Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

ბლოგები

გილოცავთ ბავშვთა დაცვის საერთაშორისო დღეს და გთავაზობთ შესაბამის ეპიზოდს სერიალიდან “ქართველიშვილები”. გაუგებრობის თავიდან ასაცილებლად მოგახსენებთ, რომ აქ აღწერილი ამბები და გმირები გამოგონოლია და მათ საერთო არაფერი აქვთ სინამდვილესთან. ბუნებრივია, ეს ეხება ოჯახის გვარსაც, რომელიც აღებულია მხოლოდ მხატვრული მოსაზრებით. პერიოდულად შემოგთავაზებთ სერიალის სხვა ეპიზოდებსაც.

მე ნინო ქართველიშვილი ვარ. მყავს მშობლები და უფროსი ძმა. დავდივარ თბილისის კიროვის სახელობის საბავშო ბაღში, რომელიც ძერჟინსკის ქუჩაზე მდებარეობს. ჩვენ ჯგუფში 43 ბავშვია; აქედან 20 გოგოა და 14 ბიჭია, მაგრამ ჩემთვის სულ ერთია.
ჩვენი მასწავლებელი 69 წლის ქალია. მას ძალიან უყვარს ბავშვები, განსაკუთრებით მათი ცემა. მე, ძირითადად, ფერდებში მირტყამს და ყურებს მიგრეხს ხოლმე. სამაგიეროდ, ძალიან მრავალფეროვნად გვაჭმევენ: დილას – თბილი, შაქრიანი წყალი, შუადღისას – მოხარშული მაკარონი და მაკარონის ნახარში, საღამოს – მაკარონის კისელი. სათამაშოც ბევრი გვაქვს: ქვიშის ყუთი, წითელი აგურის ნატეხები, პლასტმასის გაბზარული ბურთი, მეეზოვის ძველი ცოცხი, ნახატებშემოხეული ხის კუბი, ფსკერზე საღებავმიმხმარი ვედრო, გათბობის დაჟანგული რადიატორი, რადიოს ბატარეა, გახდილი თოჯინის ტანი და ვარსკვლავიანი ოქროსფერი ღილი.

როცა არ გვძინავს და არ გვცემენ, სულ ამ სათამაშოებით ვთამაშობთ. ყველაზე მეტად ორი თამაში მიყვარს: დაბანობანა და სახლობანა. დაბანობანას დროს ერთი ბავშვი მეორეს ვედროდან ქვიშას უყრის ხელისგულებზე, ვითომ წყალია. მეორე კი ამ ქვიშას ისვამს სახეზე, ყურებში, კისერზე – მოკლედ იბანს. სახლობანას დროს ოთხი ბავშვი ქვიშით აშენებს სახლს. როცა დაამთავრებენ, დანარჩენები წრეს შეკრავენ და ცდილობენ, აგურების სროლით დაანგრიონ. ის ოთხი კი წრის შიგნით დგას და რადიატორის რკინებით იგერიებს თავდამსხმელებს. ძალიან კარგი თამაშია, ოღონდ ცოტათი მტკივნეულია.

ბაღში შუადღისას გვაძინებენ ხოლმე. თუ არ დაიძინებ, გცემენ. მაგრამ მხოლოდ თერთმეტი საწოლი გვაქვს და სამ-სამს ერთად გვძინავს. ზამთრობით კარგია, თბილა ხოლმე, განსაკუთრებით, თუ შუაში მოხვდები. სამაგიეროდ, თუ ვინმემ ჩაიფსა, სამივეს ერთად გვცემენ ხოლმე.

