ტელევიზიაა, თუ ვისი ტელევიზიაა. ამბობენ, ეძახიან ასე - „დონაძის ტელევიაზიას“) - რაც ამ ტელევიზიამ გააკეთა (მე არ მინახავს, გადმოცემით ვიცი, რაც იქ იყო), - აშკარაა, რომ სამზადისი ჰქონდათ, პირდაპირ მომზადებული იყვნენ იმისათვის, რომ ადამიანის დისკრედიტაცია მომხდარიყო. ესეც მიმანიშნებელია იმის, რომ ცარიელ ადგილზე არ არის ეს ყველაფერი.
რადიო თავისუფლება: „დონაძის ტელევიზია“, როგორც შენ უწოდე, ალბათ მარტო შენ არ გაკრიტიკებს. იქნებ სხვა რამე მიზანი გამოძრავებდა? ლაპარაკია, რომ შენ მომავალს ფილმსაც ემუქრებოდა განადგურება?
ვ. კომახიძე: ფილმს ემუქრებოდა? არ იყო ასე ლაპარაკი. ლაპარაკი იყო იმაზე, რომ თუ ეს ფილმი გავიდოდა, მაშინ განხორციელდებოდა ეს მუქარა.
რადიო თავისუფლება: „მაგრამ ახლა გაქვს გარანტია, რომ შეძლებ ამ ფილმის ბოლომდე მიყვანას იქ, სადაც ამჟამად იმყოფები?
ვ. კომახიძე: კი, ფილმის ბოლომდე მიყვანას ნამდვილად შევძლებ, მაგრამ მისი ჩვენების საკითხი იქნება ძალიან ზუსტად გასავლელი იმიტომ, რომ ჩემი ოჯახი იქ არის, [საქართველოში]. ბავშვები არიან, რომლებიც სრულიად დაუცველები არიან.
რადიო თავისუფლება: ვახტანგ, ამის გულისთვის გაკრიტიკებენ შენი ოპონენტები: აი, თითონ წავიდა, ცოლ-შვილი კი დატოვა. თუ ასე ეშინოდა, ცოლ-შვილი როგორ დატოვაო?
ვ. კომახიძე: სხვა გზა მითხარით! ყველაფრის გამო შეიძლება ადამიანის კრიტიკა. გაარკვიონ ჯერ, რა! იქნებ, მართლა გამოიძიონ, იქნებ სურვილი გაუჩნდეთ, ჯერ გამოიძიონ და მერე გაუჩნდეთ კრიტიკის აზრი. ესეთ დროს შეიძლება, რომ კრიტიკა იყოს უფრო მნიშვნელოვანი, ვიდრე ის, რომ ეს გამოძიებული იქნას.
რადიო თავისუფლება: მაგრამ შენი ოპონენტები ასე ფიქრობენ, ვახტანგ.
ვ. კომახიძე: მესმის, კი ბატონო, მესმის!
რადიო თავისუფლება: კარგი, ვახტანგ, ის მითხარი, როდის შეიძლება, რომ შენი სტატუსი გაირკვეს? როდის შეგეძლება [თავისუფლად] მუშაობა?
ვ. კომახიძე: არ ვიცი. რაიმე დადგენილ ვადებში ეს არ ხდება, გაურკვეველია ყველაფერი და ძალიან პირობითია ყველა ვადა. არავინ არ იცის, როდის რა მოხდება. ეს ხანმოკლე პროცესი არ იქნება. მე არც ვაპირებ, იცი, სამუდამოდ დარჩენას. ვიღაცეებმა თქვეს, „წავიდა, ცხოვრების, კარგი და ტკბილი ცხოვრების მოსაწყობადო“. არაფერი კარგი და ტკბილი ცხოვრების მოსაწყობად არ წამოვსულვარ, ძალიან მძიმე გადაწყვეტილებაა ეს. საცხოვრებლად არ წამოვსულვარ, წამოვედი იმიტომ, რომ დაცული ვიყო უბრალოდ. აქ დარჩენას არ ვაპირებ და აქ ცხოვრებას საერთოდ არ ვაპირებ.
რადიო თავისუფლება: „ხელისუფლებიდან თუ შემოგეხმიანა ვინმე?
ვ. კომახიძე: არა, არავინ არ შემომხმიანებია.
რადიო თავისუფლება: შენს უფლებებს თუ იცავს მანდ ვინმე?
ვ. კომახიძე: არა, ჯერეჯრობით აქ უფლებების დაცვის საკითხი არ დამდგარა. არ წამოჭრილა ასე საკითხი. აქ არის ჩემი განცხადების განხილვის სტადია.
რადიო თავისუფლება: ვახტანგ, შენ ამ ხელისუფლების ხელისუფლებაში მოსვლისთვის საკუთარი წვლილი, მათ შორის ფიზიკური წვლილი გაიღე. მე მახსოვს, რომ ბათუმში სასტიკად გცემეს თავის დროზე. ამაზე მიხეილ სააკაშვილის მომხრეები საკუთარ პიარსაც კი აგებდნენ. ნანობ, რომ მაშინ მათთან ერთად იყავი?
ვ. კომახიძე: „ იცი, მე მათთან ერთად არ ვყოფილვარ. მე ვიყავი იქ, სადაც მე მიმაჩნდა, რომ უნდა ვყოფილიყავი. ვიღაცამ თუ გამოიყენა ეს და სარეკლამო გაზეთის პირველ გვერდზე გამოაქვეყნა ჩემი ფოტო მაშინ, იმიტომ, რომ ეს ინციდენტი აჭარაში მოხდა, - ეს არ იყო ჩემი გადაწყვეტილება. და, სხვათა შორის, ბოდიშიც მომიხადეს იმის გამო, რომ ეს სარეკლამო კაპმანია ჩემთან შეუთანხმებლად გაკეთდა.
რადიო თავისუფლება: „დიდი მადლობა ვახტანგ ინტერვიუსათვის. შენ ხომ არ გაქვს კიდევ რაიმე სათქმელი?
ვ. კომახიძე: არ ვიცი. მე მესმის ამ გადაწყვეტილების სიმძიმე. ძალიან მძიმე გადაწყვეტილება იყო, მაგრამ რთული, ძალიან რთული სიტუაცია იყო. და არ ვიცი, რომელი გადაწყვეტილება უფრო სწორი იქნებოდა. შეიძლება ეს იყო სწორი, შეიძლება ეს არ იყო სწორი. არ ვიცი, დრო გვაჩვენებს.
