"ეს სტრატეგია ადამიანებს შორის ურთიერთობის ჩამოყალიბებას ემსახურება“

დად­გე­ნი­ლე­ბა, რო­მე­ლიც სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ოკუ­პი­რე­ბულ ტე­რი­ტო­რი­ებ­ზე საქ­მი­ა­ნო­ბის წარ­მარ­თ­ვის წე­სებს გან­საზღ­ვ­რავს, კვლა­ვაც და­ვის სა­გა­ნია. ოპო­ნენ­ტე­ბი ფიქ­რო­ბენ, რომ ამ დად­გე­ნი­ლე­ბით გან­საზღ­ვ­რუ­ლი წე­სე­ბი ეწი­ნა­აღ­მ­დე­გე­ბა უკ­ვე მოქ­მედ კა­ნონ­სა თუ ნორ­მა­ტი­ულ აქ­ტებ­ში ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბულ მიდ­გო­მებს. რა­დიო თა­ვი­სუფ­ლე­ბას სა­ქარ­თ­ვე­ლოს სა­ხელ­მ­წი­ფო მი­ნის­ტ­რი რე­ინ­ტეგ­რა­ცი­ის სა­კითხებ­ში, ვი­ცე-პრე­მი­ე­რი ეკა­ტე­რი­ნე ტყე­შე­ლაშ­ვი­ლი ესა­უბ­რე­ბა.

რა­დიო თა­ვი­სუფ­ლე­ბა: თე­მურ იაკო­ბაშ­ვი­ლის მი­ნის­ტ­რო­ბის დროს მთავ­რო­ბამ და­ამ­ტ­კი­ცა ჯერ სტრა­ტე­გია ოკუ­პი­რე­ბუ­ლი ტე­რი­ტო­რი­ე­ბის თა­ო­ბა­ზე, შემ­დეგ კი - სა­მოქ­მე­დო გეგ­მა. რამ­დე­ნად წარ­მა­ტე­ბუ­ლია ეს სტრა­ტე­გია და და­იწყო თუ არა სა­მოქ­მე­დო გეგ­მით გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი კონ­კ­რე­ტუ­ლი პრო­ექ­ტე­ბის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა?

ეკა­ტე­რი­ნე ტყე­შე­ლაშ­ვი­ლი: დღე­ი­სათ­ვის სტრა­ტე­გი­ის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის საწყის ეტაპ­ზე ვართ. გვაქვს პირ­ვე­ლი შე­დე­გე­ბი, მა­გა­ლი­თად, მე­კავ­ში­რე­ო­ბის ინ­ს­ტი­ტუ­ტი, რო­მე­ლიც სა­მოქ­მე­დო გეგ­მა­შია მო­ცე­მუ­ლი, უკ­ვე და­ფუძ­ნე­ბის ეტაპ­ზეა. ეს არის ჩვე­ნი და UNDP-ის ერ­თობ­ლი­ვი პრო­ექ­ტი, რო­მელ­მაც ხე­ლი უნ­და შე­უწყოს სტრა­ტე­გი­ის მი­ხედ­ვით გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი პრო­ექ­ტე­ბის გან­სა­ხორ­ცი­ე­ლებ­ლად სა­ჭი­რო კავ­ში­რე­ბის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბას. ამას­თა­ნა­ვე, სა­მი­ნის­ტ­რო­ში უკ­ვე შე­მო­ტა­ნი­ლია სა­მოქ­მე­დო გეგ­მი­სათ­ვის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი პირ­ვე­ლი პრო­ექ­ტე­ბი.

რა­დიო თა­ვი­სუფ­ლე­ბა: დად­გე­ნი­ლე­ბა, რო­მე­ლიც ეხე­ბა ოკუ­პი­რე­ბულ ტე­რი­ტო­რი­ებ­ზე საქ­მის წარ­მარ­თ­ვას, არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­მა აღიქ­ვეს რო­გორც მა­თი საქ­მი­ა­ნო­ბის გა­კონ­ტ­რო­ლე­ბის მცდე­ლო­ბა; რა რე­ა­გი­რე­ბა უნ­და მოჰ­ყ­ვეს ამას?

