კონსტანტინ ბოროვოი: „მქონდა შეგრძნება, რომ მომკლავდნენ“

ავტორი, ამინა უმაროვა

რუსეთის სახელმწიფო დუმის ყოფილმა დეპუტატმა, ოპოზიციონერმა პოლიტიკოსმა კონსტანტინ ბოროვოიმ, რუსეთი დატოვა და პოლიტიკური თავშესაფარი ითხოვა აშშ-ში. რუსეთის ტერიტორიაზე მის სიცოცხლეს საფრთხე ემუქრებოდა, მის გადაადგილებას „გამუდმებით ადევნებდნენ თვალს გარკვეული პირები“. 2014 წელს მან რამდენიმე დღით დატოვა რუსეთი და სწორედ იმ დროს ოპოზიციის ერთ-ერთი ლიდერი, ბორის ნემცოვი, მოკლეს.

ლოს-ანჯელესში მყოფი პოლიტიკოსი და საზოგადო მოღვაწე, ვალერია ნოვოდვორსკაიას თანამებრძოლი, ჩვენთან საუბარში ლაპარაკობს თავისი წასვლის მიზეზებზე, ჰყვება1999 წელს მომხდარ სახლების აფეთქებებსა და იმაზე, თუ როგორ შეიტყო ორი წლით ადრე, რომ ნიუ-იორკსა და ვაშინგტონზე საშინელი თავდასხმები მზადდებოდა.

სახლებს „ეფესბეს“ ხალხი აფეთქებდა

ამინა უმაროვა: თქვით, რომ თქვენს მიმართ „დაწესდა თვალთვალი“, რომ ამოწმებდნენ თქვენ დღის წესრიგს. თუ ეს ასეა, მაშინ, თქვენ ხართ რომელიღაც დიდი პროექტის ნაწილი, ეს შეიძლება იყოს თქვენი მკვლელობა. ეს არის „საკრალური მსხვერპლის“ მსგავსი პროექტი?

კონსტანტინ ბოროვოი: იცით, ამ პროექტს მე ხომ არ ვხელმძღვანელობ - მე მასში, ასე ვთქვათ, ობიექტი ვარ და არა სუბიექტი, ამიტომ დეტალები არ ვიცი. ირიბი ნიშნებით და ექსპერტების გარკვეული განმარტებებით შესაძლოა დასკვნის გაკეთება, რომ ეს ერთ-ერთი შესაძლო პროექტია. ისე როგორც იყო ბორის ნემცოვის შემთხვევაში, მაგრამ მაშინ, სინამდვილეში, მთავარი მიზანი იყო ალექსეი ნავალნის მხარდაჭერა და მისი წინა პლანზე წამოწევა; რუსეთის ოპოზიციისათვის თავის მოკვეთა და თითქოს ფიქტიური ლიდერის დასახელება. მაშინ ეს იყო, ჩემი აზრით, მთავარი მიზანი. იქამდე მოსკოვში ეკიდა პლაკატები: „ოპოზიციის ლიდერი ნავალნი და სხვები“. ეს „სხვები“ იყვნენ მიხაილ ხოდორკოვსკი, ნემცოვი, მიხაილ კასიანოვი, გარი კასპაროვი და სხვები. ანუ მაშინ იყო სულ სხვა პროგრამა, იმ დროს ჩემს გარშემო დიდი წრიალი იყო, მე მივდიოდ (ეს იყო 2014 წლის

დეკემბრის ბოლოს) შეგრძნებით, რომ შეეძლოთ მოვეკალი. როგორც მერე ამიხსნეს იმავე ექსპერტებმა, მე ვიყავი ერთგვარი დუბლიორი, თუ ბორია იყო ჩემი დუბლიორი, ან კიდევ ვიღაც სხვა - არ ვიცი. მოკლედ, მათ სურდათ რამდენიმე ამოცანის გადაჭრა ლიდერობასთან დაკავშირებით, სჭირდებოდათ საზოგადოების დაშინება, იყო კიდე ძალისმიერი უწყებების შიგნით, სხვადასხვა ჯგუფებს შორის ურთიერთობების პრობლემა. იქ ხომ ცინიკოსები მუშაობენ, გესმით, აი ასეთი, ბოლომდე ცინიკოსები.

ამინა უმაროვა: თქვენ ამბობთ „ისინი“, „ცინიკოსები“, „იმათ სჭირდებათ“ , - ვისზე ლაპარაკობთ ახლა?

