სექსუალური შევიწროების შემთხვევების ნაწილი, რომლებიც აქ არის აღწერილი, კამერებმაც დააფიქსირა.

„მოვდივართ [გოგოები] მარშზე, რაღაცას ვჭამთ და ერთ-ერთი მათგანი გვეუბნება, რამდენის ჩადება შეგიძლიათ პირში ერთადო? ესეთი კომენტარებით გამოირჩევიან, რაღაცეებს ხუმრობენ [უხამსად], თან სახე აქვთ დაფარული”, - ამბობს რადიო თავისუფლების პირდაპირ ეთერში 2 თებერვლის მარშის მონაწილე სტუდენტი გოგო. ამ დროს მას და სხვა დემონსტრანტებს ფეხდაფეხ მიჰყვებიან ნიღბიანი პოლიციელები.

20 წლის ქეთა ქურასბედიანი ამ ამბიდან ორი დღის შემდეგ რადიო თავისუფლებას ეტყვის, რომ იმ დღეს ის პირველად შეავიწროვეს სექსუალურად და ჟურნალისტთან, რომელსაც პირდაპირი რეპორტაჟი მიჰყავდა, იმის სათქმელად მივიდა, რომ ყველას გაეგო - როგორ ელაპარაკებოდნენ და ექცეოდნენ პოლიციელები აქციის მონაწილე ქალებს.

„“გადაეთრიეთ გზიდან” და ეგეთი მოწოდებები სხვა დროსაც მსმენია მათგან, მაგრამ 2 თებერვალს განსაკუთრებით გაუგონარი იყო, როგორც იქცეოდნენ. გარდა იმისა, რაც უშუალოდ მე მითხრეს, გავიგე, როგორ უთხრა იმავე პოლიციელმა სხვა გოგოს - “სასტვენს გაგტენი #რაკში!”, - გვიყვება ქეთა და აღწერს იმ პოლიციელებს, რომლებიც მას და სხვა ახალგაზრდა ქალებს ამცირებდნენ, უხამსად ელაპარაკებოდნენ და ძალადობით ემუქრებოდნენ. მისი მონათხრობით, ისინი იყვნენ სამხედროს მსგავს ფორმაში ჩაცმული ახალგაზრდა კაცები ნიღბებით, რომლებიც ავტობუსებიდან ჩამოვიდნენ და 3-4-კაციან ჯგუფებად გაიფანტნენ დემონსტრანტების გარშემო.

„თავიდან ჩვენ გვინდოდა გავცლოდით, ისე მჭიდროდ მოძრაობდნენ ხალხში, ვფიქრობდი, იყო საფრთხე, რომ რამე პროვოკაციას მოაწყობდნენ და დაგვიჭერდნენ, მე ჯიბეებიც კი ჩავიკეტე, რომ რამე არ ჩაედოთ”, - ეუბნება ქეთა რადიო თავისუფლებას.

იმ დღეს არაერთი ქალი გახდა პოლიციელების სიტყვიერი სექსუალური შევიწროების თუ უხამსი რეპლიკების სამიზნე. ამ დღეს პოლიციამ 30-ზე მეტი ადამიანი დააკავა, მათგან ხუთს დაკავებისას ისე სცემეს ნიღბიანებმა ჯერ ქუჩაში, შემდეგ მანქანებში, რომ კლინიკაში მოხვდნენ;

“თბილისის მოლთან“ გამართული აქციიდან არაერთი ჟურნალისტი, მათ შორის რადიო თავისუფლების რეპორტიორებიც შეესწრნენ შემთხვევებს, როგორ ეძახდნენ ნიღბიანი პოლიციელები ქალებს „ასლარიან ბოზებს”.

„სამ შვილს ვუზრდი ამ ქვეყანას, ვის ელაპარაკები ასე, მუნდირი გაცვია, როგორ არ გრცხვენია”, - ეუბნება მათ ერთ-ერთი ქალი შეურაცხყოფაზე პასუხად.

“ასეთი ისტორიები მსმენია და წამიკითხავს, მაგრამ პირადად ჩემ თავზე პირველად გამოვცადე, მიუხედავად იმისა, რომ უამრავ აქციაზე ვარ ნამყოფი”, - უყვება რადიო თავისუფლებას 2 თებერვლის აქციის მონაწილე კიდევ ერთი ქალი, ორი შვილის დედა, 38 წლის ანანო.

„არანაირი ცუდი სიტყვა ან შეურაცხმყოფელი ფრაზა მე მათთვის არ მითქვამს - მონა რომ მონაა, ეგეც კი არ დამიძახებია.