ეკა­ტე­რი­ნე ტყე­შე­ლაშ­ვი­ლი: არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­თან დი­ა­ლო­გი დაწყე­ბუ­ლია და მას მო­მა­ვალ­შიც გა­ვაგ­რ­ძე­ლებთ, რა­თა უკეთ იყოს აღ­ქ­მუ­ლი ის პრო­ცე­სი, რო­მელ­საც მათ მო­და­ლო­ბე­ბი სთა­ვა­ზობს. ის წი­ნა­პი­რო­ბე­ბი და კრი­ტე­რი­უ­მე­ბი, არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის საქ­მი­ა­ნო­ბას, ში­ნა­არ­სობ­რი­ვი თვალ­საზ­რი­სით, არა­ნა­ი­რად არ ზღუ­დავს; უბ­რა­ლოდ, ის სა­ხელ­მ­წი­ფოს აძ­ლევს სა­შუ­ა­ლე­ბას, ოკუ­პა­ცი­ის რე­ჟიმ­ში ოკუ­პი­რე­ბულ რე­გი­ო­ნებ­ში მიმ­დი­ნა­რე საქ­მი­ა­ნო­ბე­ბის შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცი­ას ფლობ­დეს. ის ინ­ტე­რე­სი, რო­მე­ლიც შე­იძ­ლე­ბა ჰქონ­დეს სა­ხელ­მ­წი­ფოს, რომ­ლის 20 პრო­ცენ­ტიც ოკუ­პი­რე­ბუ­ლია, ანუ გა­აჩ­ნ­დეს ინ­ფორ­მა­ცია ამ ტე­რი­ტო­რი­ებ­ზე წარ­მო­ე­ბუ­ლი საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­სა­ხებ, აბ­სო­ლუ­ტუ­რად ლე­გი­ტი­მუ­რია.

რა­დიო თა­ვი­სუფ­ლე­ბა: თე­მურ იაკო­ბაშ­ვი­ლი შეხ­ვ­და არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებს, მო­ის­მი­ნა მა­თი პრე­ტენ­ზი­ე­ბი და თქვა, რომ ამ დად­გე­ნი­ლე­ბა­ში გარ­კ­ვე­უ­ლი ცვლი­ლე­ბე­ბის დაშ­ვე­ბა შე­საძ­ლე­ბე­ლია...

ეკა­ტე­რი­ნე ტყე­შე­ლაშ­ვი­ლი: რამ­დე­ნა­დაც ვი­ცი, მან შეს­თა­ვა­ზა არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებს, თუ­კი მათ კონ­კ­რე­ტუ­ლი მო­საზ­რე­ბე­ბი გა­აჩ­ნ­დათ, გარ­და ზო­გა­დი ტენ­დენ­ცი­ი­სა, რომ ამ მო­და­ლო­ბე­ბის მი­მართ ნე­გა­ტი­უ­რად იყ­ვ­ნენ გან­წყო­ბი­ლი, წარ­მო­ედ­გი­ნათ არ­გუ­მენ­ტე­ბი; მა­გა­ლი­თად, რა­ტომ იქ­ნე­ბა ეს მა­თი საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­მა­ფერ­ხე­ბე­ლი, ან რა­ტომ ეწი­ნა­აღ­მ­დე­გე­ბა ის კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბას, ამის და­მა­დას­ტუ­რე­ბე­ლი არ­გუ­მენ­ტე­ბი გან­ხილ­ვის სა­გა­ნი იქ­ნე­ბო­და და შემ­დ­გომ, თუ სა­ჭი­როდ მი­იჩ­ნევ­დ­ნენ, გარ­კ­ვე­ულ ცვლი­ლე­ბებს შე­ი­ტან­დ­ნენ. დღე­ი­სათ­ვის ასე­თი, კონ­კ­რე­ტულ გა­მოც­დი­ლე­ბა­ზე და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი, რა­ი­მე სა­ხის კონ­კ­რე­ტუ­ლი მო­საზ­რე­ბა მო­წო­დე­ბუ­ლი არც ყო­ფი­ლა და ვერც იქ­ნე­ბო­და; ამჟამად მო­და­ლო­ბე­ბის ფარ­გ­ლებ­ში მხო­ლოდ რამ­დე­ნი­მე პრო­ექ­ტია შე­მო­ტა­ნი­ლი, აქე­დან სამს უკ­ვე მი­ღე­ბუ­ლი აქვს ნე­ბარ­თ­ვა, და­ნარ­ჩენ­თან დაკავშირებითაც რა­ი­მე პრობ­ლე­მა­ს ჩვენ ვერ ვხე­დავთ.