კონსტანტინ ბოროვოი: ეს ცაკე თემაა. პირველ ყოვლისა ესაა რამდენიმე ჯგუფი,სხვადასხვა, ერთმანეთთან კონკურენციაში მყოფი ჯგუფი... ამჟამად ხომ რუსეთში რამდენიმე ათეული სპეცსამსახური არსებობს, და გასაგებია, რომ ისინი ფულის, სახელმწიფო ბიუჯეტის გულისთვის არიან ერთმანეთთან კონკურენციაში. არსებობს სრულიად ახალი, ევგენი პროგოჟინის სტრუქტურა, რომელიც ცდილობს იყოს პოლიტიკური კონტრდაზვრევა, ანუ პოლიტიკური პოლიცია, იყოს სამხედრო დაზვერევა, რადგან კონკურენციაშია სამხედრო დაზვერავასთან (ГРУ) აფრიკული პროექტების მიმართულებით.

ასევე ნახეთ

„ვაგნერისა“ და ადგილობრივი ჟანდარმების კვალი ცარ-ში მომხდარი ჟურნალისტების მკვლელობაში

იქ ყველაფერი რთულადაა. ესაა ძალიან რთულად მოწყობილი საჭიანჭველეთი უამრავი ინტერესითა და კონკურენციით. თავის დროზე მიხეილ გორბაჩოვთან ვსმჯელობდით საბჭოთა სპეცსამსახურთან დაკავშირებულ ვითარებაზე და მან, მაშინ მითხრა, რომ მათი ნდობა საერთოდ არ შეიძლება. მათი ერთადერთი მიზანია გავლენისა და ფულისათვის ბრძოლა, რისთვისაც ისინი მუდმივად კვანტს უდებენ ერთმანეთს.

სხვათა შორის, თავის დროზე როდესაც სახლების აფეთქებების გამო პრესკონფერენცია ჩავატარე სახელმწიფო სათათბიროში, მაშინ ამის შესახებ არავინ ლაპარაკობდა.... საფუძველი იყო ის, რომ მომმართეს რუსეთის სახელმწიფო დაზვერვის (ГРУ) თანამშრომლებმა, რომლებმაც მითხეს: „რუსეთის უშიშროების წარმომადგენლები უბრალოდ ჭკუიდან გადავიდნენ, ისინი სახლებს აფეთქებენ, მათ მტკიცებულებები აქვთო.“იმათმა მე მაშინ რაღაც წარმომიდგინეს, რაზეც პრესკონფერენციაზე განვაცხადე. პირველი რეაქცია იყო „ენტევედან“.უკვე მიდიოდა საარჩევნო კომპანია, ბორის ბერეზოვსკიმ იგორ მალაშენკოს პირით შემომითვალა: „მორჩა, კოსტია, გეყოფა, ბევრი ილაპარაკე, ჩვენ ასეთი არაპატრიოტული პოზიცია არ გვჭირდება, მეტს „ეხო მოსკვიზე“, „ენტევზე“ აღარ გამოხვალ.“

ამინა უმაროვა: რაში გამოიხატებოდა თქვენი გამოსვლა? რაზე ლაპარაკობდით?

კონსტანტინ ბოროვოი: რომ აფეთქება იყო ორგანიზებული და ტარდებოდა. .. ეს ჯერ კიდევა არ იყო ყველა აფეთქება, ჯერ კიდევ არ იყო მომხდარი „რიაზანის შაქარი“. “ენტევემ“ დაიწყო გამოძიება. ვინაიდან მათ ჩემს წინაშე ასე შეირცხვინეს თავი, საგულდაგულოდ ჩამომაშორეს ნებისმიერ კომენტარის გაკეთებას. მოკლედ, ვალოდიამ (პუტინმა) მიიღო გადაწყვეტილება, რომ მე „ენტევეზე“ აღარ უნდა გამოვჩენილიყავი, და ისინი ამას ასრულებდნენ. არადა ერთ-ერთი იმ ბიჭთაგანი მზად იყო ჩვენების მისაცემად.

ამინა უმაროვა: ვინ ბიჭი - უშიშროების ფედერალური სამსახურიდან (ФСБ), ვინც ნაღმებს დებდნენ?

კონსტანტინ ბოროვი: არა, სამხედრო დაზვერვიდან (ГРУ), რომლებმაც უშიშროების ხალხი (ФСБ) ჩაუშვეს. არსებობდა მაშინ ასეთი უშიშროების საბჭო, რომელსაც ბერეზოვსკის ხელმძღვანელობდა, ფორმალურად ყოველ შემთხვევაში, ფაქტიურად კი, როგორც შემდეგ გამოჩნდა, ეს იყო სრულიად„ფეესბეშნური“ (ФСБ) სტრუქტურა, რომელსაც პუტინი ქმნიდა. მაშინ პუტინი ცდილობდა, რომ უშიშროების ფედერალური სამსახური (ФСБ) უსაფრთხოების ყველა სტრუქტურაზე მაღლა დაეყენებინა. ჩემი აზრით სამხედრო დაზვერვისა და უშიშროების ეს კონფლიქტი იმით იყო გამოწვეული, რომ სამხედრო დაზვერვა ძალიან ძლიერ ზეწოლას განიციდიდა უშიშროებისგან, ხელისუფლებიდან იცილებდნენ მათ ტრადიციულ ხელმძღვანელობას...

