„ოსკარს” თუ „ოსკარებს“ - კინოს ბიზნესში ყველაზე ავტორიტეტულ ჯილდოს - წელს 90-ე იუბილე აქვს.
ეს ფეშენებელური კინომოვლენა 1929 წლის შემდეგ იპყრობს კინოს მოყვარულთა წარმოსახვას მთელ მსოფლიოში. 90-ე ცერემონია, რომელზეც პრემიებს ამერიკის კინოაკადემია გასცემს, ჰოლივუდში გაიმართება.
რა დაგვამახსოვრდა „ოსკარების“ ისტორიიდან?
1929: „ოსკარის“ გადაცემის პირველი ცერემონია გაიმართა 1929 წლის 16 მაისს ჰოლივუდში, რუზველტის სასტუმროში,და მას მსახიობი დაგლას ფეირბენკსი უფროსი მასპინძლობდა. ეს იყო ერთადერთი შემთხვევა, როცა „საუკეთესო ფილმის“ ნომინაციაში გაიმარჯვა ე.წ. „მუნჯი კინოს“ ნიმუშმა - რომანტიკულმა ფილმმა „ფრთები/Wings”, რომელშიც მოქმედება პირველი მსოფლიო ომის დროს ვითარდება.
1939: აკადემიამ ოფიციალურად დაიწყო სახელ „ოსკარის“ დარქმევა თავისი პრემიებისთვის. დაუდასტურებელი, მაგრამ გავრცელებული ინფორმაციით, ამ სახელის ისტორია უკავშირდება აკადემიის ბიბლიოთეკარს, მარგარეტ ჰერიკს, რომელსაც უთქვამს, ეს სტატუეტი ბიძაჩემ ოსკარს ჰგავსო.
1940: ჰატი მაკდენიელი გახდა პირველი შავკანიანი მსახიობი, რომელმაც „ოსკარი“ მოიპოვა. მსახიობს პრემია გადასცეს ქალის მეორეხარისხოვანი როლის საუკეთესო შესრულებისთვის ფილმში „ქარწაღებულნი/Gone with the Wind." მაკდენიელი ცერემონიაზე იძულებული იყო სეგრეგირებულ, განცალკევებულ მაგიდასთან მჯდარიყო. მას შემდეგ 51 წელი გავიდა, სანამ „ოსკარს“ სხვა შავკანიანი მსახიობი ქალი მოიპოვებდა - ვუპი გოლდბერგი, ფილმისათვის „მოჩვენება/Ghost."
1953: „ოსკარები“ პირველად გადაიცა ტელევიზიით. შოუს წამყვანმა, ბობ ჰოუპმა, ეს მოვლენა აღნიშნა სიტყვებით: „ხომ ამაღელვებელია იმის ცოდნა, რომ ამ მომხიბვლელი ვარსკვლავებიდან ბევრი ამ საღამოს თქვენს სახლებში იქნება? მთელი ამერიკის მასშტაბით, დიასახლისები ქმრებს მიმართავენ: ‘პერანგი ჩაიცვი, დღეს ჯოან კროუფორდი მოდის’“.
1963: სიდნი პუატიე გახდა პირველი შავკანიანი მამაკაცი, რომელმაც „ოსკარი“ მოიპოვა როლისთვის ფილმში „მინდვრის შროშანები/Lilies of the Field".
1968: „ოსკარებით“ დაჯილდოების ცერემონია ორი დღით გადაიდო მარტინ ლუთერ კინგის მკვლელობის გამო 4 აპრილს.
1969: ამ წელს იყო პირველი და ერთადერთი შემთხვევა, როცა საუკეთესო მსახიობი ქალის კატეგორიაში პრემია გაიყო. კეთრინ ჰეპბერნს პრემია მიენიჭა როლისათვის ფილმში „ლომი ზამთარში/The Lion in Winter“, ბარბარა სტრეიზანდს - როლისათვის სურათში „სასაცილო გოგონა/Funny Girl." ჰეპბერნი ცერემონიას არ დასწრებია.