რა­დიო თა­ვი­სუფ­ლე­ბა: ჩვენ ვე­სა­უბ­რეთ ზო­გი­ერთ არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას და მა­თი გან­ცხა­დე­ბით, გარ­კ­ვე­ულ სა­ერ­თა­შო­რი­სო პრო­ექ­ტებ­ზე პრო­ტეს­ტია აფხა­ზე­ბი­სა და ოსე­ბის მხრი­დან, ისი­ნი თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბა­ზე უარის თქმას აპი­რე­ბენ. რე­ა­ლუ­რად, პრობ­ლე­მა­ზე სა­უ­ბა­რი უკ­ვე არის...

ეკა­ტე­რი­ნე ტყე­შე­ლაშ­ვი­ლი: დარ­წ­მუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, რომ ეს არ იქ­ნე­ბა გა­და­უჭ­რე­ლი პრობ­ლე­მა ოკუ­პა­ცი­ის ხაზს მიღ­მა დარ­ჩე­ნი­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი­სა თუ ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რი პი­რე­ბის­თ­ვის. სა­ერ­თო სი­კე­თე, რაც კარ­გად წარ­მარ­თუ­ლი ამ პრო­ექ­ტე­ბით შე­იძ­ლე­ბა მო­დი­ო­დეს, გა­ცი­ლე­ბით მე­ტია ოკუ­პა­ცი­ის ხაზს იქით მყო­ფი ადა­მი­ა­ნე­ბის­თ­ვის, ვიდ­რე ნე­ბის­მი­ე­რი ადა­მი­ა­ნის­თ­ვის და­ნარ­ჩე­ნი სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე.

რა­დიო თა­ვი­სუფ­ლე­ბა: რო­გორ აპი­რებთ ამ პრო­ექ­ტე­ბის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბას, თუ­კი ისი­ნი უარს იტყ­ვი­ან?

ეკა­ტე­რი­ნე ტყე­შე­ლაშ­ვი­ლი: მო­დი, ასე და­ვიწყოთ: ის, რომ პრო­ექ­ტე­ბი აუცი­ლებ­ლად უნ­და ხორ­ცი­ელ­დე­ბო­დეს და პრო­ექ­ტე­ბი სა­ერ­თოდ თუ არ იქნე­ბა, ამით ქვე­ყა­ნა და­იქ­ცე­ვა - არ არის იმ­პე­რა­ტი­ვი. რო­დე­საც ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბებ­ზე და ამ კუთხით გარ­კ­ვე­ულ მო­რა­ლურ ღი­რე­ბუ­ლე­ბებ­ზე ვლა­პა­რა­კობთ, რა­ტომ­ღაც ხში­რად გვა­ვიწყ­დე­ბა ის ფაქ­ტი, რომ ასე­უ­ლო­ბით ათა­სი ადა­მი­ა­ნი ეთ­ნი­კუ­რი წმენ­დის შე­დე­გად არის გა­მო­დევ­ნი­ლი ამ რე­გი­ო­ნე­ბი­დან. ის, თუ მა­თი უფ­ლე­ბე­ბი რო­გორ არის და­ცუ­ლი იმ ფუნ­და­მენ­ტურ უფ­ლე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით, რო­მე­ლიც სა­კუ­თარ სახ­ლ­ში დაბ­რუ­ნე­ბას შე­ე­ხე­ბა, რა­ტომ­ღაც ზო­გი­ერ­თი არა­სამ­თავ­რო­ბოს­თ­ვის დიდ გუ­ლის­ტ­კი­ვი­ლის არ წარ­მო­ად­გენს ხოლ­მე.

რა­დიო თა­ვი­სუფ­ლე­ბა: მთელ რიგ სა­კა­ნონ­მ­დებ­ლო ინი­ცი­ა­ტი­ვა­ში - სტრა­ტე­გია იქ­ნე­ბა, სა­მოქ­მე­დო გეგ­მა თუ სხვა - სა­უ­ბა­რია ნდო­ბის აღ­დ­გე­ნა­ზე. რო­გორ აპი­რებთ ნდო­ბის აღ­დ­გე­ნას?

