ბლოგები

1. ბიძინასთან მებრძოლი

ვინ არის: ყველას გვაქვს ჩვენ-ჩვენი უცნაური პოლიტიკური შეხედულებები. ზოგისთვის ირაკლი ღარიბაშვილი წარმატებული პრემიერია და მთავრობის ეკონომიკური პოლიტიკა სწორი და მოსაწონია. სხვების აზრით, საქართველოს წიწიბურა გადაარჩენს. ისეთი ხალხიც არსებობს, ვისაც "სოხუმი - ჩემი იერუსალიმი" ჭკვიანურ გამონათქვამად ეჩვენება. მაგრამ, უმეტესობას ცხოვრებაში სხვა ინტერესებიც აქვს და ამიტომ საკამათო პოლიტიკურ თემებს ადვილად აარიდებ თავს. არ გინდა განიხილო, რამდენად მსოფლიო მნიშვნელობის პოლიტიკოსია ნინო ბურჯანაძე? - მოდი, მაშინ, მარკების შეგროვებაზე ვილაპარაკოთ (ჯიმეილი მკვლელია! ფილატელისტობას გვართმევს). ან იქნებ ბრძნულად შევსებული ტოტალიზატორის ბილეთი განვიხილოთ და "შტუტგარტერ კიკერსის" და "ვაკერ ბურგჰაუზენის" მოულოდნელი ფრე გამოვიგლოვოთ (მაგას რომ არ გაესხა, 20 თეთრი ხუთას ლარს იგებდა). ბიძინასთან მებრძოლთან ეგ ხრიკები არ გაგივა. მისთვის ფეხბურთი, მარკები, დისშვილის დაბადების დღეები, ბრიუსელში დაჩეკინება და რობინ უილიამსის სიკვდილი არ არსებობს. მისი ყოველი დილა ფეისბუკზე ბნელად თენდება, რადგან ჭორვილაში საურონი ზის.

რას აზიარებს: უცნაური „საინფორმაციო სააგენტოების“ სტატიებს, რომლებიც „ასავალ-დასავლის“ ნაციონალური ანალოგებია და რომლებიც ადასტურებს, რომ ნარმანია სოფლელია, ივანიშვილი სოფლელია და, საერთოდაც, ვაზისუბანში ვიღაცა დაჭრეს.

ტიპური სტატუსი:

2. მაგინებელი მორწმუნე

ვინ არის: ვთქვათ, ზიხარ შენთვის სამსახურში საქმიანი სახით და, ბუნებრივია, ფეისბუკზე დაძვრები. ათვალიერებ 10 წლის უნახავი კლასელის მიერ შარშანწინ შარმ-ელ-შეიხში გადაღებულ ფოტოებს (როგორ მობერებულა. მე ხომ ისევ ახალგაზრდულად გამოვიყურები?). მერე კი, სულიერი საზრდოს მიღებასაც გადაწყვეტ და, როგორც ყველა კულტურული ადამიანი, რადიო თავისუფლების ფეისბუკის გვერდზე "წითელი ზონის" ბოლო გადაცემას მიაშურებ. გადაწყვეტ გაიგო, თუ რას ამბობენ სხვა კულტურული ადამიანები და კომენტარებს გადახედავ, სადაც პირკატა გეცემა. ინტელექტუალური სჯა-ბაასის ნაცვლად თვალში მოგხვდება უგვანი გინება, რომლის წაშლაც გვერდის ადმინისტრატორს ვერ მოუსწრია. გინების ავტორის პროფილზე გადასვლისას კი აღმოაჩენ შუახნის მამაკაცს, რომელიც ორი რამით არის დაკავებული: ან უკიდურესად უხამს კომენტარებს უწერს მისთვის უცნობ ადამიანებს, რომელთაც მტანჯველ სიკვდილს უსურვებს და დედის სისხლს უხსენებს და ან ნაზ და მოსიყვარულე კომენტარებს უწერს მისთვის ნაცნობ ადამიანებს და ეზოტერულ რელიგიურ დღესასწაულებს ულოცავს.

რას აზიარებს: ფოტოებს, რომლებზეც სააღდგომო პასკა და კვერცხებია გამოსახული ხახვისთავა გუმბათისა და სტაფილოსფერი გრადიენტის ფონზე ზედ წარწერით „ღმერთმა დაგლოცოთ და გაგაძლიეროთ“ და სადაც 52 ადამიანია დათაგული. სუფრაზე გადაღებულ ფოტოებს, საიდანაც მწვადნაჭამი ხალხი გოროზად გიყურებს. ლექსებს სიყვარულზე. რუსული ტელევიზიის სიუჟეტებს, სადაც ნაჩვენებია, როგორ ეშვება ევროპა გარყვნილების ჭაობში.