1973: „ოსკარი“ მარლონ ბრანდოს ერგო ვიტო კორლეონეს როლისთვის ფილმში „ნათლია“, მაგრამ ცერემონიას ბოიკოტს უცხადებს - აპროტესტებს ამერიკელი ინდიელების დამკვიდრებულ სტერეოტიპებს ფილმებსა და ტელევიზიაში. ბრანდოს ნაცვლად სცენაზე გადის ამერიკელი ინდიელი აქტივისტი ქალი, ტრადიციულ სამოსში გამოწყობილი საშინ ლიტლფეზერი, რომელიც ბრანდოს სახელით უარს ამბობს სტატუეტის აღებაზე.
2002: ჰოლი ბერი გახდა პირველი და დღემდე ერთადერთი შავკანიანი ქალი, რომელსაც „ოსკარი“ გადაეცა ქალის როლის საუკეთესო შესრულებისთვის ფილმში „ურჩხულთა მეჯლისი/Monster’s Ball”. თავისი პრემია მან მიუძღვნა „ყველა უსახელო, უსახო არათეთრკანიან ქალს, რომელსაც ახლა შანსი მიეცა, რადგან დღეს ეს კარი გაიხსნა“.
2003: „ბეჭდების მბრძანებელი: მეფის დაბრუნება/The Lord of the Rings: The Return of the King" „ოსკარების“ ისტორიაში ერთგვარი რეკორდსმენი გახდა - სურათმა პრემია მოიპოვა ყველა კატეგორიაში, რომელშიც წარდგენილი იყო. ამასთან, ის გახდა ისტორიაში მესამე ფილმი, რომელსაც 11 ოსკარი ერგო - 1997 წლის „ტიტანიკის/Titanic“ და 1959 წლის „ბენ ჰურის/Ben-Hur" შემდეგ.
ასევე 2003 წელს რომან პოლანსკის მიაკუთვნეს საუკეთესო რეჟისორის „ოსკარი“ ჰოლოკოსტის შესახებ გადაღებული ფილმისთვის „პიანისტი/The Pianist”, თუმცა მან ლოს ანჯელესში ჩასვლა ვერ შეძლო. აშშ-ში მას სისხლის სამართლებრივი ბრალდება ელოდა 1977 წელს არასრულწლოვანის გაუპატიურების გამო. აუდიტორია მის „ოსკარს“ ფეხზე ადგომითა და ოვაციებით შეხვდა.
2009: კეთრინ ბიგელოუ გახდა პირველი ქალი, რომელსაც „ოსკარი“ სარეჟისორო ნამუშევრისთვის ერგო, ფილმისათვის „ქარიშხლის მბრძანებელი/The Hurt Locker".
2016: რიგით მეორე წელს მსახიობის ნომინაციებში წარდგენილი ოცივე კანდიდატი თეთრკანიანია, რაც იწვევს მწვავე კრიტიკას და სოციალურ მედიაში გაჩენილ ჰეშტეგს #OscarsSoWhite. პროტესტის პასუხად, აკადემია აცხადებს, რომ გეგმავს გააძლიეროს ქალთა და უმცირესობათა წარმომადგენლობა.
2017: „მთვარის შუქი/Moonlight" გახდა პირველი ფილმი, რომელშიც მხოლოდ შავკანიანი მსახიობები თამაშობდნენ და რომელმაც „ოსკარი“ საუკეთესო ფილმის ნომინაციაში მიიღო, თუმცა პირველ წუთებში, კულისებში არეული კონვერტების გამო, გამარჯვებულ ფილმად გამოაცხადეს მიუზიკლი „ლა ლა ლენდი/La La Land".
მასალა მომზადებულია სააგენტო „როიტერსზე“ დაყრდნობით.
დაწერეთ კომენტარი