მოლს რომ გასცდები, გზა რომ ვიწროვდება, იქ ვიდექით ტროტუარზე. ამ ტროტუართან სამ-ოთხ რიგად იყვნენ პოლიციელები, მაგათ შორისაც ხომ არის განსხვავება, ესენი იყვნენ სრულიად შავებში ჩაცმული ადამიანები ყველანაირი ნიშნის გარეშე და ეგენი გამოირჩეოდნენ განსაკუთრებით ცინიკური, აგდებული დამოკიდებულებით. წადით სახლში, ჯობია ჭურჭელი გარეცხოთ აქ დგომასო. ნიღბიანი სპეცრაზმელების მესამე ზოლიდან იძახდა ერთი - “შეხედე რამდენი ბოზია”, “ტინდერის ბოზები დგანან“, - იხსენებს ანანო და აგრძელებს: ჩემთან ახლოს მდგომ ნიღბიანებს ვკითხე, ნორმალურად თვლით, სამართალდამცველები ასე რომ ელაპარაკებიან ქალებს-თქო?

„იმასაც ვუთხარი, არაკაცი ხარ, ნიღაბს ამოფარებული მაგას რომ მეუბნები მესამე რიგიდან და სხვებსაც ვკითხე, როგორ არ გრცხვენიათ, ამას რომ ისმენთ, რასაც თქვენი თანამშრომელი გვეძახის-თქო და პასუხად ისევ აგდებული დამოკიდებულება მივიღეთ: გაიარეთ, გაიარეთო. მერე ცოტა ზემოთ ამოვიწიეთ და იქ უკვე სხვა გამოჩნდა, რომელიც იძახდა, ლოთები და მთვრალები ხართ, რას გავხართ, რანაირად იქცევითო. იმასაც ვუთხარი, მოიტანე ალკოტესტი და ორივემ გავაკეთოთ, ვნახოთ, ჩვენს შორის რომელია ფხიზელი-თქო”, - ბოლო ეპიზოდი, რომელსაც ანანო აღწერს, დაახლოებით იქ მოხდა, სადაც რამდენიმე წუთში ჩამოდგა განსაკუთრებულ დავალებათა დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ზვიად ხარაზიშვილი, რომელმაც დემონსტრანტების გინება მეგაფონში დაიწყო.

ამ ამბიდან რამდენიმე წამში მაღალჩინოსანს ნიღბიანები გაკავებულ ახალგაზრდა კაცს მიუყვანენ, რომელსაც ის ფეხს ამოარტყამს. რამდენიმე კამერით გადაღებულ ამ კადრებზე შემდეგ დღეებში სხვა პოლიციელები და „ოცნების“ ჩინოვნიკები იტყვიან, რომ ამ ჩანაწერში დანაშაული მკაფიოდ არ ჩანს. კაცი, რომელსაც ხარაზიშვილი დაკავების შემდეგ წიხლს ურტყამს, სასამართლომ 4 თებერვალს 2000 ლარით დააჯარიმა.

„*ლეს მოწოვ?

აქ 100 ლარს რომ იღებ, წამოდი და 101 ლარად მე მოგ**ნავ. ყველა დირკაში გიხმარ. ეს მხოლოდ მცირე ნაწილია იმ სიტყვებისა, რასაც გზადაგზა მეუბნებოდნენ ეს მანიაკები.

მერე მოგვცვივდნენ, ხელს გვკრავდნენ, გვაგინებდნენ.

ვერ მოვითმინე და მხოლოდ ორი სიტყვა - არ გრცხვენიათ-თქო? - მივაძახე და ერთმა არაკაცმა მუშტი დამარტყა სახეში, ტუჩიდან სისხლი წამომივიდა და ის არაადამიანი მეუბნება, რომ მოგტ**ავ, მუ***იდანაც მასე წამოგივა სისხლიო”, - ესეც 2 თებერვალს მომხდარი ამბავია, რომელსაც ფეისბუკზე მოჰყვა აქციის კიდევ ერთი მონაწილე, სალომე კამლაძე.

„გოგოს აგინებენ და ბიჭს ეუბნებიან - შენ რა კაცი ხარ, გოგოს ვერ იცავ, იწვევენ. მერე ალბათ სადმე შეიკრიბებიან და ამბობენ, იმ მხარეს არიან ასეთი ლაჩრები, ვერ დაიცვა გოგო“, - ეს 2 თებერვლის აქციის მონაწილის, ისტორიკოს ირაკლი ვეშაგურიძის დაკვირვებაა, რომელიც მან „ფორმულას“ ეთერში გაუზიარა საზოგადოებას. ის თბილისის შემოსასვლელთან გამართულ აქციაზე დააკავეს.