აქ რაღაცეებსაც გვასწავლიან. მაგალითად, უკვე სულმოუთქმელად ვითვლი ოთხამდე და ვიცი ქართულის 45 ასო; შემიძლია ოსურის და ვალსის ცეკვა და ვმღერივარ „მაი ბონის“ და „შენ ხარ ვენახოს“; სამ სხვადასხვა ენაზე ვისწავლე ორ-ორი ფრაზა: რუსულად – „პუსტ ვსეგდა ბუდეტ სოლნცე“ და „დეტი ცვეტი ბუდუშჩეგო“; გერმანულად – „ჰენდე ჰოხ” და „ჰიტლერ კაპუტ“; ინგლისურად – „ვი არ ზე ვერლდ ვი არ ზე ჩილდრენ“ და „თუ ბი ორ ნოთ თუ ბი“.

ერთხელ სახლში ნათურა გადაგვეწვა და მამამ დამავალა, საბავშო ბაღიდან მომეპარა. ბავშვებმა დაიჭირეს ძალიან მაღალი კიბე და მე ნათურასთან ავძვერი. უკვე უნდა მომეხსნა, რომ ბავშვებს კიბე გაუვარდათ. მე ხელების ფართხალი დავიწყე და საბედნიეროდ ბუზების დასაჭერ წებოიან ქაღალდს მივეწებე. ასე ვეკიდე ჭერში რამდენიმე საათი. ბავშვები ჩუმად იყვნენ, რომ მასწავლებელს არაფერი გაეგო. კიდევ კარგი, საღამოს წვიმა წამოვიდა. წყალმა ჭერში სწორედ იმ ადგილას გაჟონა, სადაც ჩემი ბუზების ქაღალდი იყო მიმაგრებული. დასველებული ჭერი ჩამოინგრა და იატაკზე მოვადინე ზღართანი. თუმცა არაფერი მომსვლია, რადგან ერთ ბავშვს დავეცი თავზე.

მალე ძმამ გამოიარა და სახლში წამიყვანა; თან უსაქმურობისგან გზაში მცემდა. ნათურა რომ არ გვქონდა, დედას მაკარონი ჩაეხარშა და გაბრაზებულმა მცემა. სადილის შემდეგ მამა მეზობელი სახლის სადარბაზოდან ნათურის მოპარვას ცდილობდა, მაგრამ ცხელი იყო და თითები დაეწვა. სახლში რომ მოვიდა, გაბრაზებული იყო და მცემა. მერე ყველამ დავიძინეთ, ოღონდ სიბნელის გამო ჩემ ძმას ლოგინი აერია და ჩემთან დაწვა.
რამდენიმე დღის წინ იოსიფ ბროდსკის დაბადების დღე იყო. რამდენიმე დღეა, რაღაცის დაწერას ვაპირებ მასზე.

ბროდსკიზე მხოლოდ ერთხელ დავწერე ერთი უბადრუკი ნეკროლოგი, 14 წლის წინ, იანვარში. “არილის” პირველი ნომრის მეექვსე გვერდზე, ზაზა თვარაძის ინტერვიუს ქვეშ იყო ეს უბადრუკი ნეკროლოგი მოთავსებული. ზაზას ჯერ არ ვიცნობდი, ჯერ არც დავმეგობრებულიყავით, ბროდსკი კი უკვე მკვდარი იყო. ახლა არც ზაზაა ცოცხალი, ხოლო მაშინ მისი ინტერვიუ ამ სიტყვებით მთავრდებოდა: “... ეს სინათლე სხვადასხვა შემთხვევაში სხვადასხვა ფერის არის. ასეთია აპულეუსი, სერვანტესი, დიკენსი, ჰოთორნი, დოსტოევსკი, სტივენსონი, უელსი, კაფკა...” შემდეგ ჩვენი კორესპონდენტი ეუბნებოდა ზაზას - “გმადლობთ!” ამით ინტერვიუ მთავრდებოდა, და ეგრევე, ქვემოდან ქუხილივით მოისმოდა სპორტული, უფრო მეტიც, მოჭიდავის შრიფტით (შრიფტს მართვე ჰქვია) აკრეფილი “გარდაიცვალა იოსიფ ბროდსკი”. ახლაც მზარავს ეს ნეკროლოგი რომ მახსენდება, შიგ ერთი ჭკვიანური წინადადებაც არაა, საღადაოსაც კი ვერაფერს ნახავთ, ამიტომ ერთი ციტატის მოყვანასაც არ ვაპირებ დღეს. ბოლოსწინა აბზაცში რაღაც აზრისთვის თავის მობმა დამიპირებია, “ორენოვნება, გაორება, გავლენის სიყვარული”, მაგრამ ამაოდ.