ეკა­ტე­რი­ნე ტყე­შე­ლაშ­ვი­ლი: ეს სტრა­ტე­გია ემსახურე­ბა არა რა­ღაც ბი­უ­როკ­რა­ტი­უ­ლი ერ­თე­უ­ლე­ბის ურ­თი­ერ­თო­ბას, არა­მედ ადა­მი­ა­ნებს შო­რის ურ­თი­ერ­თო­ბის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბას და ამ მხრივ ნდო­ბის აღ­დ­გე­ნის პო­ტენ­ცი­ალის გამოვლენას. ასე­თი ნდო­ბა რომ გაჩ­ნ­დეს, ამ ადა­მი­ა­ნებს შო­რის პირ­და­პი­რი კავ­ში­რი უნ­და დამ­ყარ­დეს. ისე­თი კე­დე­ლი თუ აღი­მარ­თა, რომ სა­ქარ­თ­ვე­ლოს­თან ნე­ბის­მი­ე­რი ასო­ცი­ი­რე­ბა უკ­ვე არის წი­ნა­ღო­ბა და მას მე­ო­რე მხა­რე დაბ­ლო­კავს, ნიშ­ნავს იმ მო­ცე­მუ­ლო­ბის და­დას­ტუ­რე­ბას, რომ ასე­თი კავ­ში­რე­ბის აღ­დ­გე­ნა სა­ერ­თოდ შე­უძ­ლე­ბე­ლია.

რა­დიო თა­ვი­სუფ­ლე­ბა: ჩვენ დად­გე­ნი­ლე­ბას­თან მი­მარ­თე­ბით არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი ვახ­სე­ნეთ. `ახალ­გაზ­რ­და იურის­ტ­თა ასო­ცი­ა­ცი­ამ” უკ­ვე გა­მო­გიგ­ზავ­ნათ ამ დად­გე­ნი­ლე­ბის თა­ო­ბა­ზე სა­კუ­თა­რი ხედ­ვა, რო­მელ­შიც სა­უ­ბა­რია, რომ ის ოკუ­პი­რე­ბუ­ლი ტე­რი­ტო­რი­ე­ბის შე­სა­ხებ კა­ნონს ეწი­ნა­აღ­მ­დე­გე­ბა, ვი­ნა­ი­დან იქ იკ­რ­ძა­ლე­ბა მხო­ლოდ ეკო­ნო­მი­კუ­რი საქ­მი­ა­ნო­ბა, ხო­ლო ამ დად­გე­ნი­ლე­ბა­ში - ყვე­ლა ტი­პის საქ­მი­ა­ნო­ბა.

ეკა­ტე­რი­ნე ტყე­შე­ლაშ­ვი­ლი: პირ­ველ რიგ­ში მინ­და ვთქვა, რომ ძა­ლი­ან დი­დი გუ­ლის­ყუ­რით ვე­კი­დე­ბით ამ გა­მოგ­ზავ­ნილ ინ­ფორ­მა­ცი­ას და მას ჩვენს უწყე­ბა­ში უკ­ვე შე­ის­წავ­ლი­ან, შე­სა­ბა­მი­სი პა­სუ­ხიც, ბუ­ნებ­რი­ვია, მომ­ზად­დე­ბა... თუმ­ცა თა­ვის­თა­ვად კონ­ცეფ­ცია იმის შე­სა­ხებ, რომ ამ დო­კუ­მენ­ტით საქ­მი­ა­ნო­ბა იკ­რ­ძა­ლე­ბა, აბ­სო­ლუ­ტუ­რად არას­წო­რია. ამ დად­გე­ნი­ლე­ბით, საქ­მი­ა­ნო­ბე­ბი, რო­გორც ასე­თი, სა­ერ­თოდ არ იკ­რ­ძა­ლე­ბა. კი­დევ ერ­თხელ გა­ვი­მე­ო­რებ: ეს არის პრო­ცე­სი, რო­მე­ლიც სა­ხელ­მ­წი­ფოს აძ­ლევს შე­საძ­ლებ­ლო­ბას ოკუ­პი­რე­ბულ ტე­რი­ტო­რი­ებ­ზე მიმ­დი­ნა­რე პრო­ექ­ტე­ბის შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცი­ას ფლობ­დეს და მას ჰქონ­დეს ასე­ვე შე­საძ­ლებ­ლო­ბა, რომ კა­ნონ­თან შე­უ­სა­ბა­მო აქ­ტი­ვო­ბებ­ზე ნე­ბარ­თ­ვა არ გას­ცეს.