2024 წლის გაზაფხულიდან საპროტესტო აქციებზე ქალებზე პოლიციელთა სექსუალური ძალადობის, ყველაზე ცოტა, 4 შემთხვევის შესახებ არის ცნობილი - არცერთ ამ შემთხვევაზე გამოძიებას არაფერი არ დაუდგენია და სისტემას დანაშაულის ჩადენის ფაქტი არ უღიარებია.

საქართველო, რომელიც პარტნიორებთან ერთად წლების განმავლობაში ცდილობდა გამხდარიყო ევროპული ოჯახის წევრი, ჰყოლოდა ადამიანის უფლებებზე ორიენტირებული პოლიცია და მართლმსაჯულება, ქალებზე ძალადობის შესამცირებლად ბევრს აკეთებდა. მხოლოდ ევროპის საბჭოს, სექსუალური ძალადობის მსხვერპლი ქალების უკეთ დასაცავად, პოლიციელების გადასამზადებლად მილიონ ევროზე მეტი აქვს დახარჯული 2020-2023 წლებში.

„რა გეგონა, აქ რომ მოდიოდი, გადარჩებოდი? პოლიციის მანქანაში წაგიყვანთ, მუხლებზე დაგაყენებთ და შენს პირში მოგცემთ, შე ბოზო, შეგვიძლია შენს პირში ჩაგა*ვათ”, - ასე ემუქრებოდნენ ნიღბიანი პოლიციელები 26 წლის ქალს. იგი რადიო თავისუფლებას ანონიმურობის დაცვის პირობით მოუყვა თავის ისტორიას, რომელიც 28 ნოემბრის ღამეს შეემთხვა რუსთაველის გამზირზე, საპროტესტო აქციაზე. იმ დღეს თბილისის ქუჩებში სპონტანურად გამოვიდა უჩვეულოდ ბევრი გაბრაზებული ადამიანი. ისინი საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, ირაკლი კობახიძის გადაწყვეტილებას აპროტესტებდნენ - კობახიძემ იმ დღეს თქვა, რომ საქართველო 2028 წლამდე წყვეტდა ევროკავშირთან ინტეგრაციის პროცესს. მოსახლეობის დიდმა ნაწილმა ეს კონსტიტუციის დარღვევად და ქვეყნის რუსულ ორბიტაზე დაბრუნების გადაწყვეტილებად მიიჩნია და ხელისუფლების წინააღმდეგ ხანგრძლივი პროტესტი დაიწყო.

28 ნოემბრის ღამეს პოლიციამ მშვიდობიან აქციაზე 43 ადამიანი დააკავა, მათი ნაწილი ისე იყო ნაცემი, რომ კლინიკაში მოხვდა სახის ძვლების მოტეხილობებით, ტვინის შერყევითა და თვალების დაზიანებით. სახელმწიფომ დემონსტრანტების წინააღმდეგ გამოიყენა: წყლის ჭავლი, წიწაკის სპრეი, ხელკეტები, რეზინის ტყვიები და ცრემლსადენი გაზი.

ახალგაზრდა ქალი, რომელიც თავს სექსუალური ძალადობის მსხვერპლად მიიჩნევს, ნიღბიანმა პოლიციელებმა გამთენიისას დააკავეს, ამ დროს ის მეგობართან ერთად ქუჩაში დაგდებული კაცის შველას ცდილობდა - კაცს პოლიციელები სახეში ფეხებს ურტყამდნენ, აგინებდნენ.

ქალის მონაყოლის თანახმად, ნიღბიანმა პოლიციელებმა, რომლებმაც დააკავეს, ის რუსთაველიდან მოშორებით წაათრიეს, გზაში სცემდნენ, ლანძღავდნენ და ემუქრებოდნენ, რომ პოლიციის მანქანაში აუცილებლად გააუპატიურებდნენ. ეს მუქარა იმდენად აგრესიული, საშიში და რეალისტური მოეჩვენა, რომ ახალგაზრდა ქალმა ჯერ ჩაიფსა, შემდეგ კი გონება დაკარგა. პოლიციელებს შეეშინდათ და იქვე, ქუჩაში მიაგდეს.