იოსიფ ბროდსკი
მაშინ ალბათ მაგარი ამაყი ვიყავი ნეკროლოგის გამო. ახლა კი იანვრის იმ დღეებიდან ერთადერთი ბროდსკის მეგობართან, დალი ცაავასთან შეხვედრა მახსენდება კარგად. სურათებიც წამოვიღე მისგან (მეორე დღესვე დავუბრუნე). ერთი სურათი დღესაც მაკვირვებს, მას შემდეგ აღარსად, არც ერთ კრებულში, ალბომში თუ საიტზე აღარ შემხვედრია. ბროდსკი ამ სურათზე და ვინჩის ჯოკონდას ჰგავს. სწორედ ეს ფოტო გავუშვით გაზეთში, ახლაც ეს სურათია ბლოგზე.

იანვრის იმ დღეებიდან კიდევ ერთი რაღაც მახსენდება. ნომრის გამოსვლის დღეს ზვიად რატიანი მოვიდა რედაქციაში, ელიოტის “ფერფლის ოთხშაბათის” თარგმანის ჰონორარზე შემოიარა. იმ დღეს გავიცანით ერთმანეთი და ეგრევე დასალევად წავედით. ზვიადს ელიოტის “ფერფლის ოთხშაბათის” ჰონორარი ედო ჯიბეში, მე - იმ უბადრუკი ნეკროლოგის. კინოს სახლის კაფეში შევედით, კარგად მახსოვს, ლურჯი “რუსთავი” აიღო ზვიადმა. ალბათ ბროდსკის ხსოვნისაც ვთქვით. ძირითადად რატომღაც კორტასარზე ვლაპარაკობდით. კორტასარი რომ 1996 წლის იანვარში მომკვდარიყო, და არა 1984-ის თებერვალში, ალბათ მასზეც დავწერდი რაღაც სისულელეს. არადა ძალიან ცოტას ვწერდი მაშინ, ცოტას, მაგრამ ნაღდს, სისულელეს.

ბროდსკის ბოლო წლებში დაწერილი ესეები მისი გარდაცვალების შემდეგ ჩამივარდა ხელში. მისი პროზა ერთ-ერთი ყველაზე დამრტყმელი ლიტერატურული შთაბეჭდილება იყო ჩემთვის, ერთი პირობა სრულადაც კი ვაპირებდი თარგმნას. დავიწყე კიდეც, მაგრამ მერე, როგორც მოსალოდნელი, იყო, თარგმნა დამეზარა და წერამ უფრო გამიტაცა. წერა ხომ ყოველთვის შენია, ან გგონია რომ შენ ხარ ის, რასაც წერ.

ახლაც, სულ ჩემზე ვილაპარაკე რაღაცეები, თუმცა მახსენდება, რომ ამის წამალიც არსებობს, ამ “მეობების” დამარცხებაც შესაძლებელია. გადაშალეთ ბროდსკის “წერილი ჰორაციუსს” და იქ ნახავთ უისტან ჰიუ ოდენის ციტატას, რომელიც რუსულად მომყავს:

Славен метрический стих, что не терпит поспешных ответов,
Думать велит, от оков "я" избавленье несет.

დღეს მე ვერ გავთავისუფლდი ამ ბორკილებისგან. ამ ბორკილების გარეშე არც შემეძლო ბროდსკიზე ლაპარაკი.

ჩამოტვირთე მეტი

ბლოგერები

ყველა ბლოგერი
XS
SM
MD
LG