ტიპური სტატუსი:

3. ეულად გაბრაზებული

ვინ არის: ზოგი ფეისბუკზე ნინია კაკაბაძეს უმეგობრდება მარტო იმიტომ, რომ მაშინვე სასტიკად აღშფოთდეს, როგორც კი ის რამე ნაკლებად აღმაშფოთებელს გააზიარებს. მის ბრაზს კი მერე ასობით ადამიანი აიტაცებს ხოლმე. სხვები იმ ენამყრალი ბებრის ყველა ვიდეოგზავნილს უსმენენ, რათა კიდევ ერთხელ დარწმუნდნენ, რომ ქართველებს არაფერი გვეშველება და ამას მერე მეგობრებიც დაუდასტურებენ ლაიკებით. ეულად გაბრაზებულიც მუდმივად აღშფოთების რეჟიმშია, ოღონდ მას ყველაზე მცირედი, უმნიშვნელო და ერთი შეხედვით ფეხზე დასაკიდებელი რამეები აღიზიანებს. აი, მაგალითად, არა ის, რომ მძღოლები ზებრაზე არავის ატარებენ; არა ის, რომ ფეხით მოსიარულეები ძროხებივით გადააჭრიან ხოლმე თავზე მიწისქვეშა გადასასვლელს; არა ის, რომ ფეხით მოსიარულეებმა ტროტუარები მძღოლებს დავუთმეთ. არა - ის კითხულობს, ამის დედა რომ ვატირე, რატომ უნდა მჭირდებოდეს შუქნიშნის გასამწვანებლად ბოძზე თითის დაჭერაო? რაღა გასაკვირია, რომ მის ბრაზს არავინ იზიარებს?

რას აზიარებს: სხვადასხვა რამეს, რამაც, რატომღაც ნერვები მოუშალა. მაგალითად, "ინტერპრესნიუსის" ცნობას, რომ თბილისის მერი დიღომში ახალ საფეხბურთო მოედანს გახსნის (დამპლებო, ჭადრაკს როდის მიხედავთ?)

ტიპური სტატუსი:

რუსეთ-უკრაინის ომში უკვე 5000-ზე მეტი ადამიანი დაიღუპა. მინსკში დადებულ ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებას აღსრულება ჯერ არ უწერია და სავარაუდოდ მსხვერპლის რაოდენობა კიდევ გაიზრდება. ამავე დროს, ეს რიცხვი არაფერია იმასთან შედარებით, რამდენი ადამიანიც ჩეჩნეთის პირველ და მეორე ომებში დაიღუპა. ჩეჩნეთის ომებს ათეულობით ათასობით სამოქალაქო და სამხედრო პირი შეეწირა. რუსეთის იმპერიის სისხლიანი ისტორია გრძელდება და არავინ იცის, რითი დამთავრდება.

გაუთავებელი და მუდმივად უსამართლო სისხლიანი დაპყრობების ხასიათი არ იცვლება, მაგრამ იცვლება მსოფლიო პოლიტიკის კონტექსტი. დღევანდელი რუსული იმპერიალიზმი ეჯახება თვისებრივად ახალ მსოფლიო რეალობას, რომელშიც ჯერჯერობით გაურკვეველია, ვის მხარესაა უპირატესობაა. ცნობილი რუსი ფილოსოფოსი და რუსული იმპერიალიზმის აპოლოგეტი, კრემლთან დაახლოებული ალექსანდრ დუგინი თვლის, რომ ამ ახალ რეალობაში მსოფლიოში ერთდროულად ძალაუფლების რამდენიმე ცენტრი წარმოიშობა და ე.წ. „ევრაზიული იმპერია“ მათგან ერთ-ერთი იქნება. ეს თეორია ახლოს დგას ამერიკელი პოლიტოლოგის, სემუელ ჰანტინგტონის „ცივილიზაციათა შეჯახების“ თეზისთან და ასევე ეხმიანება 2000-იან წლებში დაწყებულ „მრავალპოლუსიანი მსოფლიოს“ კონცეფციასაც. „მრავალპოლუსიან მსოფლიოზე“ საუბარი განსაკუთრებით ინდური წარმოშობის ამერიკელი პოლიტოლოგის, ფარიდ ზაქარიას წიგნის, „პოსტამერიკული მსოფლიოს“ გამოქვეყნების შემდეგ გახშირდა. ზაქარია ამ წიგნში (რომელიც თითქოს კარგად დატკეპნილ თემაზეა, მაგრამ მაინც შესაშურად კარგად არის დაწერილი) ამტკიცებს, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების ერთპიროვნული პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული ჰეგემონია დასასრულს უახლოვდება და მის ადგილზე მრავალპოლუსიანი მსოფლიო აღმოცენდება. ასეთ მრავალპოლუსიან მსოფლიოში ამერიკა ერთგვარი არბიტრის როლს შეასრულებს და ერთპიროვნულად აღარ იმოქმედებს.