„არავის სახეები არ მახსოვს, სამი უზარმაზარი კაცი იყო, მხოლოდ თვალები უჩანდათ. გონზე რომ მოვედი, ქუჩაში ვეგდე, სულ სველი ვიყავი და გაუჩერებლად ვტიროდი. ქვემოთა ქუჩაზე ისევ გრძელდებოდა ხალხის ცემა და დაკავება, ჯოჯოხეთის ხმები ისმოდა“, - ამბობს ახალგაზრდა ქალი, რომელიც ამ ამბიდან ერთი კვირა სახლიდან ვეღარ გამოდიოდა.

ის უარს ამბობს პოლიციასთან თანამშრომლობაზე, რომელსაც არ ენდობა, თუმცა თავისი ამბავი დაწვრილებით უამბო უფლებადამცველ ორგანიზაციებს, რომლებიც დეტალურად სწავლობენ აქციებზე პოლიციელთა ძალადობის შემთხვევებს, ამბობენ, რომ სექსუალური ძალადობის ეს შემთხვევა ერთეული გამონაკლისი არ არის. პოლიცია არაერთ დემონსტრანტს, როგორც ქალებს, ასევე კაცებს, ემუქრებოდა გაუპატიურებით.

„ტ*აკში გაგიკეთებთ დუბინკას, თქვენ ევროპაში ხომ მოწონთ ტ*აკში სექსი“, - ამ ფრაზის სხვადასხვა ვარიაციას ახსენებენ დემონსტრანტები, რომლებმაც დაკავების, ცემისა და დამცირების გამოცდილება გამოიარეს.

„ჩემი მეგობარი დააკავეს რუსთაველზე, არაფერს აშავებდა. როცა დავინახე, როგორ გაათრიეს, დავდექი პოლიციის კორდონის წინ. შემათრიეს ჯერ კორდონში, შემდეგ რაღაც სამარშრუტო ტაქსიში, სადაც სიბნელე იყო, შემეშინდა და ვითხოვე, გამოვეყვანე იქიდან”, - ასე გაიხსენა დაკავების ღამე სასამართლო სხდომაზე კიდევ ერთმა ახალგაზრდა ქალმა, ბეატრის გაზდელიანმა.

ის ერთ-ერთი სატელევიზიო რეალური შოუს მონაწილეა. კადრები, სადაც ბეატრისი პოლიციის კორდონის წინ მარტო დგას 7 დეკემბრის ღამეს რუსთაველის გამზირზე, მალევე ვირუსულად გავრცელდა ინტერნეტში. ახალგაზრდა გამხდარი ქალი გრძელი თმით და გაშლილი ხელებით იმის ნიშნად, რომ მისი პროტესტი მშვიდობიანია, რამდენიმე წუთის განმავლობაში იდგა ნიღბიანი, ხელკეტებითა და ფარებით აღჭურვილი პოლიციის სპეციალური რაზმის წევრების წინ.

ავტომობილი, მინი ვენი, რომელსაც ის ახსენებს, ბევრჯერ ამოტივტივდა ნაცემი და ნაწამები დემონსტრანტების მონათხრობში. ისინი აღწერენ, რომ ამ ავტომანქანებში მათ განსაკუთრებული სისასტიკით უსწორდებიან ნიღბიანები.

„პოლიციის განყოფილებაში რომ გადამიყვანეს, ძალიან არასასიამოვნო რამ მოხდა. ვიდეოს მიღებდნენ პოლიციის თანამშრომლები, ნიღბები ეკეთათ, მაგრამ ტანსაცმელზე ეწერათ, რომ პოლიციელები იყვნენ. მეუბნებოდნენ, ვიცით შენზე, რომ სტრიპტიზს ცეკვავ გახდილიო, არ ვიცოდი, მაგას რატომ მეუბნებოდნენ ან რა უნდა მექნა, საშინელება იყო, სავარაუდოდ, ჩემი განერვიულება უნდოდათ, შანტაჟიც”“ - ასე იხსენებს ბეატრისი დაკავების შემდეგ მომხდარს. პოლიცია მას დაუმორჩილებლობას და წინააღმდეგობის გაწევას ედავებოდა, სასამართლომ კი სამართალდამრღვევად ცნო იმის მიუხედავად, რომ დაკავების კადრების მიხედვით, ის სრულიად მშვიდობიანად გამოხატავდა თავის პროტესტს.

პოლიცია ქალებს ამცირებდა და სექსუალურად ავიწროებდა უწყვეტი პროევროპული გამოსვლების დაწყებამდეც.

ნათია ძიძიგური პოლიციამ 19 ნოემბერს დააკავა, - ამ დღეს თბილისში რამდენიმე ასეული ადამიანი ღამისთევით აპროტესტებდა 26 ოქტომბერს ჩატარებული არჩევნების შედეგებს, - ისინი თვლიდნენ, რომ ხელისუფლებამ არჩევნები გააყალბა.