რა­დიო თა­ვი­სუფ­ლე­ბა: ნე­იტ­რა­ლურ დო­კუ­მენ­ტებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით მინ­და, გკითხოთ - რო­დის შე­იქ­მ­ნე­ბა, რო­დის და­ი­ბეჭ­დე­ბა და რო­გორ აპი­რებთ მათ გავ­რ­ცე­ლე­ბას ამ რე­გი­ო­ნებ­ში?

ეკა­ტე­რი­ნე ტყე­შე­ლაშ­ვი­ლი: იუს­ტი­ცი­ის სა­მი­ნის­ტ­როს­თან ძა­ლი­ან მჭიდ­რო თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბა მიმ­დი­ნა­რე­ობს, რა­თა ამ დო­კუ­მენ­ტებ­მა კონ­კ­რე­ტუ­ლი იერ­სა­ხე შე­ი­ძი­ნოს. მაქ­სი­მა­ლუ­რი აქ­ცენ­ტი კეთ­დე­ბა იმა­ზე, რომ დო­კუ­მენ­ტე­ბის მი­ღე­ბის თვალ­საზ­რი­სით პრო­ცე­დუ­რა მარ­ტი­ვი იყოს.

რა­დიო თა­ვი­სუფ­ლე­ბა: არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი ში­შო­ბენ, რომ ვე­ღარ გავ­ლენ სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ფარ­გ­ლებს გა­რეთ, ვი­ნა­ი­დან ეს შე­საძ­ლე­ბე­ლი იქ­ნე­ბა მხო­ლოდ ამ ნე­იტ­რა­ლუ­რი დო­კუ­მენ­ტით სა­ქარ­თ­ვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქის პას­პორ­ტ­თან ერ­თად.

ეკა­ტე­რი­ნე ტყე­შე­ლაშ­ვი­ლი: აქ არის ორი ალ­ტერ­ნა­ტი­ვა - ან უნ­და მოხ­დეს ჩვე­ნი მხრი­დან იმ ნა­ბი­ჯის გა­დად­გ­მა, რომ­ლი­თაც სა­ხელ­მ­წი­ფო, ფაქ­ტობ­რი­ვად, დო­კუ­მენ­ტის გა­ცე­მის თვალ­საზ­რი­სით, `ნე­იტ­რა­ლუ­რი პო­ზი­ცი­ის” სტა­ტუს­ზე გა­და­დის, რაც პო­ლი­ტი­კუ­რად საკ­მა­ოდ მგრძნო­ბი­ა­რე თე­მაა და ეს გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა ჩვენ­თ­ვი­საც არ იყო ად­ვი­ლად მი­სა­ღე­ბი. ამ ადა­მი­ა­ნებს რომ მგზავ­რო­ბა შეს­ძ­ლე­ბო­დათ, სა­ჭი­რო იყო კომ­პ­რო­მი­სუ­ლი ვა­რი­ან­ტი და ეს გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა მი­ვი­ღეთ... ან არა­და, ფაქ­ტობ­რი­ვად, რუ­სუ­ლი პას­პორ­ტე­ბის ლე­გი­ტი­მი­ზა­ცია უნ­და მოხ­დეს - იმ პას­პორ­ტე­ბის, რომ­ლე­ბიც, სა­ყო­ველ­თა­ოდ ცნო­ბი­ლია, რომ ჩვე­ნი ქვეყ­ნის ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­მარ­თალ­დარ­ღ­ვე­ვე­ბით იყო გა­ცე­მუ­ლი... ამი­ტომ მე ძა­ლი­ან მიკ­ვირს, რა­ტომ არის ეს სა­კითხი ფუნ­და­მენ­ტუ­რად გა­უ­გე­ბა­რი არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი­სათ­ვის. კი­დევ ერ­თხელ მინ­და გა­ვი­მე­ო­რო: ძა­ლი­ან დი­დი იმე­დი გვაქვს, რომ ჩვე­ნი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი, მათ შო­რის არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი მხარ­ში ამოგ­ვიდ­გე­ბი­ან.