გრუ-ში იცოდნენ ბენ ლადენის ტერაქტის შესახებ

ამინა უმაროვა: თქვით, რომ ერთი მზად იყო ჩვენების მისაცემად...

კონსტანტინ ბოროვოი: კი, ერთი მზად იყო ჩვენების მისაცემად. მე ხომ დეპუტატი ვიყავი, ბერეზოვსკისთან ვითომ კარგი ურთიერთობა მქონდა. დავრეკე უშიშროების საბჭოში, არ მახსოვს, ვის ველაპარაკე, „არსებობს მნიშვნელოვანი ინფორმაცია, მიიღეთ, გთხოვთ, კაცი, რომელმაც მე მომაწოდა ინფორმაცია, დაელაპარაკეთ მას“, - მეთქი. მათ მიიღეს ეს კაცი, ის მივიდა, ერთი საათის შემდეგ დამირეკა, მითხრა, რომ ძლივს დააღწია თავი - მისი დაპატიმრება უნდოდათ. ეს არავითარი ფედერალური უშიშროების სამსახურზე (ФСБ) მაღლა მდგომი უშიშროების საბჭო არ არის, ეს არის უშიშროების სამსახურის სტრუქტურა, რომელიც ФСБ-ს ექვემდებარება. ჩემმა ინფორმატორმა თავი მოიგიჟიანა და გაიქცა. მთხოვა, რომ აღარ მიმეცა მასზე ინფორმაცია, რადგან ეს საშიში იყო. და ამის შემდეგ ის აღარ მინახავს, მისგან არაფერი მსმენია. ორი თვის შემდეგ გარკვეული არხებით მივიღე ინფორმაცია, რომ ის დაიღუპა, მისი მეორე პარტნიორიც დაიღუპა. „ეფესბეშნიკებმა“ მაინც მოახერხეს და მისწვდნენ მათ.

იქ კიდევ იყო ერთი ისტორია - ეს დაწერილი მაქვს დიდი ხნის წინ. მათ მომაწოდეს ინფორმაცია, რომ მზადდებოდა ტერაქტები აშშ-ის ტერიტორიაზე. ესაა 1999 წელი. გესმით? - 1999 წლის სექტემბერი! ვიღაც გიჟ ბენ ლადენს სურს თვითმფრინავებით ნიუ-იორკის ცათამბჯენების ტორპედირება. ნუ, სრული სიგიჟე!

ამინა უმაროვა: აფეთქებებამდე ორი წლით ადრე?

კონსტანტინ ბოროვოი: დიახ, აფეთქებამდე ორი წლით ადრე. მე პასუხისმგებელი ადამიანი ვარ და ეს აშშ-ის საელჩოს ვაცნობე. ისინი მეუბნებიან: „ეს არ არის ჩვენი დონის პრობლემა. გამოძიების ფედერალურ ბიუროსთან FBI ერთად იმუშავეთო“. წავედი შტატებში, - ისედაც მივდიოდი იქ, - შევხვდი გამოძიების ფედერალური ბიუროს (FBI) დირექტორის მოადგილეს, რომელთანაც რეკომენდაცია გამიწია ერთ-ერთმა კონგრესმენმა. ვუამბე ყველაფერი, როგორც იყო: ინფორმაციები, გარკვეული დეტალები იმ დროს ყველსათვის უცნობ ბენ ლადენზე. ყველაფერი ყურადღებით ჩაიწერეს. აფეთქებიდან ერთი წლის შემდეგ ერთ-ერთმა კონგრესმენმა ჩემი თხოვნით შეკითხვა გაგზავნა FBI-ში: რატომ მოხდა ეს, ხომ გქონდათ ინფორმაცია ბოროვოისგანო? მათ ძალიან დელიკატურად უპასუხეს: „ჩვენ ძალიან ბევრი ინფორმაცია გვქონდა, მაგრამ სპეცსამსახურების შეუთანხმებელი მოქმედების შედეგად, მოუმზადებელი აღმოვჩნდითო“. ანუ, ფორმალურად მათ დაადასტურეს, რომ ასეთი ინფორმაცია მიღებული ჰქონდათ წინასწარ, ორი წლით ადრე... წყარო იყო სამხედრო დაზვერვის (ГРУ) თანამშრომლები, რომლებიც რაღაც სახით ჩართული ნენ ბენ ლადენთან ურთიერთქმედებაში.