ნათია იხსენებს, რომ პოლიციელმა, რომელმაც ის დააკავა, ქუჩაში კორდონის წინ მდგომი ამოარჩია სხვა დემონსტრანტებს შორის და უთხრა, რომ ბევრს ლაპარაკობდა და გრძელი ენის ქონის გამო დაისჯებოდა. მოგვიანებით, როცა ის და სხვა რამდენიმე დაკავებული ავტომობილში შეყარეს, ნათია სხვა დაკავებული კაცების ფეხებში ჩააგდეს ისე, რომ სკამზე დაჯდომის საშუალება არ მისცეს.

როცა ქალმა ითხოვა, სკამზე დამჯდარი წაეყვანათ პოლიციის სამმართველოში, პოლიციელმა, რომელიც ავტომობილის უკანა სავარძელზე იჯდა, მას თავის პენისზე მიანიშნა. სამმართველომდე ნახევარსაათიან გზაზე მან ეს ჟესტი არაერთხელ გაიმეორა.

„ხელით მიმითითებდა ფეხებს შორის, მოდი, აქ დამიჯექი. თავიდან ძალიან შემეშინდა ამ ყველაფრის მოყოლის. მერე ამოვიცანი ეს კაცი, სახელი და გვარიც გავიგე და სპეციალურ სამსახურსაც მივაწოდე ინფორმაცია მის შესახებ. სანამ იმ ბიჭებს არ ვკითხე, რომლებიც მანქანაში ჩემთან ერთად იყვნენ, თვლიდნენ თუ არა, რომ ნამდვილად ძალადობას ქონდა ადგილი და შეეძლოთ თუ არა ჩემი მოწმეები ყოფილიყვნენ, ამ თემაზე ხმამაღლა არ მილაპარაკია”, - ამბობს ნათია.

ნათიას შემდეგ, მალევე მისი ძმა გახდა აქციაზე პოლიციელების ძალადობის სამიზნე - ის 1 დეკემბერს დააკავეს და სასტიკად სცემეს. ამ დრომდე გამოძიებას არცერთ საქმეზე არანაირი სიახლე არ აქვს.

საქართველოში პოლიციელების ჩადენილ დანაშაულებს დამოუკიდებელი სახელმწიფო ორგანიზაცია, სპეციალური საგამოძიებო სამსახური იძიებს. მისი შექმნა საქართველოსთვის ევროკავშირთან ინტეგრაციისას გასატარებელი რეფორმების ნაწილი იყო, თუმცა არ არსებობს არცერთი გახმაურებული საქმე, სადაც ამ უწყებამ იპოვა და სამართლებრივ პასუხისგებაში მისცა პოლიციელი. ასობით საქმეზე, სადაც დემონსტრანტები მხოლოდ 2024 წელს პოლიციას ძალადობაში ადანაშაულებენ, სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს არანაირი პროგრესი არ უჩვენებია. საგამოძიებო პროცედურები, რომლებსაც ეს უწყება ატარებს, ძირითადად მსხვერპლების გამოკითხვით სრულდება.

6 თებერვალს რადიო თავისუფლებას სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურში უთხრეს, რომ 2024 წლის ნოემბერსა და დეკემბერში ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელის შეშლისა და აქციის მონაწილეების მიმართ სავარაუდო ძალადობის ფაქტებზე გამოძიება აქტიურ რეჟიმში მიმდინარეობს და დღემდე:

• გამოკითხულია 404 პირი, მათ შორის - 50 ჟურნალისტი;
• აქციაზე დაშავებული 230 პირის მიმართ დანიშნულია სასამართლო-სამედიცინო ექსპერტიზა;
• აქციებზე გადაღებული კადრების ჩანაწერები, რომელსაც სამსახური სწავლობს, 2000 საათს აღემატება;
• ბიოლოგიური და ტრასოლოგიური ექსპერტიზისთვის მტკიცებულებად ამოღებულია 63 ადამიანის ტანსაცმელი.
• დაზარალებულის სტატუსი მიენიჭა 81 ადამიანს.

ამ სტატისტიკის მიხედვით, შეუძლებელია იმის თქმა, რამდენ საქმეზე მიმდინარეობს გამოძიება, რამდენი პოლიციელია გამოკითხული და არიან თუ არა მათ შორის მაღალჩინოსნებიც. მაგალითად, რადიო თავისუფლების კითხვა, არის თუ არა გამოკითხულებს შორის ზვიად ხარაზიშვილი, უწყებამ უპასუხოდ დატოვა.