მრავალპოლუსიანი მსოფლიოს გაჩენის პირველი ნიშნები ამერიკაში ბარაკ ობამას არჩევის შემდეგ გამოჩნდა. ობამა, თავის წინამორბედ ბუშისგან განსხვავებით, მეტი სიფრთხილით მოეკიდა საგარეო პოლიტიკურ გამოწვევებს. ლიბიაში დაწყებულ კონფლიქტის გადასაწყვეტად მან საფრანგეთსა და გერმანიას დაუთმო ინიციატივა, სირიის სამოქალაქო ომში ჩარევისგან თავი შეიკავა, ხოლო დაჯგუფება „ისლამური სახელმწიფოს“ წინააღმდეგად იორდანიის, ერაყისა და სხვა მოკავშირეების დახმარებით იბრძვის. ამერიკის ამ უკანდახევამ ერთბაშად გამოაჩინა ადგილობრივ დონეზე არსებული ძალაუფლებრივი ურთიერთობები. აღმოჩნდა, რომ „ადგილზე“ მდგომარეობა გაცილებით უფრო რთული და მრავალწახნაგოვანია, ვიდრე ეს ბუშის პრეზიდენტობის დროს ჩანდა.

ასეთ მრავალპოლუსიან მსოფლიოში განვითარებადმა ქვეყნებმა ჩათვალეს, რომ მოქმედების ფართო ასპარეზი მიეცათ. ჩინეთმა, ინდოეთმა, ბრაზილიამ, რუსეთმა და სამხრეთ აფრიკამ ძლიერი განვითარებადი ქვეყნების ასოციაციაც (ე.წ. BRICS) კი შექმნეს, რომელმაც, მათ აზრით, მრავალპოლუსიან სამყაროში საკვანძო როლი უნდა ითამაშოს. BRICS-ის 2013 წლის სამიტის წინ, ვლადიმირ პუტინმა სააგენტო „იტარ-ტასისთვის“ მიცემულ ინტერვიუში განვითარებადი ქვეყნების ასოციაციას „მრავალპოლუსიანი სამყაროს საკვანძო ელემენტი“ უწოდა. მაშინ როდესაც, BRICS-ის სხვა ქვეყნებისთვის, ახალი მსოფლიო წესრიგის წარმოშობა უფრო მეტად ეკონომიკურად თანასწორ მსოფლიოს გულისხმობს, პუტინისთვის ეს რუსეთის სისხლიანი იმპერიის გაფართოების მაუწყებელია.

პუტინი დარწმუნებულია იმაში, რომ ამერიკის ერთპიროვნული ჰეგემონიის დრო წავიდა და ამიტომ ახლა უფრო თავისუფლად შეუძლია მეზობელი ქვეყნების დატერორება. ამავე დროს, უკრაინაში შექმნილმა მდგომარეობამ აჩვენა, რომ პოსტ-ამერიკულ სამყაროში პუტინს თავისუფალი მოქმედების საშუალება მაინც ვერ ექნება. გერმანია და საფრანგეთი, მართალია, განსაკუთრებით ეფექტიანად ვერ მუშაობენ უკრაინის სამხრეთ და აღმოსავლეთ ნაწილის ოკუპაციის და ინტერვენციის შესაჩერებლად, მაგრამ ჯერჯერობით რუსეთს გარკვეულ ეკონომიკურ დაბრკოლებებს მაინც უქმნიან.

პუტინი უკვე ხედავს, რომ ამ მრავალპოლუსიან სამყაროში შესაძლოა ამერიკისგან ნაკლები ზეწოლა მოდიოდეს, მაგრამ ამერიკის ადგილზე სხვა „პოლუსები“ გააქტიურდნენ და მის შეჩერებას ცდილობენ. ახლა გადამწყვეტი ბრძოლა მიმდინარეობს იმის გასარკვევად, თუ რას ნიშნავს მულტიპოლუსიანი სამყაროს არსებობა რუსეთის იმპერიისთვის - მეზობელი ქვეყნების ჩაგვრის ახალ შესაძლებლობებს თუ პატარა ქვეყნების სუვერენიტეტის განმტკიცებას. თუ ევროკავშირის ქვეყნებმა უკრაინაში ცეცხლის შეწყვეტა ვერ უზრუნველყვეს, მსოფლიო წესრიგი მთლიანად მოირყევა და შესაძლოა ამან ეგზისტენციალური საფრთხის წინაშე დააყენოს არა მხოლოდ უკრაინა და საქართველო, არამედ რუსეთის სხვა მეზობელი ქვეყნებიც. ის, რაც მომდევნო კვირების მანძილზე უკრაინაში მოხდება, დიდწილად განსაზღვრავს იმას, თუ როგორი სახელმწიფო იქნება რუსეთი 21-ე საუკუნეში.