ამინა უმაროვა: მაგრამ გამოძების დროს ეს ვერსია თითქოს საერთოდ გვერდზე დარჩა....

კონსტანტინ ბოროვოი: არა, მათთვის ეს ცნობილი იყო. აქ სხვა მომენტია: ინფორმაცია, რომელიც მათ გვერდზე გადადეს, იყო ის ინფორმაცია, რომელიც მე მათ ჩავუტანე ტერაქტის მზადებასთან დაკავშირებით. მაგრამ მასში მთავარი ის იყო, რომ რუსეთის სპეცსამსახურები მონაწილეობდნენ ამ აქციაში. აი, ეს ინფორმაცია გაატარეს, რადგან მათ არ უნდოდათ მისი მოსმენა და დღესაც ძალიან არ სურთ. უკვე სადღაც 2000-2004 წლებში მე ვიყავი ჟურნალ „ამერიკის“ მთავარი რედაქტორი. ჟურნალ „ამერიკის“

სახელით გამოვდიოდი მოსკოვში, კონგრესში, მოსმენაზე და ვეუბნებოდი მათ, რომ ყალიბდება ახალი რუსული იმპერია და რომ ეს ყველაფერი ძალიან სახიფათოა, რომ სპეცსამსახურები, რომლებიც რუსეთის ხელისუფლებაში მოდიან, დაიწყებენ ანტიამერიკულ საქმიანობას და უკვე საქმიანობენ კიდეც. ერთმა კონგრესმენმა, კონგრესის უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარემ, ხელი მომხვია და მითხრა: „კონსტანტინ, ნუ ღელავ, ცივი ომი დასრულებულია, მორჩა, საკმარისია. მეო, - მეუბნება, - სამსახურში ავიყვანე კგბ-ს ექვსი ყოფილი თანამშრომელი. ისინი ძალიან კარგი სპეციალისტები არიან, მე მეხმარებიან“. მე ვუთხარი: „ეს თქვენ კი არ დაიქირავეთ ისინი, არამედ მათ დაგიქირავეს თქვენ, რადგან არ არსებობენ ყოფილი თანამშრომლები, რომ ეს შეცდომაა“. მან ზურგზე ხელი მომარტყა და მითხრა: „გეყოფა, გეყოფა, კონსტანტინ, მორჩა, ცივი ომი დასრულდა, ჩვენ გავიმარჯვეთ - თქვენ და ჩვენ: თქვენ, დემოკრატებმა, და ჩვენ, ამერიკელმა ხალხმა“.

ყოფილი რუსი დეპუტატი ფიქრობს, რომ 2008 წლამდე აშშ-ში ჯერ კიდევ ჰქონდა იმედი პუტინთან თანამშორმლობის შესაძლებლობისა, რაც გლობალურ პრობლემას წარმოადგენს.

„აშშ-ის ელჩმა მოსკოვში, უბრალოდ, შეაჩერა ჩემი პროექტი - 2004 წელს მან თავის რაღაც არხებით მიმართა ჟურნალ „ამერიკის“ მთავარ დონორებს და მათ, უბრალოდ, შეწყვიტეს დაფინანსება. დომინირებდა პუტინთან თანამშრომლობის იდეა. ელჩი მოსკოვში გაათავისუფლეს ფორმულირებით, რომ მან ელჩის რეზიდენცია გადააქცია ყოფილი „კაგებეშნიკების“ კლუბად. არსებობდა იდეა: ჩვენ - მზვერავები, ისინი -მზვერავები, - შევძლებთ თანამშრომლობას. რა ვქნათ, რა გაეწყობა! ამ რუსეთში აი, ასეთი ავტორიტარული კონცეფცია აქვთ. როგორც ჩანს, სხვანაირად შეუძლებელია. მით უფრო, რომ პუტინი და სხვები ამბობდნენ, რომ „ასეთია რუსეთი. აქ საჭიროა მკაცრი ხელი, საჭიროა სათავეში იყვნენ სპეცსამსახურები“. მიზეზი ის კი არ არის, რომ მათ ჯეროვნად ვერ შეაფასეს ეს მზაკვრობა. მიზეზია ექსპერტული ცოდნის დაბალი დონე, რაც ეფუძნება შეგრძნებას, თვალსაზრისს სხვა ტიპის, სხვაგვარი მენტალობის ხალხის შესახებ“.